کارآموزی در قانون کار

کارآموزی در قانون کار چیست

در پاسخ به این پرسش که کارآموزی در قانون کار چیست؛ می بایست به ماده 112 این قانون مراجعه شود. مطابق با این قانون، کارآموزان شامل دو گروه مختلف می شوند. کارآموز دسته اول، به افرادی اطلاق می شود که با هدف یادگیری یک حرفه خاص، به مدت معین در مراکز کارآموزی یا آموزشگاه های آزاد آموزش می بینند. این افراد ممکن است به دنبال فراگیری مهارت های جدید، بازآموزی و یا ارتقای مهارت های قبلی خود باشند. در این راستا، کارآموزی به عنوان یک فرآیند آموزشی و عملی، فرصتی برای کسب تجربه و آشنایی با محیط کار فراهم می آورد.

کارآموزان دسته دوم به افرادی اطلاق می شود که بر اساس قرارداد کارآموزی، در یک کارگاه مشخص به کارآموزی توام با اشتغال بپردازند. این نوع کارآموزی باید برای مدت معین و حداکثر سه سال باشد و شامل شرایط سنی خاصی است؛ یعنی افراد باید حداقل ۱۵ سال سن داشته و از ۱۸ سال بیشتر نباشند. این تعریف نشان دهنده اهمیت کارآموزی به عنوان یک مرحله انتقالی بین تحصیل و بازار کار است که به افراد کمک می کند تا مهارت های لازم را در یک محیط واقعی کسب کنند.

کارآموزان دسته اول ممکن است افرادی باشند که بر اساس توافق نامه کتبی با کارفرما به مراکز کارآموزی معرفی می شوند، یا اینکه داوطلبانی هستند که شاغل نیستند و به طور مستقل به این مراکز مراجعه می کنند. دستورالعمل های مربوط به شرایط پذیرش، حقوق و مسئولیت های دوره کارآموزی داوطلبان، با پیشنهاد شورای عالی کار و با تایید وزیر کار و امور اجتماعی تدوین شده و کارفرمایان ملزم به رعایت آن می باشند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع کارآموزی در قانون کار

در قسمت پیشین مقاله، به این سوال که کارآموزی در قانون کار چیست؛ پاسخ داده و بیان نمودیم که قانون کار، کارآموزان را در دو نوع مختلف تقسیم بندی نموده است. از آن جایی که ممکن است، برخی افراد با انواع کارآموزی در قانون کار آشنایی نداشته اند، این تقسیم بندی با توجه به ماده 112 قانون کار تعریف شده است که به قرار زیر است:

الف ـ کسانی که فقط برای فراگرفتن حرفه خاص، بازآموزی یا ارتقای مهارت برای مدت معین در مراکز کارآموزی و یا آموزشگاه های آزاد آموزش می بینند.

ب ـ افرادی که به موجب قرارداد کارآموزی به منظور فراگرفتن حرفه ای خاص برای مدت معین که زاید برسه سال نباشد، در کارگاهی معین به کارآموزی توام با کاراشتغال دارند، مشروط بر آن که سن آن ها از ۱۵ سال کمتر نبوده و از ۱۸ سال تمام بیشتر نباشد.

بنابر این در یک جمع بندی کلی می توان بیان داشت که طبق قانون کار، کارآموزی به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌ شود. دسته اول شامل افرادی است که به منظور کسب مهارت در یک آموزشگاه یا شرکت خاص به عنوان کارآموز استخدام می‌ شوند. دسته دوم شامل افرادی با سنین ۱۵ تا ۱۸ سال است که برای آموزش در یک دوره خاص به کارگاه‌ ها می‌ روند.

حقوق کارآموزی در قانون کار

در قانون کار ایران، حقوق کارآموزی به منظور حمایت از کارآموزان و ایجاد شرایط مناسب برای یادگیری و کسب تجربه حرفه ای در نظر گرفته شده است. کارآموزان باید تحت نظارت و آموزش کافی قرار گرفته و کارفرمایان موظفند تا شرایط کاری منصفانه و ایمن را به موجب قرارداد کار برای آن ها فراهم کنند که این امر، شامل ساعات کار معقول، محیط کار مناسب و دسترسی به آموزش های لازم است. 

حقوق کارآموزی در قانون کار بند ب ماده 113 این قانون مورد اشاره قرار گرفته است. به موجب این بند، "مزد کارگر درمدت کارآموزی از مزد ثابت و یا مزد مبنا کمتر نخواهد بود." هم چنین، مزایای غیرنقدی، کمک ها و فوق العاده هایی که برای جبران هزینه زندگی ومسئولیت های خانوادگی به کارگر پرداخت می شود نیز، در دوره کارآموزی کماکان پرداخت خواهد شد.

اگر کارفرما بدون دلیل موجه قبل از اتمام مدت کارآموزی مانع ادامه آن شود و این اقدام منجر به خسارت به کارآموز گردد، کارآموز می تواند به مراجع حل اختلاف تعیین شده در این قانون مراجعه کرده و درخواست جبران خسارت و دریافت حقوق خود را کند. بنابر این؛ حقوق کارآموزی نباید کمتر از حداقل دستمزد یا مزد مبنا باشد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

بیمه کارآموزی

بیمه نکردن کارآموز بر اساس قوانین کار و قانون تامین اجتماعی به عنوان یک جرم شناخته می شود. بنابراین، هیچ گونه قرارداد کارآموزی نمی تواند بدون بیمه معتبر باشد. کارفرما موظف است طبق ماده 33 تامین اجتماعی، کارآموز را همانند سایر کارکنان خود بیمه کند و حق بیمه او را به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نماید. حتی اگر در قرارداد بین کارآموز و کارفرما توافقی برای عدم بیمه وجود داشته باشد، این توافق از نظر قانونی معتبر نیست.

در چنین حالتی، کارفرما ممکن است از سوی سازمان تامین اجتماعی با جریمه مواجه شود و کارآموز نیز همچنان حق دارد علیه کارفرما شکایت کند. بنابراین، عدم بیمه کارآموز نه تنها تبعات قانونی برای کارفرما خواهد داشت، بلکه حقوق کارآموز نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و او می تواند به دنبال جبران خسارت های ناشی از این وضعیت باشد. ماده 33 قانون بیمه تامین اجتماعی در خصوص بیمه کارآموزی بیان می دارد:

"حق بیمه کارآموزان باید به نسبت مزد یا حقوق آن ها پرداخت شود و در هر حال میزان حق بیمه در این مورد نباید از میزانی که به حداقل مزد یا حقوق تعلق می گیرد کمتر باشد. درصورتی که مزد یا حقوق کارآموز کمتر از حداقل دستمزد باشد پرداخت مابه التفاوت حق بیمه سهم کارآموز به عهده کارفرما خواهد بود."

قوانین کارآموزی در قانون کار

قوانین کارآموزی در قانون کار ایران به طور خاص در مواد 107 تا 118 قانون کار تعریف شده است. این مواد به تشریح شرایط و ضوابط کارآموزی، حقوق و وظایف کارآموزان و کارفرمایان می پردازند. بر اساس این قوانین، کارآموزی به عنوان یک فرآیند آموزشی تعریف می شود که هدف آن فراهم کردن تجربه عملی برای دانشجویان و فارغ التحصیلان است تا بتوانند مهارت های لازم را برای ورود به بازار کار کسب کنند. کارآموزان باید تحت نظارت و آموزش کافی قرار گیرند و از حقوقی مانند ساعات کاری مشخص، دستمزد مناسب و بیمه برخوردار باشند. به منظور آشنایی بیشتر متقاضیان، قوانین کارآموزی در قانون کار (ماده 107 تا 118 قانون کار) در جدول زیر قرار گرفته است:

 

علاوه بر این، مواد قانونی مذکور به تشریح مسئولیت های کارفرما در قبال کارآموزان می پردازند. کارفرما موظف است شرایط ایمن و مناسبی را برای کارآموزان فراهم کند و از آن ها در برابر خطرات احتمالی محافظت نماید. همچنین، در صورتی که کارآموز دچار آسیب یا صدمه شود، کارفرما مسئول جبران خسارت خواهد بود. این قوانین به طور کلی به دنبال ایجاد تعادل میان حقوق کارآموزان و نیازهای کارفرمایان هستند و هدفشان ارتقاء کیفیت آموزش های عملی و تسهیل ورود جوانان به بازار کار است

شرایط تنظیم قرارداد کارآموزی

در قسمت های پیشین مقاله، به این پرسش که کارآموزی در قانون کار چیست؛ پاسخ داده و انواع، قوانین، بیمه کارگر توسط کارفرما به صورت کارآموزی و حقوق آن ها در قانون کار توضیح داده شد. در این قسمت از مقاله، قصد داریم تا به منظور آشنایی بیشتر متقاضیان، به بیان شرایط تنظیم قرارداد کارآموزی بپردازیم. در قرارداد کارآموزی علاوه برمشخصات طرفین باید مطالب ذیل نیز درج شود:

تعهدات طرفین

سن کارآموز

مزد کارآموز

محل کارآموزی

حرفه یا شغلی که طبق استاندارد مصوب، تعلیم داده خواهد شد.

شرایط فسخ قرارداد (درصورت لزوم)

هرنوع شرط دیگری که طرفین در حدود مقررات قانونی ذکر آن را در قرارداد لازم بدانند .

به منظور تنظیم قرارداد کارآموزی، در ابتدا، طرفین قرارداد یعنی کارآموز و کارفرما باید مشخصات خود را شامل نام، نشانی، شماره ملی و نوع فعالیت را در قرارداد ذکر کنند. همچنین، مدت زمان کارآموزی، ساعات کاری وظایف و مسئولیت‌ های کارآموز و نحوه نظارت بر او باید به‌ طور واضح در قرارداد مشخص شود. علاوه بر این، میزان دستمزد و شرایط پرداخت آن، همچنین حقوق و مزایای کارآموز، از جمله بیمه و مرخصی نیز باید در قرارداد قید گردد. همچنین، شرایط فسخ قرارداد و مسئولیت‌ های هر یک از طرفین در صورت بروز مشکلات یا آسیب‌ ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با تنظیم یک قرارداد جامع و شفاف، می‌ توان از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری کرد و حقوق هر دو طرف را تضمین نمود.

دانلود نمونه قرارداد کارآموزی pdf و word

نمونه قرارداد کارآموزی سندی قانونی است که شرایط و ضوابط همکاری بین کارآموز و کارفرما را مشخص می کند و اهمیت زیادی در ایجاد شفافیت و جلوگیری از سوء تفاهم ها دارد. این قرارداد شامل اطلاعاتی نظیر مدت زمان کارآموزی، وظایف و مسئولیت های کارآموز، ساعات کاری، میزان دستمزد و شرایط پرداخت، حقوق و مزایای مربوط به بیمه و مرخصی و همچنین شرایط فسخ قرارداد است. به منظور آشنایی متقاضیان، در قسمت زیر، امکان دانلود نمونه قرارداد کارآموزی pdf و word فراهم گردیده است:

دانلود نمونه قرارداد کارآموزی
دانلود نمونه قرارداد کارآموزی pdf	دانلود
دانلود نمونه قرارداد کارآموزی word	دانلود

 

با تنظیم یک نمونه قرارداد دقیق و جامع، هر دو طرف می توانند انتظارات خود را به وضوح بیان کنند و از حقوق قانونی خود محافظت نمایند. این امر نه تنها به حفظ روابط حرفه ای کمک می کند بلکه به کارآموز این امکان را می دهد که در محیط کار تجربه کسب کرده و مهارت های خود را توسعه دهد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط کارآموزی در قانون کار​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از شرایط کارآموزی در قانون کار پاسخ دهند.