برای مشاوره نحوه دریافت غرامت دستمزد
برای مشاوره نحوه دریافت غرامت دستمزد
قانون تامین اجتماعی، از جمله مقررات اساسی است که به تعیین حقوق افراد تحت پوشش بیمه اجباری تامین اجتماعی (کارگران و کارمندان)، می پردازد و حقوق آن ها را مورد پیش بینی قرار می دهد. قانون گذار در تدوین این قانون تلاش کرده تا با پیش بینی سازوکارهای حمایتی و جبرانی، از حقوق افراد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی در شرایط گوناگون حمایت کند و در این زمینه نیز موفق بوده است.
یکی از مهم ترین این حمایت ها، غرامت دستمزد می باشد که با هدف جلوگیری از تضییع حقوق بیمه شدگان در مواقع خاص مانند بیماری یا عدم اشتغال موقت، پیش بینی شده است. از آنجا که ضوابط مربوط به این حمایت مالی دارای پیچیدگی های مخصوص خود بوده، آگاهی از چیستی، نحوه محاسبه و شرایط پرداخت غرامت دستمزد، برای تمامی مشمولان بیمه تامین اجتماعی، ضروری خواهد بود.
لذا در مقاله حاضر و با هدف اطلاع رسانی، اینکه غرامت دستمزد چیست، به چه کسانی تعلق می گیرد و انواع آن کدام است، مورد بررسی قرار گرفته و سپس، درباره شرایط، مدارک لازم، مراحل و نحوه دریافت آن، همچنین، نحوه محاسبه و قوانین گرفتن این غرامت، توضیح داده شده و بررسی گردیده که غرامت دستمزد ایام بیماری و غرامت دستمزد تامین اجتماعی چیست.
غرامت دستمزد چیست
در پاسخ به این پرسش که غرامت دستمزد چیست؛ باید گفت، غرامت دستمزد یکی از حمایت های مهم قانون تامین اجتماعی بوده که به منظور جلوگیری از تضییع حقوق بیمه شدگان در شرایط خاص پیش بینی شده است. این حمایت مالی در مواقعی که افراد به دلایلی نظیر بیماری، بارداری یا عدم اشتغال موقت، قادر به دریافت حقوق از کارفرما نیستند، پرداخت می شود.
هدف این نهاد جبرانی، ایجاد امنیت اقتصادی برای کارگران و کارمندان در دوران ناتوانی موقت از کار است. برای بهره مندی از این حمایت، بیمه شدگان باید شرایط خاصی را داشته باشند که از جمله آن ها می توان به عدم دریافت حقوق از کارفرما در دوران بیماری و تایید استراحت پزشکی توسط مراجع معتبر اشاره کرد. ماده 2 قانون تامین اجتماعی، در بند 9 خود در تعریف غرامت دستمزد، مقرر داشته:
"غرامت دستمزد، به وجوهی اطلاق می شود که در ایام بارداری، بیماری و عدم توانایی موقت اشتغال به کار و عدم دریافت مزد یا حقوق، به حکم این قانون به جای مزد یا حقوق، به بیمه شده پرداخت می شود." بر اساس بند 1 ماده 2 قانون تامین اجتماعی، "بیمه شده شخصی است که راسا مشمول مقررات تامین اجتماعی بوده و با پرداخت مبالغی به عنوان حق بیمه، حق استفاده از مزایای مقرر در این قانون را دارد."
غرامت دستمزد به چه کسانی تعلق می گیرد
یکی از پرسش های مطروحه پیرامون نهاد جبرانی غرامت دستمزد، مبنی بر این است که غرامت دستمزد به چه کسانی تعلق می گیرد. برای بررسی و پاسخ به پرسش مطروحه، باید به قانون تامین اجتماعی، مراجعه کرد و بند 9 ماده 2 این قانون را مورد بررسی قرار داد. بر اساس بند 9 ماده 2، اشخاص زیر، مشمول غرامت دستمزد، می گردند:
بیمه شدگان در ایام بارداری که به دلیل شرایط ویژه خود قادر به اشتغال نمی باشند.
بیمه شدگان در دوران بیماری که به دلیل مشکلات جسمی یا روحی، به طور موقت توانایی انجام کار را ندارند.
افرادی که به دلیل عدم توانایی موقت، از اشتغال به کار بازمانده اند و در این مدت، حقوق یا مزد دریافت نمی کنند. باید در نظر داشت، عدم توانایی فرد نباید ناشی از کارافتادگی باشد. در شرایطی که فرد به علت ازکارافتادگی از اشتغال به کار باز بماند، مشمول غرامت دستمزد نخواهد شد و باید از نهاد جبرانی ازکارافتادگی بیمه تامین اجتماعی، استفاده کند. در ادامه، انواع غرامت دستمزد، بررسی می گردد.
انواع غرامت دستمزد
پاسخ به این پرسش که انواع غرامت دستمزد چیست، مساله و پرسشی است که در این تیتر از مقاله آشا ثبت، مورد توضیح و بررسی قرار خواهد گرفت. با مد نظر قرار دادن قانون تامین اجتماعی، به ویژه بند 9 ماده 2 این قانون، در توضیح و ذکر انواع غرامت دستمزد باید گفت، غرامت دستمزد، به سه نوع، تقسیم بندی می گردد و توضیح هریک از این انواع، به شرح زیر است:
غرامت دستمزد ایام بارداری: این غرامت به زنان بیمه شده ای که شرایط لازم را دارند، در دوران مرخصی قانون کار برای زایمان پرداخت می شود. این حمایت مالی به منظور جبران عدم دریافت حقوق در این مدت و تامین معیشت بیمه شدگان زن در دوره بارداری و زایمان در نظر گرفته شده است.
غرامت دستمزد ایام بیماری: این غرامت، به بیمه شدگان در دوره ای که به علت بیماری قادر به کار نیستند، پرداخت می شود. شرط دریافت این غرامت، تایید عدم توانایی کار از سوی مراجع پزشکی معتبر و عدم دریافت حقوق یا مزد از کارفرما در این دوره است. این غرامت به عنوان جایگزین حقوق، بخشی از هزینه های زندگی فرد را در دوران بیماری جبران می کند.
غرامت دستمزد به دلیل عدم توانایی موقت: این غرامت، در صورت وقوع حادثه یا شرایطی که فرد را به طور موقت از کار کردن بازمی دارد، پرداخت می شود. این غرامت برای بیمه شدگانی است که به دلیل حادثه یا شرایط خاص، توانایی کار ندارند و کارفرما نیز تعهدی به پرداخت حقوق آن ها ندارد. هدف این حمایت، جلوگیری از مشکلات اقتصادی بیمه شدگان در دوران عدم اشتغال موقت است.
شرایط دریافت غرامت دستمزد
در توضیح اینکه شرایط دریافت غرامت دستمزد چیست؛ باید گفت، دریافت غرامت دستمزد، مشروط به احراز چندین شرط قانونی است که بیمه شدگان باید آن ها را رعایت کنند. اولین شرط این است که فرد بیمه شده نباید به طور کامل از کار افتاده باشد، بلکه باید به دلیل بیماری، بارداری یا عدم توانایی موقت، قادر به انجام کار نباشد؛ چراکه این غرامت، برای دوره‌ای پرداخت می شود که فرد به صورت موقت، امکان اشتغال ندارد؛ اما به دلیل ماهیت بیماری یا آسیب دیدگی، پس از بهبودی امکان بازگشت به کار وی، وجود دارد. همچنین، کارفرما نباید طبق قوانین، موظف به پرداخت حقوق یا دستمزد بیمه شده باشد؛ در غیر این صورت، فرد مشمول دریافت غرامت دستمزد نخواهد شد.
دومین شرط اساسی دریافت غرامت دستمزد، این است که بیمه شده در طول دوران بیماری یا عدم توانایی موقت، از کارفرمای خود (اعم از حقیقی و انواع شرکت ها) حقوقی دریافت نکرده باشد. در صورتی که فرد همچنان دستمزد یا حقوق دریافت کند، سازمان تامین اجتماعی مسئولیتی در پرداخت غرامت دستمزد نخواهد داشت. علاوه بر این، اخذ تایید پزشکی از سوی پزشکان معتمد تامین اجتماعی یا مراکز درمانی معتبر، الزامی است. در این بررسی، میزان نیاز فرد به استراحت پزشکی و ناتوانی او برای انجام وظایف شغلی ارزیابی شده و مدت غرامت دستمزد، تعیین می شود.
سومین شرط مهم این است که بیمه شده در زمان اعلام بیماری یا بارداری، شاغل باشد یا در مرخصی استحقاقی قرار داشته باشد. این بدان معنا است که اگر فرد، قبل از بیماری بیکار شده باشد یا قرارداد کاری او خاتمه یافته باشد، دیگر امکان استفاده از این حمایت مالی را نخواهد داشت.
همچنین، بیمه شده باید حداقل سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد. برای غرامت دستمزد ایام بیماری، داشتن حداقل ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه در یک سال گذشته الزامی است، درحالی که برای غرامت دستمزد ایام بارداری، بیمه شده باید حداقل ۶۰ روز در یک سال اخیر، بیمه پرداخته باشد. رعایت این شرایط برای دریافت غرامت دستمزد ضروری بوده و هرگونه نقص در آن می تواند منجر به رد درخواست بیمه شده گردد.
مدارک لازم برای دریافت غرامت دستمزد
در توضیح اینکه مدارک لازم برای دریافت غرامت دستمزد چیست؛ باید گفت؛ برای دریافت غرامت دستمزد، ارائه مدارک مشخصی الزامی است که بیمه شدگان باید آن ها را به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهند. اولین مدرک ضروری، گواهی پزشکی معتبر از پزشک معتمد یا مراکز درمانی تامین اجتماعی است که در آن، مدت زمان استراحت پزشکی فرد و علت بیماری یا عدم توانایی موقت او ذکر شده باشد. این گواهی باید تاییدیه شورای پزشکی سازمان را نیز داشته باشد تا مورد پذیرش قرار گیرد.
مدرک دوم، دفترچه بیمه یا شماره بیمه تامین اجتماعی بیمه شده است که نشان دهنده تحت پوشش بودن فرد در سازمان تامین اجتماعی می باشد. علاوه بر این، کپی صفحات شناسنامه و کارت ملی بیمه شده جهت احراز هویت، لازم است. همچنین، بیمه شدگان باید مدارک مربوط به سابقه پرداخت حق بیمه را ارائه دهند که نشان دهد، شرایط قانونی برای دریافت غرامت دستمزد را دارند.
مدرک سوم، فرم الکترونیکی درخواست غرامت دستمزد است که باید از سوی بیمه شده تکمیل و به شعبه تامین اجتماعی مربوطه تحویل داده شود. در این فرم، اطلاعات فردی، مشخصات کارفرما، مدت زمان بیماری یا بارداری و میزان دستمزد بیمه شده درج می شود. همچنین، در صورت اشتغال در کارگاه، ارائه تاییدیه کارفرما مبنی بر عدم پرداخت حقوق در دوره بیماری الزامی است. پس از ارائه این مدارک و بررسی آن ها توسط سازمان تامین اجتماعی، در صورت تایید شرایط، غرامت دستمزد به حساب بیمه شده، واریز می گردد.
مراحل و نحوه دریافت غرامت دستمزد
در توضیح مراحل و نحوه دریافت غرامت دستمزد باید گفت، مراحل و نحوه دریافت غرامت دستمزد شامل چندین گام مشخص است که بیمه شدگان باید آن ها را طی کنند. مرحله اول، مراجعه به پزشک معتمد یا مراکز درمانی تامین اجتماعی و دریافت گواهی پزشکی معتبر است که در آن علت بیماری، مدت زمان استراحت پزشکی و عدم توانایی اشتغال فرد ذکر شده باشد. سپس، این گواهی باید به تایید شورای پزشکی سازمان تامین اجتماعی برسد تا از نظر قانونی، قابل قبول باشد.
در مرحله دوم، بیمه شده باید مدارک لازم از جمله کارت ملی، شناسنامه، گواهی اشتغال و سابقه پرداخت حق بیمه را جمع آوری کند و سپس، فرم درخواست غرامت دستمزد را در سایت سازمان تامین اجتماعی، تکمیل نماید. (در صورتی که بیمه شده در کارگاهی مشغول به کار باشد، کارفرما نیز باید تاییدیه ای مبنی بر عدم پرداخت حقوق در مدت بیماری ارائه دهد تا سازمان تامین اجتماعی، مجاز به پرداخت غرامت باشد.)
در مرحله پایانی، مدارک و درخواست بیمه شده توسط کارشناسان تامین اجتماعی بررسی و در صورت احراز شرایط، مبلغ غرامت دستمزد به حساب بیمه شده واریز می شود. در صورت وجود نقص در مدارک، بیمه شده موظف به تکمیل آن ها خواهد بود و پس از تایید نهایی، امکان دریافت غرامت فراهم می گردد.
لازم به ذکر است، امروزه تمامی مراحل ثبت درخواست غرامت دستمزد، به صورت اینترنتی و آنلاین، انجام می گردد. برای این امر، فرد باید پس از تهیه مدارک و گواهی های لازم، به حساب کاربری خود در سایت خدمات غیر حضوری تامین اجتماعی eservices.tamin.ir مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کند. برای ورود به حساب کاربری، طی مراحل زیر لازم است:
در ابتدا فرد باید آدرس سامانه را در مرورگر خود، جستجو نماید و پس از هدایت شدن به صفحه ای مشابه تصویر زیر، برروی گزینه "ورود"، کلیک کند. (اشخاص فاقد ثبت نام در سامانه، ابتدا باید نسبت به نام نویسی، اقدام کرده و سپس، باقی مراحل را طی کنند.)
در این مرحله، فرد باید نام کاربری و رمز عبور خود را در کادرهای مربوطه، وارد نماید.
در این گام، فرد باید از بخش صفحه نخست، برروی گزینه "بیمه شدگان"، کلیک کند.
در این مرحله، فرد باید گزینه "حمایت های کوتاه مدت" را انتخاب کرده و سپس، برروی گزینه "درخواست غرامت دستمزد بیماری"، کلیک کند.
با طی باقی مراحل و درج اطلاعات لازم و مورد نیاز، همچنین بارگذاری مدارک موجود، درخواست فرد برای دریافت غرامت دستمزد، توسط مسئول مربوطه در سازمان، بررسی خواهد شد و در صورت موافقت با درخواست و احراز واجد شرایط بودن متقاضی، مبلغ غرامت دستمزد، به حساب بیمه شده، واریز خواهد گردید. در ادامه، نحوه محاسبه میزان غرامت دستمزد، بررسی می گردد.
نحوه محاسبه میزان غرامت دستمزد
نحوه محاسبه میزان غرامت دستمزد، بر اساس مقررات سازمان تامین اجتماعی و متناسب با حقوق و مدت زمان استراحت پزشکی بیمه شده انجام می شود. مبنای محاسبه این غرامت، میانگین دستمزد روزانه فرد در ۹۰ روز قبل از آغاز بیماری است که از روی لیست بیمه تامین اجتماعی است که کارفرما ارسال کرده، تعیین می شود. در صورتی که بیمه شده کمتر از ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، میانگین دستمزد او بر اساس تعداد روزهای پرداخت شده، در نظر گرفته خواهد شد.
میزان غرامت دستمزد برای افراد متاهل یا دارای فرزند تحت تکفل، معادل ۷۵ درصد میانگین دستمزد روزانه و برای افراد مجرد، ۶۶.۶۷ درصد این میانگین است. همچنین، درصورتی که بیماری، ناشی از حوادث ناشی از کار باشد، غرامت دستمزد معادل ۱۰۰ درصد میانگین دستمزد روزانه فرد محاسبه می شود. مدت پرداخت این غرامت بر اساس گواهی استراحت پزشکی و تایید سازمان تامین اجتماعی مشخص می شود.
پرداخت غرامت دستمزد معمولا از روز چهارم بیماری آغاز می شود، مگر این که بیماری، ناشی از حادثه باشد که در این صورت، از همان روز اول پرداخت خواهد شد. همچنین، بیمه شده باید در زمان بیماری، تحت پوشش بیمه بوده و کارفرما لیست بیمه ای او را ارسال کرده باشد. این مبلغ مستقیما به حساب بیمه شده واریز شده و در صورت تداوم بیماری، پس از بررسی مجدد گواهی پزشکی، ادامه خواهد یافت.
قوانین دریافت غرامت دستمزد
قوانین دریافت غرامت دستمزد در چارچوب مقررات سازمان تامین اجتماعی و مطابق با شرایط بیمه ای افراد، تعیین شده است. بر اساس بند ۹ ماده ۲ قانون تامین اجتماعی، این غرامت به عنوان جایگزین مزد یا حقوق در دوره هایی که بیمه شده به دلیل بیماری، بارداری یا ناتوانی موقت قادر به کار نیست، پرداخت می شود. همچنین، طبق ماده ۶۲ قانون تامین اجتماعی؛
دریافت این غرامت، مشروط به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه در مدت مشخصی است که بسته به نوع بیماری و استراحت پزشکی، متفاوت خواهد بود. یکی از مهم ترین قوانین در این زمینه، عدم دریافت مزد از کارفرما در طول مدت بیماری است. در صورتی که کارفرما همچنان حقوق فرد را پرداخت کند، بیمه شده مشمول غرامت دستمزد نخواهد شد.
همچنین، گواهی استراحت پزشکی باید توسط مراجع پزشکی معتبر تایید شده و به تامین اجتماعی ارائه گردد. بر اساس قوانین سازمان، مدت پرداخت غرامت، بستگی به نوع بیماری و میزان توانایی فرد برای بازگشت به کار دارد و در صورت نیاز، دوره پرداخت با تایید مجدد پزشک معتمد تمدید می شود. پرداخت غرامت دستمزد از روز چهارم بیماری آغاز می شود، مگر در مواردی که بیماری ناشی از حادثه باشد که در این صورت، از روز اول، پرداخت صورت می گیرد.
میزان این غرامت، بر اساس وضعیت تاهل بیمه شده تعیین می شود؛ به این صورت که در صورت تاهل یا داشتن فرزند تحت تکفل، سه چهارم میانگین دستمزد روزانه و در غیر این صورت، دو سوم، محاسبه خواهد شد. همچنین، چنانچه بیماری یا ناتوانی فرد ناشی از حوادث حین کار باشد، غرامت، معادل کل میانگین دستمزد روزانه او، پرداخت می شود. رعایت مقررات بیمه ای و ارائه مدارک معتبر از شرایط و قوانین اساسی برای دریافت این غرامت است.
غرامت دستمزد ایام بیماری
همانطور که در تیترهای پیشین مقاله نیز اشاره شد، غرامت دستمزد ایام بیماری، یکی از حمایت های بیمه ای قانون تامین اجتماعی است که برای جبران عدم دریافت مزد یا حقوق در دوران بیماری، به بیمه شدگان تعلق می گیرد. این غرامت شامل کارگران و کارمندانی است که به دلیل بیماری، قادر به کار کردن نبوده و از سوی مراجع پزشکی تامین اجتماعی، گواهی استراحت پزشکی دریافت کرده اند.
شرط اصلی دریافت این غرامت، اشتغال فرد در زمان اعلام بیماری و عدم دریافت حقوق از کارفرما در این دوره است. میزان غرامت دستمزد ایام بیماری بر اساس شرایط بیمه شده تعیین می شود و بستگی به وضعیت تاهل و میزان دستمزد او دارد. در صورتی که بیمه شده، متاهل باشد یا فرزند تحت تکفل داشته باشد، میزان غرامت، سه چهارم میانگین دستمزد روزانه او محاسبه می شود، اما اگر فرد مجرد باشد، این مقدار به دو سوم، کاهش می یابد.
در مواردی که بیماری ناشی از حوادث ناشی از کار باشد، غرامت دستمزد به میزان کامل حقوق روزانه پرداخت می شود. فرآیند دریافت این غرامت، شامل ارائه گواهی پزشکی معتبر به سازمان تامین اجتماعی و طی کردن مراحل اداری مربوطه است. همچنین، بیمه شده باید حداقل سابقه پرداخت حق بیمه در ماه های قبل از بیماری را داشته باشد. در صورتی که بیماری بیش از شش ماه ادامه یابد، بررسی های تخصصی بیشتری برای تداوم پرداخت غرامت انجام خواهد شد. رعایت این ضوابط و ارائه مستندات لازم، شرط اصلی برای دریافت مستمر این حمایت بیمه ای محسوب می شود.
غرامت دستمزد بیمه تامین اجتماعی
غرامت دستمزد بیمه تامین اجتماعی، یکی از حمایت های مالی است که برای جبران بخشی از درآمد از دست رفته بیمه شدگان در دوره های بیماری، بارداری و ناتوانی موقت از کار، پرداخت می شود. این غرامت به بیمه شدگانی تعلق می گیرد که به دلیل مشکلات جسمی یا پزشکی، قادر به انجام وظایف شغلی خود نیستند و در این مدت، از سوی کارفرما نیز حقوقی دریافت نمی کنند.
همانطور که در تیتر ابتدایی مقاله نیز اشاره شد، هدف اصلی این پرداخت، حمایت از معیشت بیمه شدگان در دوره عدم اشتغال موقت و پیشگیری از مشکلات اقتصادی ناشی از بیماری است. میزان غرامت دستمزد، بر اساس قوانین تامین اجتماعی و شرایط خاص هر بیمه شده تعیین می شود. یکی از معیارهای اصلی برای دریافت این غرامت، داشتن سابقه بیمه کافی و تایید استراحت پزشکی توسط پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی است.
باید دانست، در مواردی که بیماری به دلیل حوادث ناشی از کار باشد، غرامت دستمزد معادل کل حقوق روزانه پرداخت می شود، اما در سایر موارد، بخشی از حقوق بیمه شده به عنوان غرامت، در نظر گرفته می شود. فرایند دریافت غرامت دستمزد شامل ارائه مدارک مورد نیاز مانند گواهی پزشک، سوابق بیمه ای و فرم های مربوطه، به شعبه تامین اجتماعی است. پس از بررسی و تایید مدارک، مبلغ غرامت به حساب بیمه شده واریز می شود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه دریافت غرامت دستمزد در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه دریافت غرامت دستمزد پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: نحوه محاسبه میزان غرامت دستمزد، بر اساس مقررات سازمان تامین اجتماعی و متناسب با حقوق و مدت زمان استراحت پزشکی بیمه شده انجام می شود. مبنای محاسبه این غرامت، میانگین دستمزد روزانه فرد در ۹۰ روز قبل از آغاز بیماری است که از روی لیست بیمه تامین اجتماعی است که کارفرما ارسال کرده، تعیین می شود. در صورتی که بیمه شده کمتر از ۹۰ روز سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد، میانگین دستمزد او بر اساس تعداد روزهای پرداخت شده، در نظر گرفته خواهد شد.