برای مشاوره قانون دورکاری
برای مشاوره قانون دورکاری
دورکاری، به عنوان یک الگوی جدید کار، در سال های اخیر به ویژه با شیوع بیماری های واگیر و افزایش فناوری های ارتباطی، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این روش به کارکنان این امکان را می دهد که از خانه یا هر مکان دیگری که مناسب می دانند، به انجام وظایف خود بپردازند. دورکاری نه تنها به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک نموده، بلکه می تواند به بهبود تعادل بین کار و زندگی شخصی نیز منجر شود. کارکنان در این حالت می توانند زمان بیشتری را با خانواده خود بگذرانند و از انعطاف پذیری بیشتری در برنامه ریزی روزانه برخوردار شوند.
اهمیت دورکاری در ادارات به دلایل مختلفی است. اولا، این روش می تواند به افزایش بهره وری کارکنان منجر شود؛ زیرا بسیاری از افراد در محیط های آرام تر و بدون حواس پرتی های محیط کار، بهتر عمل می کنند. ثانیا، دورکاری هزینه های عملیاتی ادارات را کاهش می دهد؛ زیرا نیاز به فضای اداری بزرگ و منابع فیزیکی کمتر می شود. همچنین، با توجه به روند جهانی شدن و نیاز به جذب استعدادهای مختلف، دورکاری به شرکت ها این امکان را می دهد که از نیروی کار گسترده تری بهره مند شده و محدودیت های جغرافیایی را کنار بگذارند.
از این رو، در این مقاله به این پرسش که دورکاری چیست و دورکاری ادارات یعنی چه؛ پاسخ داده شده و مزایا و معایب، انواع و انواع قرارداد دورکاری آمده است. پس از آن، نحوه محاسبه حقوق دورکاری، آیین نامه دورکاری و قانون دورکاری بانوان توضیح داده شده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید.
دورکاری چیست
در پاسخ به این پرسش که دورکاری چیست؛ می توان بیان نمود که دورکاری در قرارداد کار به معنای انجام کارهای جانبی یا اضافی است که معمولا در خارج از ساعات کار رسمی یا مستقل از شغل اصلی فرد انجام می شود. این نوع کار می تواند شامل هرگونه فعالیت تجاری، حرفه ای یا صنعتی باشد که فرد برای کسب درآمد اضافی به آن می پردازد. ماده 1 آیین نامه دورکاری (تصویبنامه شماره ۷۶۴۸۱/۴۴۷۲۶ مورخ ۷/۴/۱۳۸۹ هیئت وزیران)، در تعریف آن چنین بیان داشته است که:
«انجام وظایف محول شده بدون حضور فیزیکی کارمند واجد شرایط در محل کار سازمان خود با رعایت ضوابط و برای دوره زمانی مشخص.» هم چنین، به موجب این قانون، دستگاه های اجرایی موظف شده اند که به منظور توسعه دولت الکترونیک، فعالیت های مربوط به مشاغل عمومی و اختصاصی را احصا و از طریق دورکاری انجام داده و در این راستا، امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای انجام دورکاری را در اختیار کارمند دورکار قرار دهند.
در قوانین کاری ایران، انجام دورکاری موضوعی است که معمولا در قرارداد کاری یا ضوابط داخلی شرکت ها تعریف می شود. برخی شرکت ها انجام دورکاری را کاملا ممنوع دانسته یا الزاما تحت شرایط خاص اجازه می دهند. اگر کارمند بدون اجازه صاحب کار دورکاری انجام دهد، ممکن است به جرم نقض قرارداد کاری مجازات شود، که این مجازات می تواند شامل اخطار، کاهش حقوق، یا حتی تعطیلی دائمی باشد. بنابراین، قبل از شروع به انجام کار جانبی، باید قوانین کاری، قرارداد کاری و ضوابط داخلی محل کار مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا از نقض قوانین جلوگیری شود.
دورکاری ادارات یعنی چه
در پاسخ به این پرسش که دورکاری ادارات یعنی چه، می توان بیان نمود که دورکاری در ادارات دولتی یا سازمان های عمومی به معنای انجام وظایف و امور محول شده بدون حضور فیزیکی کارمند در محل کار سازمان خود با رعایت شرایط و در بازه زمانی مشخص می باشد. به عبارت دیگر، دورکاری ادارات در ایران به معنای انجام وظایف شغلی کارمندان دولت و کارکنان بخش عمومی از راه دور، معمولا از خانه یا هر مکان دیگری خارج از محیط اداری است.
این روش کار با توجه به پیشرفت فناوری و نیاز به انعطاف پذیری بیشتر در محیط کار، به ویژه در سال های اخیر و با توجه به گسترش دولت الکترونیک، مورد توجه قرار گرفته است. هم چنین، دورکاری به عنوان یک راهکار برای کاهش ترافیک، صرفه جویی در زمان و هزینه های رفت و آمد و همچنین افزایش بهره وری کارکنان مطرح شده است. این شیوه کار در برخی از وزارتخانه ها و سازمان های دولتی به صورت آزمایشی یا دائمی اجرا شده است.
در ایران، قوانین و آیین نامه های مرتبط با دورکاری در سال های اخیر تدوین و ابلاغ شده اند. یکی از مهمترین اسناد در این زمینه، "آیین نامه دورکاری" است که در سال 1389 توسط هیئت وزیران تصویب و به دستگاه های اجرایی ابلاغ شد. این آیین نامه شرایط و ضوابط اجرای دورکاری، از جمله نحوه نظارت بر عملکرد کارکنان، ساعات کاری و ابزارهای مورد نیاز برای انجام کار از راه دور را مشخص کرده است. همچنین، در این آیین نامه به موضوعات مرتبط با حقوق و دستمزد، بیمه و مسائل امنیتی در دورکاری نیز پرداخته شده است.
مزایا و معایب دورکاری
در توضیح مزایا و معایب دورکاری می بایست بیان نمود که دورکاری به کارکنان این امکان را می دهد که از انعطاف پذیری بیشتری در برنامه ریزی زمان خود برخوردار باشند. این انعطاف پذیری به آن ها اجازه می دهد تا ساعات کاری را بر اساس نیازهای شخصی و خانوادگی خود تنظیم کنند، که این امر، می تواند به افزایش رضایت شغلی و بهبود کیفیت زندگی منجر شود. همچنین، حذف زمان و هزینه های رفت و آمد به محل کار، به کارکنان این فرصت را می دهد تا زمان بیشتری را برای فعالیت های شخصی، تفریح و استراحت اختصاص دهند.
با وجود مزایای بسیار، دورکاری همچنین چالش هایی را به همراه دارد. یکی از معایب اصلی آن، احساس تنهایی و انزواست که ممکن است کارکنان به دلیل عدم تعامل حضوری با همکارانشان تجربه کنند. این موضوع می تواند به کاهش روحیه و انگیزه کاری منجر شود. علاوه بر این، کارکنان ممکن است با مشکلاتی در تفکیک زمان کار و زندگی شخصی مواجه شوند، که می تواند به افزایش فشار روانی و خستگی منجر گردد.
در نهایت، دورکاری یک الگوی کاری با مزایا و معایب خاص خود است. در حالی که این روش می تواند به افزایش انعطاف پذیری و رضایت شغلی کمک کند، چالش هایی مانند انزوا و مشکلات در مدیریت زمان نیز وجود دارد. برای بهره برداری حداکثری از مزایای دورکاری و کاهش معایب آن، لازم است که کارکنان و کارفرمایان با هم همکاری نموده و راهکارهایی برای ایجاد تعادل بهتر بین کار و زندگی شخصی پیدا کنند.
انواع قرارداد دورکاری
دورکاری به عنوان یک مدل کاری مدرن، انواع مختلفی از قراردادها را شامل می شود که هر کدام ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند. یکی از رایج ترین انواع قرارداد دورکاری، قرارداد تمام وقت است. در این نوع قرارداد، کارمند تمامی یا تقریبا تمام وظایف خود را خارج از محل کار انجام می دهد و به اتمام می رساند. در این حالت، دورکاری می‌تواند به عنوان کار در خانه نیز شناخته شود. این نوع قرارداد معمولا شامل مزایای کامل مانند بیمه، مرخصی های سالانه و سایر تسهیلات رفاهی است. کارفرما و کارمند در این نوع قرارداد به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و هماهنگی های لازم را برای انجام کارها انجام می دهند. در صورت عدم پرداخت حقوق شاغلان دورکار، امکان ثبت شکایت در سامانه جامع روابط کار برای افراد فراهم است.
نوع دیگری از قراردادهای دورکاری، قرارداد پاره وقت است. دورکاری به صورت پاره وقت به این معنی است که کارکنان وظایف خود را خارج از دفتر بر اساس یک برنامه منظم انجام می دهند، اما این کار را در تمام طول هفته انجام نمی دهند. به عنوان مثال، یک کارمند ممکن است تنها یک یا چند روز در هفته، یا هر دو هفته یک بار، یا چند روز در ماه دورکاری کند. این نوع قرارداد برای افرادی مناسب است که به دنبال تعادل بین کار و زندگی شخصی هستند یا نیاز به انعطاف بیشتری در ساعات کاری دارند. همچنین، مزایای این نوع قرارداد معمولا کمتر از قرارداد تمام وقت است و ممکن است شامل بیمه و سایر تسهیلات نباشد.
قرارداد موردی نیز یکی دیگر از انواع قراردادهای دورکاری است. دورکاری به صورت موردی به این معناست که کارمند به طور منظم دورکار نیست. این نوع دورکاری ممکن است به دلیل بروز مشکلات پزشکی، شرایط جوی نامساعد یا وضعیت های خطرناک اتفاق بیفتد که مانع از حضور ایمن کارمند در دفتر می شود. همچنین، دورکاری موردی می تواند در نتیجه نیاز به تمرکز بالا برای تکمیل یک پروژه خاص باشد که نیازی به حضور فیزیکی در محل کار ندارد.
نحوه محاسبه حقوق دورکاری
نحوه محاسبه حقوق دورکاری در ایران بر اساس توافقات میان کارمند و کارفرما صورت می گیرد و طبق قانون کار، تابع چندین عامل تعیین کننده است. یکی از این موارد، حقوق پایه و حداقل حقوق اداره کار است که به معنای مبلغی است که کارمند برای فعالیت حضوری خود دریافت می کند. این حقوق معمولا بر اساس تعداد ساعات کاری یا میزان کار انجام شده تعیین می شود.
علاوه بر حقوق پایه، مزایا و پاداش ها نیز باید به کارمندان پرداخت شود. این مزایا شامل حق مسکن، حق اولاد و سایر تسهیلات رفاهی و انگیزشی هستند که می توانند به افزایش انگیزه و رضایت شغلی کارمندان کمک کنند. پرداخت این مزایا بخشی از تعهدات کارفرما به شمار آمده و باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
همچنین، هزینه های مربوط به تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز برای دورکاری، از جمله اینترنت و کامپیوتر، باید توسط کارفرما تامین شود. زمان بندی پرداخت حقوق نیز اهمیت زیادی دارد و باید به صورت منظم و در زمان های مشخصی مانند روزانه، هفتگی یا ماهانه انجام گیرد. میزان حقوق دورکاری افراد تا حد زیادی به شرایط دورکاری آن ها بستگی داشته و با توجه به نوع کار و میزان تخصصی بودن این فعالیت دستمزد به آن ها پرداخت می شود. تمامی این موارد باید در قرارداد کاری به صورت کتبی ثبت شده تا از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری شود.
آیین نامه دورکاری
آیین نامه دورکاری (تصویبنامه شماره ۷۶۴۸۱/۴۴۷۲۶ مورخ ۷/۴/۱۳۸۹ هیئت وزیران) به منظور ساماندهی و تسهیل شرایط کاری از راه دور در ایران تصویب شده است. این آیین نامه به کارفرمایان و کارمندان اجازه می دهد تا با توافق یکدیگر، شرایط دورکاری را تعیین کنند. در این راستا، آیین نامه به تعریف دورکاری، شرایط و ضوابط آن، نحوه نظارت بر کارمندان دورکار و همچنین حقوق و مزایای مربوط به آن ها می پردازد. هدف اصلی این مصوبه، افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و ایجاد انعطاف پذیری در محیط کار است. به منظور آشنایی متقاضیان، در قسمت زیر، فایل آیین نامه دورکاری در دسترس متقاضیان قرار گرفته است:
- نویسنده: هیات وزیران
- حجم: 180 KB
- منبع: سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی
محتوای این آیین نامه شامل مواردی از جمله شرایط عمومی برای انجام دورکاری، نحوه تعیین ساعات کاری، حقوق و مزایای کارمندان دورکار و الزامات مربوط به تجهیزات و فناوری های مورد نیاز است. همچنین، این آیین نامه به مسئولیت های کارفرما در زمینه تامین امکانات لازم برای کارمندان دورکار و نیز نحوه نظارت بر عملکرد آن ها نیز اشاره دارد. به طور کلی، این تصویب نامه در تلاش است تا با ایجاد یک چارچوب قانونی مشخص، شرایط مناسبی را برای کارمندان و کارفرمایان فراهم کند تا از مزایای دورکاری بهره مند شوند.
قانون دورکاری بانوان
دورکاری به عنوان یک مدل جدید از کار، در سال های اخیر در ایران به ویژه برای بانوان، مورد توجه قرار گرفته است. این شیوه کار به زنان این امکان را می دهد که بتوانند همزمان به مسئولیت های شغلی و خانوادگی خود رسیدگی کنند. با توجه به فرهنگ و شرایط اجتماعی ایران، دورکاری می تواند به کاهش فشارهای اجتماعی و اقتصادی بر بانوان کمک نموده و آن ها را قادر سازد تا با انعطاف پذیری بیشتری به فعالیت های خود ادامه دهند.
آیین نامه های مرتبط با دورکاری در ایران، به ویژه آیین نامه مصوب هیئت وزیران در سال ۱۳۸۹، چارچوب قانونی مشخصی برای این نوع کار فراهم کرده است و در برگیرنده قانون دورکاری بانوان نیز می باشد. این آیین نامه به تعریف دورکاری، شرایط لازم برای انجام آن، و حقوق و مزایای کارمندان دورکار می پردازد. همچنین، مسئولیت های کارفرما در تامین امکانات و تجهیزات لازم برای کارمندان دورکار، از جمله بانوان، در این آیین نامه مشخص شده است.
یکی از مواد مهم این آیین نامه، تاکید بر حفظ حقوق کارمندان دورکار است. این مواد شامل مواردی از قبیل ساعات کاری، حقوق و مزایای مربوط به دورکاری و نحوه نظارت بر عملکرد کارمندان می شود. همچنین، قوانین مربوط به بیمه و حمایت های اجتماعی نیز در این زمینه اهمیت دارد و باید به طور دقیق رعایت شود تا بانوان بتوانند با اطمینان بیشتری به دورکاری بپردازند. به طور مثال؛ تبصره ماده 4 این آیین نامه در خصوص در اولویت بودن بانوان متقاضیان دورکاری بیان می دارد:
"در صورت وجود چند کارمند واجد شرایط متقاضی دورکاری، افراد معلول و زنان باردار یا دارای فرزند کمتر از شش سال از اولویت برخوردار خواهند بود." دورکاری برای بانوان در ایران می تواند به عنوان یک فرصت مناسب برای افزایش مشارکت آن ها در بازار کار و کاهش تبعیض های جنسیتی عمل کند. علاوه بر این به موجب تبصره بند یک تصویب نامه 28 اسفند 1401 هیات وزیران، در راستای حمایت از خانواده و کاهش نگرانی والدینی که هر دو در دستگاه های اجرایی شاغل بوده و دارای فرزند در مقاطع پیش دبستانی و دبستان می باشند، دستگاه های اجرایی در تعامل با یکدیگر مکلف هستند با شناور شدن ساعت شروع به کار یکی از والدین موافقت کنند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرکت و انواع آن در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از شرکت و انواع آن پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: نحوه محاسبه حقوق دورکاری در ایران بر اساس توافقات میان کارمند و کارفرما صورت می گیرد و طبق قانون کار، تابع چندین عامل تعیین کننده است که توضیحات بیشتر در متن مقاله بیان شده است.