مالیات تصاعدی چیست

مالیات تصاعدی چیست

در پاسخ به این پرسش که مالیات تصاعدی چیست؛ باید گفت، مالیات تصاعدی، سیستمی است که در آن نرخ مالیات با افزایش پایه مالیاتی (درآمد، دارایی یا مصرف)، افزایش می یابد. به عبارت دیگر، افراد یا شرکت هایی که درآمد یا دارایی بیشتری دارند، درصد بالاتری از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت می کنند.

 این نظام بر اساس اصل "توانایی پرداخت"، شکل گرفته است. بر اساس این سیستم، مالیات دهندگان به گروه های درآمدی مختلف تقسیم می شوند و هر گروه مشمول نرخ مالیاتی خاصی می گردد. برای مثال، درآمدهای پایین تر ممکن است معاف از مالیات باشند، در حالی که درآمدهای بالا 10 تا ۳۵ درصد مشمول مالیات می شوند. این رویکرد به منظور کاهش شکاف طبقاتی و حمایت از اقشار کم درآمد طراحی شده است.

مالیات تصاعدی در مقابل نظام مالیات تنازلی قرار دارد که در آن نرخ مالیات با افزایش پایه مالیاتی کاهش می یابد. تفاوت اصلی این دو سیستم، در تاثیر آن ها بر توزیع درآمد است. نظام تصاعدی با هدف ایجاد توازن اقتصادی، از ظرفیت بیشتری برای تحقق عدالت اجتماعی برخوردار می باشد. در ادامه در خصوص اینکه انواع مالیات تصاعدی چیست، توضیح داده خواهد شد

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع مالیات تصاعدی

اینکه انواع مالیات تصاعدی چیست، مبحثی است که در این تیتر از مقاله آشا ثبت، مورد توضیح و بررسی قرار خواهد گرفت. مالیات تصاعدی، به شکل های مختلفی در نظام مالیاتی ایران، اعمال می شود که از رایج ترین انواع این مالیات، می توان به موارد ذکر شده در ادامه این تیتر، اشاره کرد.

 مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و حقیقی: این نوع مالیات بر اساس حقوق و دستمزد دریافتی کارکنان محاسبه می ‌شود. طبق ماده 131 قانون مالیات ‌های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد حقوق به‌ صورت پلکانی افزایش می ‌یابد. به این صورت که حقوق‌ های پایین ‌تر نرخ کمتری دارند و با افزایش میزان حقوق، نرخ مالیات نیز افزایش پیدا می ‌کند.

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی (مشاغل و فعالیت ‌های اقتصادی): افرادی که دارای فعالیت اقتصادی هستند، بر اساس درآمد سالانه خود مشمول مالیات تصاعدی می‌ شوند. طبق ماده 131، نرخ مالیات بر درآمد مشاغل، به ‌صورت پلکانی از 15 درصد تا 25 درصد افزایش می ‌یابد.

مالیات بر ارث: مالیات بر ارث نیز به ‌صورت تصاعدی محاسبه می ‌شود. بر اساس ماده 17 قانون مالیات ‌های مستقیم، نرخ مالیات بر اساس میزان ارث دریافتی و همچنین نسبت وراث با متوفی (طبقات و درجات ارث) متفاوت است. به ‌طور کلی، هرچه سهم‌ الارث بالاتر و طبقه و درجه ورثه، دورتر باشد، نرخ مالیاتی بیشتری بر ارث، اعمال می‌ شود.

مالیات بر املاک و مستغلات: برخی از مالیات‌ های مربوط به املاک، مانند مالیات نقل ‌و انتقال املاک، در شرایط خاص می ‌توانند به‌ صورت تصاعدی محاسبه شوند. برای مثال، در برخی موارد ارزش بالاتر ملک، منجر به اعمال نرخ‌ های بالاتر مالیاتی می گردد.

مالیات بر عایدی سرمایه (در حال بررسی و تصویب): در صورت تصویب و اجرای این مالیات، نرخ آن می ‌تواند تصاعدی باشد، به این معنا که افرادی که از فروش دارایی ‌هایی مانند مسکن، خودرو و سهام، سود بیشتری کسب می ‌کنند، مشمول نرخ‌ های بالاتری خواهند شد. در این سیستم، هدف اصلی ایجاد عدالت مالیاتی است، به این صورت که افراد پردرآمدتر، مالیات بیشتری پرداخت کنند و فشار مالیاتی بر دهک‌ های پایین ‌تر، کمتر باشد.

مزایا و معایب مالیات تصاعدی

مزایا و معایب مالیات تصاعدی، همواره مورد بحث اقتصاددانان بوده است. از مهم ترین مزایای آن می توان به کاهش نابرابری درآمدی، تامین منابع مالی برای خدمات عمومی و تشویق به سرمایه گذاری های مولد اشاره کرد. در مفاد قانون برنامه ششم توسعه نیز بر لزوم باز توزیع ثروت از طریق نظام مالیات تصاعدی، تاکید شده است.

با این حال، معایبی مانند کاهش انگیزه کار و سرمایه گذاری، پیچیدگی محاسبات و ریسک فرار مالیاتی نیز مطرح است. برای مثال، برخی از صاحبان درآمدهای بالا ممکن است با انتقال دارایی به کشورهای با نرخ مالیاتی پایین تر، از پرداخت مالیات تصاعدی اجتناب کنند.

برای کاهش این چالش ها، کارشناسان پیشنهاد می کنند نرخ های مالیاتی به صورت پلکانی و متناسب با شرایط اقتصادی تعیین شود. همچنین، ایجاد شفافیت در نظام مالیاتی و تقویت سازوکارهای نظارتی می تواند به اجرای موثر این سیستم کمک کند. در ادامه در خصوص روش های و نحوه محاسبه مالیات تصاعدی، توضیح داده خواهد شد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

روش ها و نحوه محاسبه مالیات تصاعدی

یکی از مسائل پر تکرار مورد پرسش مشمولین مالیات تصاعدی، مبنی بر این است که روش ها و نحوه محاسبه مالیات تصاعدی به چه صورت می باشد؟ با توجه به اهمیت این پرسش، در این تیتر از مقاله آشا ثبت، در این خصوص، توضیحاتی ارائه خواهد شد. روش و نحوه محاسبه مالیات تصاعدی، معمولا به دو صورت پلکانی و نیمه تصاعدی انجام می شود؛

در روش پلکانی (نظام براکت مالیاتی)، درآمد به بازه های مختلف تقسیم شده و هر بازه، نرخ خاص خود را دارد. برای مثال، در ایران مطابق با مواد قانونی و آیین نامه های مذکور، درآمد 0 تا 288.000.000 تومان (سالانه) و یا درآمد 0 تا 24.000.000 میلیون تومان (ماهانه)، معاف از پرداخت مالیات تصاعدی هستند.

در روش نیمه تصاعدی، تنها درآمد مازاد بر حد معین، مشمول نرخ بالاتر می شود. مثلا اگر فردی ۶۰۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد، تنها مازاد بر ۵۰۰ میلیون تومان (یعنی ۱۰۰ میلیون) با نرخ ۳۵ درصد محاسبه می شود. در ادامه، جدول طبقه بندی نرخ مالیات تصاعدی، ارائه خواهد شد.

جدول طبقه‌ بندی نرخ مالیات تصاعدی 1404

قبل از ارائه جدول طبقه بندی نرخ مالیات تصاعدی 1404 باید گفت، براساس قانون مالیات‌ های مستقیم، درآمدی که اشخاص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا سایر عناوین، به ‌جز موارد ذکر شده در سایر فصول این قانون، در داخل کشور کسب کنند، پس از کسر معافیت‌ های تعیین ‌شده، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل خواهد بود.

مطابق با مواد همین قانون، میزان معافیت مالیاتی سالانه برای درآمدهای مشمول مالیات حقوق از منابع مختلف، سالانه در قانون بودجه مشخص می ‌شود. همچنین، بر اساس ماده 101 قانون مالیات ‌های مستقیم، سقف معافیت مالیاتی سالانه برای صاحبان مشاغل 288 میلیون تومان تعیین شده است. به این ترتیب، افرادی که درآمد ماهانه آن‌ ها تا 24 میلیون تومان باشد، از پرداخت مالیات معاف هستند. سایر افراد باید بر اساس جدول مالیاتی مشخص ‌شده و از طریق ارائه اظهارنامه مالیاتی، نسبت به پرداخت مالیات اقدام نمایند:

سالیانه - تومان		ماهیانه – تومان		نرخ مالیات
از	تا	از	تا
0	288.000.000	0	24.000.000	معاف
288.000.000	360.000.000	24.000.000	30.000.000	10 درصد
360.000.000	456.000.000	30.000.000	38.000.000	15 درصد
456.000.000	600.000.000	38.000.000	50.000.000	20 درصد
600.000.000	800.000.000	50.000.000	تقریبا 66.000.000	25 درصد
800.000.000	نسبت به مازاد	66.000.000	نسبت به مازاد	30 درصد

 

باید دانست، طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی، مجموع معافیت‌ های مالیاتی، نرخ صفر مالیاتی، کاهش نرخ و سایر مشوق‌ های مالیاتی برای اشخاص حقوقی تا سقف 7,000 میلیارد ریال و برای اشخاص حقیقی تا سقف 700 میلیارد ریال از محل مجموع درآمدهای مشمول مالیات (سود خالص)، در نظر گرفته شده است.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مزایا و روش محاسبه مالیات تصاعدی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از مزایا و روش محاسبه مالیات تصاعدی​ پاسخ دهند.