مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور چیست

برای پاسخ به این پرسش که مشاغل سخت و زیان آور چیست؛ می بایست به آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور مراجعه شود. مطابق با ماده 1 این قانون، مشاغل سخت و زیان آور به کارهایی اطلاق می شود که در آن ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار غیر استاندارد بوده و در نتیجه اشتغال بیمه شدگان، تنش های فیزیکی و روانی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی در آنان ایجاد می شود. این شرایط می تواند منجر به بروز بیماری های شغلی و عوارض ناشی از آن ها گردد. به طور کلی، شناسایی و دسته بندی این مشاغل اهمیت بالایی دارد، زیرا می تواند به کارگران کمک کند تا از حقوق و مزایای قانونی خود بهره مند شوند و همچنین کارفرمایان را ملزم به رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشتی کند.

مشاغل سخت و زیان آور به دو گروه اصلی تقسیم می شوند. گروه اول شامل مشاغلی است که صفت سخت و زیان آوری آن ها با ماهیت شغلی وابستگی دارد، اما با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی مناسب توسط کارفرما می توان سختی و زیان آوری آن ها را حذف کرد. این نوع مشاغل می توانند با انجام اصلاحات و بهبود شرایط کاری، به محیطی سالم تر تبدیل شوند که در آن سلامت کارگران حفظ گردد.

گروه دوم شامل مشاغلی است که ماهیتا سخت و زیان آور بوده و علی رغم به کارگیری تمهیدات بهداشتی و ایمنی، صفت سخت و زیان آوری آن ها کاهش می یابد؛ اما همچنان حفظ می گردد. این نوع مشاغل نیازمند نظارت و حمایت بیشتری هستند تا از بروز آسیب های بیشتر جلوگیری شود. در نهایت، توجه به شرایط کار این افراد و ارائه حمایت های لازم از سوی دولت و کارفرمایان می تواند نقش مهمی در حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی کارگران ایفا کند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

چه شغل هایی در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار دارند

یکی از پرسش های پر تکراری که برای کارگران مشاغل سخت و زیان آور مطرح می شود، این است که چه شغل هایی در لیست مشاغل سخت و زیان آور قرار دارند؟ در پاسخ به این پرسش می بایست بیان نمود که در لیست مشاغل سخت و زیان آور مصوب وزارت کار و بهداشت، 110 شغل قرار می‌گیرند. به منظور آشنایی متقاضیان، در جدول زیر، لیست مشاغل سخت و زیان آور ارائه گردیده اند:

 

اگر شغل شخصی در فهرست ذکر شده در قسمت فوق نباشد، این امکان برای وی در نظر گرفته شده است که برای دریافت مزایای سختی کار به اداره کار مراجعه کند. برخی کارفرمایان به منظور اجتناب از پرداخت حق بیمه اضافی و سایر هزینه ها، از ذکر عنوان شغلی هنگام بررسی سوابق بیمه پرهیز می کنند. در صورتی که فردی احساس کند, شغلش واجد شرایط دریافت مزایای سختی کار است، می تواند درخواست خود را به اداره کار ارائه دهد.

سایت و ورود به سامانه مشاغل سخت و زیان آور srk.mcls.gov.ir

سامانه مشاغل سخت و زیان آور به منظور تسهیل فرآیند ثبت و پیگیری درخواست های کارگران و کارکنان مشاغل سخت و زیان آور راه اندازی شده است. در گذشته؛ این سامانه که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نشانی اینترنتی https://sakht.mcls.gov.ir ایجاد شده بود، به متقاضیان این امکان را می داد که به صورت غیرحضوری درخواست خود را ثبت کرده و از وضعیت آن مطلع شوند. این سامانه به عنوان یک ابزار کارآمد، به کارگران کمک می کند تا بدون نیاز به مراجعه حضوری، مراحل اداری خود را انجام دهند.

با این حال؛ با توجه به تغییراتی که در حال حاضر، در سایت مشاغل سخت و زیان آور ایجاد گردیده است، سامانه جدید تحت عنوان srk.mcls.gov.ir به عنوان بخشی از سامانه جامع روابط کار راه اندازی شده و خدمات خود را در حوزه مشاغل سخت و زیان آور ادامه می دهد. متقاضیان برای ثبت درخواست خود باید از طریق منوی مربوطه و پس از احراز هویت وارد سامانه شوند. این فرآیند شامل دریافت رمز یکبار مصرف است که به شماره همراه متقاضی پیامک می شود و پس از درج کد در سامانه، امکان دسترسی به پوشه شخصی فراهم می شود. 

در نهایت، متقاضیان می توانند با انتخاب گزینه بررسی مشاغل سخت و زیان آور، درخواست خود را ثبت کنند. در این مرحله، اطلاعات مربوط به محل های کار و عناوین شغلی مورد ادعای آنها باید به شکل صحیح تکمیل و ثبت شود. متقاضیان به منظور ثبت نام در سایت و ورود به سامانه مشاغل سخت و زیان آور srk.mcls.gov.ir ابتدا می بایست نشانی اینترنتی srk.mcls.gov.ir را در مرورگر خود جست و جو نموده و همانند تصویر زیر وارد صفحه اصلی این سایت شوند. پس از آن، متقاضی لازم است که یکی از گزینه های مربوط به شخص حقیقی یا حقوقی را برگزیده و گزینه "ورود به سامانه" را انتخاب کند.

در این قسمت، شخص لازم است که کد ملی/نام کاربری و کد امنیتی را وارد نموده و گزینه "ورود به سامانه" را انتخاب کند.

هم چنین، این امکان برای متقاضیان در نظر گرفته شده است که از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند (دولت من) نیز وارد سامانه شوند. به این منظور شخص لازم است که با توجه به نوع شخصیت خود (اعم از حقیقی یا حقوقی) گزینه "ورود از طریق پنجره خدمات دولت هوشمند" را انتخاب کند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه ثبت درخواست مشاغل سخت و زیان آور

برای ثبت درخواست مشاغل سخت و زیان آور، متقاضیان باید به سایت رسمی سامانه مشاغل سخت و زیان آور به نشانی srk.mcls.gov.ir مراجعه کنند. پس از ورود به سامانه، کاربران باید مراحل احراز هویت را طی کرده و رمز یکبار مصرفی که به شماره همراهشان ارسال می شود را وارد کنند. پس از تایید هویت، به پوشه شخصی خود دسترسی پیدا می کنند و می توانند با انتخاب گزینه مربوط به بررسی مشاغل سخت و زیان آور، درخواست خود را ثبت کنند. به منظور آشنایی متقاضیان در قسمت زیر نحوه ثبت درخواست مشاغل سخت و زیان آور ارائه گردیده است.

به منظور ثبت درخواست مشاغل سخت و زیان آور، متقاضیان ابتدا می بایست مطابق با راهنمای تصویری بیان شده در قسمت قبلی مقاله، وارد سایت srk.mcls.gov.ir که بخشی از سامانه جامع روابط کار می باشد؛ شده و گزینه "ثبت درخواست جدید" را از پروفایل حساب کاربری خود انتخاب نمایند.

پس از آن، شخص لازم است که فرم ثبت درخواست بررسی مشاغل سخت و زیان آور را تکمیل نموده و سپس، ثبت نماید.

تعیین سخت و زیان آور بودن مشاغل و نوع گروه «الف» و گروه «ب» آن؛ حسب درخواست کارگر، کارفرما، تشکل ها، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی در هر کارگاه با بررسی سوابق، انجام بازدید و بررسی شرایط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی و با تایید توسط کمیته های بدوی و تجدیدنظر استانی موضوع این آیین نامه انجام می گیرد. 

کد رهگیری سختی کار

کد رهگیری سختی کار یک شناسه منحصر به فرد است که به متقاضیان مشاغل سخت و زیان آور در سامانه ثبت درخواست مشاغل سخت و زیان آور اختصاص داده می شود. این کد به منظور پیگیری وضعیت درخواست ها و تسهیل در روند بررسی آنها ایجاد شده است. پس از ثبت درخواست، متقاضی می تواند با استفاده از این کد، وضعیت پرونده خود را در هر زمان بررسی کند و از مراحل پیشرفت درخواست خود مطلع شود.

برای دریافت کد رهگیری، متقاضیان ابتدا باید در سامانه مذکور ثبت نام کرده و مراحل احراز هویت را طی کنند. پس از تایید هویت و ثبت اطلاعات مربوط به شغل و محل کار، سیستم به طور خودکار یک کد رهگیری برای درخواست صادر می کند. این کد به عنوان یک مرجع معتبر برای ارتباط با سازمان های مربوطه و پیگیری وضعیت درخواست ها عمل می کند و می تواند در صورت نیاز به مراجعات حضوری یا غیرحضوری مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده از کد رهگیری سختی کار به متقاضیان کمک می کند تا با اطمینان بیشتری روند درخواست خود را دنبال کنند و در صورت بروز هرگونه مشکل یا نیاز به اطلاعات بیشتر، به راحتی بتوانند با مراجع مربوطه ارتباط برقرار کنند. این فرآیند شفافیت بیشتری را در مدیریت درخواست ها فراهم می آورد و به متقاضیان اطمینان می دهد که درخواست هایشان در حال بررسی است و به زودی نتایج آن اعلام خواهد شد.

استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی

استعلام و پیگیری وضعیت درخواست سختی کار از طریق سایت srk.mcls.gov.ir امکان پذیر است. متقاضیان می توانند با وارد کردن اطلاعات خود در بخش مربوطه، به اطلاعات مربوط به درخواست خود دسترسی پیدا کنند. این فرآیند به آن ها این امکان را می دهد که به راحتی از مراحل بررسی، تایید یا رد درخواست خود مطلع شوند. همچنین، با استفاده از این سامانه، متقاضیان می توانند از زمان بندی های مربوط به بررسی درخواست ها و سایر جزئیات مرتبط آگاه شوند.

متقاضیان به منظور استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی ابتدا می بایست مانند راهنمای تصویری ذکر شده در قسمت های قبلی مقاله به سایت srk.mcls.gov.ir وارد شده و گزینه سوابق درخواست را انتخاب نماید.

استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی از طریق سامانه، به نحوه طراحی شده است که کاربران بتوانند بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرف زمان زیاد، به اطلاعات لازم دسترسی داشته باشند. در قسمت های بعدی مقاله به قانون مشاغل سخت و زیان آور و بازنشستگی در این گونه مشاغل پرداخته می شود.

قانون مشاغل سخت و زیان آور

در توضیح قانون مشاغل سخت و زیان آور می بایست بیان نمود که تاکنون قانونی که به طور خاص به بیان ضوابط مشاغل سخت و زیان آور اختصاص داده شده باشد، تصویب نشده و متقاضیان به منظور اطلاع از جزئیات این قانون می بایست به قوانین و مقررات مرتبط نظیر قانون کار، قانون بیمه تامین اجتماعی و ... مراجعه نمایند.

در قانون کار جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در ماده 52، به بیان ضوابط مشاغل سخت و زیان آور پرداخته شده است. این ماده بیان می دارد که در کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی، ساعات کار نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید. علاوه بر این، آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور (مصوب سال 1385) نیز در این خصوص به تصویب رسیده است که به منظور تعیین شرایط و ضوابط کارگران شاغل در مشاغل سخت و زیان‌ آور مورد استفاده قرار می گیرد.

در قانون تامین اجتماعی، مواد مرتبط با مشاغل سخت و زیان آور وجود دارد که به حمایت از این کارگران می پردازد. از جمله این مواد می توان به ماده 76 قانون تامین اجتماعی اشاره نمود که به شرایط بیمه ای کارگران مشاغل سخت اشاره دارد و مشخص می کند که این افراد می توانند پس از 20 سال خدمت در مشاغل سخت، بازنشسته شوند. 

بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور

بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور یکی از مهم ترین مسائل مهمی است که به سلامت و رفاه کارگران این حوزه مربوط می شود. طبق قوانین جاری، بیمه شدگانی که حداقل 20 سال سابقه کار متوالی یا 25 سال سابقه کار متناوب در مشاغل سخت و زیان آور دارند، بدون نیاز به شرط سنی می توانند درخواست بازنشستگی از سازمان تامین اجتماعی ارائه دهند. این قانون به منظور حمایت از کارگرانی که در شرایط دشوار و خطرناک کار می کنند، طراحی شده است و به آن ها این امکان را می دهد که در سنین پایین تر از کار بازنشسته شوند.

یکی از نکات مهم در این زمینه، تشخیص فرسایش جسمی و روحی کارگران توسط کمیسیون های پزشکی است. اگر این کمیسیون ها پیش از رسیدن بیمه شده به سابقه مقرر، فرسودگی ناشی از کار سخت و زیان آور را تایید کنند، فرد می تواند درخواست بازنشستگی کند. این موضوع نشان دهنده اهمیت بررسی وضعیت سلامت کارگران در مشاغل سخت است و به نوعی مسئولیت اجتماعی سازمان تامین اجتماعی را در قبال این افراد تقویت می کند.

با این حال، بیمه شدگان نمی توانند تنها با ارائه درخواست بازنشستگی، کار خود را ترک کنند. آن ها باید ابتدا شرایط و استحقاق خود را برای بازنشستگی پیش از موعد از سوی سازمان تامین اجتماعی احراز کنند. پس از تایید شرایط، کارفرما و شرکت موظف است مبلغی معادل 4 درصد از مستمری محاسبه شده را یکجا به سازمان پرداخت کند. این روند تضمین می کند که کارگران تنها در صورت احراز شرایط لازم می توانند از مزایای بازنشستگی استفاده کنند.

اصلاحات اخیر در آیین نامه بازنشستگی مشاغل سخت و زیان آور نیز بر اهمیت حفظ توالی سوابق کاری تاکید دارد. بر اساس تغییرات انجام شده، اگر در هر سال بیش از 10 روز فاصله در سوابق سختی کار وجود داشته باشد، این فاصله به صورت مجموع محاسبه می شود. این تغییرات به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و اطمینان از اینکه تنها کارگران واقعی مشاغل سخت و زیان آور بتوانند از مزایای بازنشستگی بهره مند شوند، صورت گرفته است. این قوانین به نوعی زمینه ساز حمایت بهتر از کارگران در برابر چالش های ناشی از مشاغل سخت خواهد بود.

فرم مشاغل سخت و زیان آور

فرم مشاغل سخت و زیان آور، سندی است که برای شناسایی و تایید شرایط کاری افرادی که در مشاغل با خطرات بالا و شرایط دشوار فعالیت می کنند، مورد استفاده قرار می گیرد. این فرم شامل اطلاعاتی درباره نوع شغل، مدت زمان اشتغال، شرایط محیط کار و تاثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی کارگران است. هدف از تکمیل این فرم، جمع آوری مستندات لازم برای بررسی و ارزیابی وضعیت شغلی فرد توسط کمیسیون های پزشکی سازمان تامین اجتماعی است. به منظور آشنایی متقاضیان با مندرجات این فرم، در قسمت زیر، نمونه فرم مشاغل سخت و زیان آور ارائه گردیده است:

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرکت و انواع آن​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از شرکت و انواع آن​ پاسخ دهند.