برای مشاوره سختی کار و پیگیری آن
برای مشاوره سختی کار و پیگیری آن


قانون کار و تامین اجتماعی، از مهم ترین قوانین حمایت کننده از کارگران هستند و قانون گذار، همواره کوشیده است در مواد و مفاد این قوانین، از حقوق کارگران، در مقابل کارفرما و در خصوص شرایط سخت کاری، دفاع کرده و تا حد امکان، سطح رفاه مادی و معنوی آن ها را بالا ببرد. از این رو، سختی کار که یکی از مفاهیم مهم در حوزه حقوق کار و تامین اجتماعی است را مورد پیش بینی قرار داده تا حقوق کارگران مشاغل سخت و زیان آور، تضییع نشود.
عدم آگاهی از شرایط و مدارک لازم برای ثبت نام سختی کار می تواند به از دست رفتن حقوق قانونی کارگران منجر شود. بسیاری از افراد به دلیل ناآشنایی با فرآیندهای اداری یا قوانین جدید، موفق به دریافت مزایای این طرح نمی شوند. بنابراین، شناخت دقیق مراحل ثبت نام، استعلام و پیگیری سختی کار، ضروری است.
لذا در مقاله حاضر، اینکه سختی کار چیست، سایت سختی کار، مدارک لازم برای سختی کار و اطلاع از شمول یا عدم شمول سختی کار، بررسی گردیده، در خصوص مواردی چون، نحوه و مراحل ثبت نام سختی کار، استعلام و پیگیری آن با کد ملی، کد رهگیری سختی کار و قانون جدید این موضوع، توضیح داده شده و پس از پاسخ به این پرسش که جواب سختی کار چقدر طول می کشد، فرم درخواست سختی کار تامین اجتماعی، همچنین لیست مشاغل سختی کار، مورد بررسی قرار گرفته است.
سختی کار چیست
در پاسخ به این پرسش که سختی کار چیست؛ باید گفت، سختی کار، امتیازی قانونی است که به مشاغل سخت و زیان آور، تعلق می گیرد و به موجب آن، افراد می تواننداز حقوق و مزایای متفاوتی نسبت به مشاغلی که سخت و زیان آور نیستند، برخوردار شوند. مقصود از مشاغل سخت و زیان آور، کارهایی است که انجام آن ها به دلیل شرایط فیزیکی، محیطی یا روانی حاکم بر آن شغل ها، موجب آسیب به سلامت کارگران می شود.
ماده ۱ آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور، در تعریف این مشاغل، مقرر می دارد: " کارهای سخت و زیان آور، کارهایی است که در آن ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه شده، تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد می شود که نتیجه آن، بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد."
شناسایی مشاغل سخت و زیان آور بر عهده وزارت کار و تامین اجتماعی است. این وزارتخانه با بررسی شاخص هایی مانند میزان خطرپذیری و تاثیرات بلندمدت بر سلامت، فهرستی در خصوص این مشاغل، منتشر می کند. در ادامه، سایت و سامانه مربوط به سختی کار، معرفی خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات درباره سوابق بیمه تامین اجتماعی می توانند، نسبت به مطالعه مقاله لینک زیر، اقدام کنند.
سایت سختی کار
یکی از پرسش های کارگران شاغل در مشاغل سخت و زیان آور، مبنی بر این است که سامانه ثبت نام اینترنتی سختی کار چیست و آیا سایتی تحت عنوان سایت سختی کار راه اندازی شده است یا خیر؟ در توضیح و پاسخ به پرسش های مطروحه باید گفت، سایت سختی کار، توسط دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی راهاندازی شده است.
کارگران می توانند با ثبت نام در این سامانه و وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، درخواست بررسی شغل خود را به عنوان شغل سخت و زیان آور، ثبت نمایند. این سامانه، از طریق آدرس sakht.mcls.gov.ir، در دسترس افراد می باشد و خدمات و امکانات ذکر شده در قسمت زیر را به افراد، ارائه می دهد:
ارائه اطلاعات درباره شرایط بازنشستگی در مشاغل سخت و زیانآور، امکان ثبت درخواست بررسی مشاغل سخت و زیان آور و پیگیری آن، ارائه راهنمای استفاده از سامانه و..... تمامی این خدمات از طریق جستجوی آدرس سامانه و ورود به صفحه اصلی یا حساب کاربری در آن، در دسترس متقاضیان قرار می گیرد. در ادامه، مدارک لازم برای سختی کار، مورد توضیح و بررسی قرار خواهد گرفت.
مدارک لازم برای سختی کار
در توضیح مدارک لازم برای سختی کار باید گفت، در گذشته که روند نام نویسی برای بررسی تعلق سختی کار به شغل افراد، حضوری بود، متقاضیان بررسی سختی کار باید مدارکی مختلف، از جمله قراردادکار، مدارک هویتی و سوابق بیمه ای خویش را ارائه می دادند. اما امروزه، با توجه به راه اندازی سایت سختی کار، بررسی امور مربوط به این حوزه، الکترونیک شده است؛
بدین ترتیب، افراد به جای داشتن و ارائه تمام مدارک فوق الذکر، صرفا باید از مدارک مثبت اشتغال در شغل سخت و زیان آور همچنین مدارک مثبت سخت و زیان آور بودن شغل برخوردار باشند و اطلاعات لازم و مورد نیاز را در سامانه، درج کنند. برخی از این اطلاعات عبارتند از:
اطلاعات هویتی و شناسنامه ای
اطلاعات پستی
اطلاعات تماس
اطلاعات مربوط به تحصیلات
اطلاعات مربوط به آخرین محل بیمه پردازی و مبلغ بیمه اجباری پرداخت شده
اطلاعات شغل مورد ادعای متقاضی
اطلاعات مربوط به سابقه بیمه (بر اساس آنچه در سامانه آمده، در ثبت درخواست بررسی مشاغل سخت و زیان آور، متقاضی باید شمولیت توامان قانون کار و تامین اجتماعی و 20 سال سابقه کار متوالی و یا 25 سال سال سابقه کار متناوب سخت و زیان آور را داشته باشد.)
مدارک مثبت سخت و زیان آور بودن شغل، همچنین اشتغال در شغل سخت و زیان آور می تواند شامل قرارداد کار، گواهی اشتغال، کارت اشتغال فرد حادثه دیده، نامه کلانتری، پروانه کار فرد حادثه دیده، گذرنامه فرد حادثه دیده، نامه مرجع رسمی، پاسخ نامه رسمی مراجع قضایی، عکس از حادثه یا فرد حادثه دیده، سند آموزش ایمنی، گزارش آلاینده سنجی، لیست حضور و غیاب، پرینت بانکی، نامه عدم نیاز و.... باشد.
چگونه بفهمیم سختی کار داریم
افرادی که در محیط های کاری با شرایط دشوار و فشارهای غیرمعمول فعالیت دارند، ممکن است مشمول مزایای سختی کار شوند. این مزایا شامل کاهش ساعت کاری، مرخصی بیشتر و امکان بازنشستگی زودتر است. از این رو، بسیاری از کارگران تمایل دارند بدانند که آیا شغل آن ها در دسته مشاغل سخت و زیان آور قرار می گیرد یا خیر و مشمول مزایای سختی کار می شوند یا نه؛ به همین دلیل اغلب این پرسش را مطرح می کنند که چگونه بفهمیم سختی کار داریم؟
در پاسخ به پرسش مذکور باید گفت، بررسی این موضوع، مستلزم ارائه درخواست و طی کردن فرآیند قانونی مشخصی است. گرچه برخی اوقات، لیستی در خصوص مشاغل مشمول سختی کار، منتشر می شود و برخی فاکتورها برای سخت و زیان آور لحاظ شدن شغل، ذکر می گردند، اما نمی توان به این موارد اکتفا کرد و متقاضیان اطلاع از شمول سختی کار به شغل آن ها، باید درخواست خود را در سامانه مربوطه ثبت کرده و آن را به کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور در استان محل فعالیت خود، ارسال کنند.
پس از بررسی درخواست و نظر کارشناسان، مشخص خواهد شد که شغل فرد مشمول سختی کار می شود یا خیر. این بررسی ها معمولا با توجه به شرایط محیط کار، میزان آسیب های جسمی و روانی و خطرات شغلی انجام می گردد. در صورتی که کمیته بدوی، رای به سخت و زیان آور بودن شغل مورد نظر دهد، متقاضی از مزایای سختی کار برخوردار خواهد شد؛ اما اگر درخواست رد شود، فرد می تواند اعتراض خود را در کمیته تجدید نظر مشاغل سخت و زیان آور استان، مطرح کند.
در صورت عدم پذیرش اعتراض در این مرحله، امکان ارجاع موضوع به شورای عالی حفاظت فنی نیز وجود دارد. بنابراین، تشخیص سختی کار نیازمند پیگیری قانونی و ارائه مستندات لازم است و بدون بررسی قانونی، نمی توان به صورت دقیق در خصوص آن، تعیین تکلیف نمود. در ادامه، نحوه و مراحل ثبت نام سختی کار، بررسی خواهد شد.
نحوه و مراحل ثبت نام سختی کار
در توضیح نحوه و مراحل ثبت نام سختی کار باید گفت، برای انجام این امر، افراد باید وارد حساب کاربری خود در سایت سختی کار sakht.mcls.gov.ir شوند. نام کاربری و رمز عبور افراد در این سامانه، همان نام کاربری و رمز عبور در سامانه جامع روابط کار prkar.mcls.gov.ir است؛اشخاص فاقد نام نویسی در سامانه جامع روابط کار، ابتدا باید از طریق مراجعه به سامانه یا مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، نسبت به نام نویسی و احراز هویت در سامانه جامع روابط کار، اقدام کنند.
برای ورود به سایت سختی کار، شخص باید آدرس sakht.mcls.gov.ir را در مروگر خود، جستجو نماید تا به صفحه ای مشابه تصویر زیر، هدایت شود. سپس فرد باید بر حسب نوع شخصیت خود، یکی از گزینه های موجود را انتخاب کند. (در این راهنما، گزینه مربوط به شخص حقیقی انتخاب شده است.)
در این مرحله، شخص باید نام کاربری و رمز عبور خود را در کادرهای مربوطه، وارد کرده و پس از درج اعداد امنیتی، برروی گزینه "ورود به سامانه"، کلیک کند.
در این گام شخص باید، کد ارسالی به تلفن همراه خود را در کادر مربوطه، وارد کند.
با درج کد، فرد به پورتال خود در سایت سختی کار، هدایت خواهد شد و باید از میان گزینه های موجود، گزینه "بررسی مشاغل سخت و زیان آور" را انتخاب نماید.
در این گام، فرد باید، برروی گزینه "مشاغل سخت و زیان آور"، کلیک کند.
در این مرحله، فرد باید برروی گزینه "ثبت درخواست جدید"، کلیک کند.
در این گام فرد باید، اطلاعات مربوط به سابقه بیمه خود را وارد کند
در این مرحله، فرد به صفحه ای هدایت خواهد شد که در آن، اطلاعات هویتی و پستی وی، نمایش داده شده و باید اطلاعات مربوط به آخرین کارگاهی که بیمه پردازی از طریق آن صورت گرفته، همچنین، اطلاعات شغلی که مدعی است سخت و زیان آور است را وارد کند.
در این قسمت، فرد باید، مدارک لازم و مورد نیاز را بارگذاری کند.
در این مرحله، فرد باید از طریق گزینه افزودن شغل، حداقل یک شغل را ثبت کرده و در نهایت، برروی گزینه "ثبت"، کلیک کند.
با طی باقی مراحل و درج اطلاعات لازم و مورد نیاز، کد رهگیری ثبت نام سختی کار به فرد، ارائه می گردد و او می تواند استعلام و پیگیری های بعدی را از طریق کد رهگیری، انجام دهد. در ادامه، درباره استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی، توضیح داده خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر درباره ساعت کاری اداره کار می توانند، نسبت به مطالعه مقاله زیر، اقدام کنند.
استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی
در تیترهای پیشین مقاله، اینکه سختی کار چیست و ثبت درخواست بررسی آن چگونه است، مورد توضیح و بررسی قرار گرفت. در این تیتر از مقاله آشا ثبت، در خصوص استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی، توضیح داده خواهد شد و بررسی می گردد که آیا صرف داشتن کد ملی برای رهگیری و استعلام سختی کار کافی است یا خیر. در توضیح استعلام و پیگیری سختی کار با کد ملی باید گفت؛
استعلام و پیگیری سختی کار از طریق سایت sakht.mcls.gov.ir صورت می گیرد و برای ورود به حساب کاربری در سامانه، علاوه بر کد ملی، به شماره همراهی که اطلاعات آن هنگام ثبت نام در سایت درج شده نیز نیاز است؛ چراکه کد ورود به پورتال شخصی در سایت سختی کار، به شماره تلفن همراه شخص، ارسال می گردد. با در دست داشتن این اطلاعات، فرد باید برای پیگیری درخواست ثبت شده سختی کار، اقدامات زیر را انجام دهد:
ابتدا باید آدرس سایت sakht.mcls.gov.ir را در مرورگر خود جستجو کند و مطابق آنچه راهنمای آن در تیتر پیشین مقاله ارائه شد، وارد حساب کاربری خویش شود. با ورود به حساب کاربری، فرد باید برروی گزینه "بررسی مشاغل سخت و زیان آور"، کلیک کند.
در این مرحله فرد باید، از کادر نمایش داده شده، گزینه مشاغل سخت و زیان آور را انتخاب کند.
در این گام، فرد باید گزینه "سوابق درخواست" را انتخاب کند.
با طی باقی مراحل و درج اطلاعات لازم و مورد نیاز، شخص موفق خواهد شد تا نسبت به پیگیری درخواست ثبت شده برای بررسی مشاغل و سخت و زیان آور و تعلق سختی کار به شغل خود، اقدام کند. در ادامه، در این خصوص که کد رهگیری سختی کار چیست، توضیح داده خواهد شد. علاقمندان به کسب اطلاعات در خصوص اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی می توانند نسبت به مطالعه مقاله لینک زیر، اقدام کنند.
کد رهگیری سختی کار
در پاسخ به این پرسش که کد رهگیری سختی کار چیست؟ باید گفت، کد رهگیری سختی کار یک شماره منحصر به فرد است که پس از ثبت درخواست در سامانه سختی کار، به متقاضی اختصاص می یابد. این کد رهگیری، ابزاری برای پیگیری درخواست سختی کار می باشد و کارگران باید این کد را تا پایان فرآیند رسیدگی به درخواست شان، حفظ کنند.
برای دریافت کد رهگیری سختی کار، افراد باید مطابق آنچه در تیتر نحوه و مراحل ثبت نام سختی کار توضیح داده شد و راهنمای تصویری آن ارائه گردید، وارد حساب کاربری خود در سایت سختی کار sakht.mcls.gov.ir شوند و مراحل ثبت درخواست رسیدگی به مشاغل سخت و زیان آور را طی کنند. با طی تمامی مراحل ذکر شده در تیتر مذکور، کد رهگیری سختی کار به شخص، ارائه می گردد.
با داشتن اطلاعات کد ملی، شماره تماس و کد رهگیری، فرد می تواند وارد حساب کاربری خود در سایت سختی کار شده و نتیجه درخواست خود را پیگیری کند که راهنمای تصویری این امر، در تیتر های پیشین، ارائه شده است. در ادامه در خصوص قانون جدید سختی کار، توضیح داده خواهد شد.
قانون جدید سختی کار
در توضیح قانون جدید سختی کار باید گفت، تا کنون و تا زمان نگارش این مقاله، تغییری در مقررات مربوط به مشاغل سخت و زیان آور ایجاد نشده است. برخی کارگران بر این تصورند که اصلاحات جدیدی در این زمینه انجام گردیده، اما باید گفت، قوانین و مقررات مرتبط همچنان مطابق قوانین پیشین اجرا می شود. مهم ترین قوانین موجود درباره سختی کار عبارتند از:
قانون کار، قانون تامین اجتماعی و آیین نامه اجرایی اصلاح تبصره ۲ الحاقی ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی است. این مقررات از گذشته اجرا شده اند و همچنان ملاک بررسی درخواست های سختی کار هستند. فرآیند درخواست، بررسی و تایید مشاغل سخت و زیان آور نیز طبق آیین نامه های مصوب قبلی انجام می شود.
بنابراین، شرایط بهرهمندی از مزایای سختی کار، مانند بازنشستگی زودتر از موعد و کاهش ساعات کاری، همانند قبل است. اگر تغییری در آینده در این زمینه تصویب شود، از طریق مراجع رسمی اطلاع رسانی خواهد شد. باید دانست، به موجب قانون کار جمهوری اسلامی ایران؛
ساعات کاری مشمول سختی کار در قرارداد کار، حداکثر ۶ ساعت در روز و در مجموع ۳۶ ساعت در هفته می باشد که نسبت به ساعات کاری مقرر در قانون کار برای سایر کارگران، کمتر است. مرخصی سالانه کارگران مشمول سختی کار، ۵ هفته در نظر گرفته شده و بازنشستگی در مشاغل مشمول سختی کار با داشتن ۲۰ سال سابقه کار پیوسته یا ۲۵ سال سابقه به صورت ناپیوسته امکان پذیر است و نیازی به شرط سنی ندارد.
همچنین، هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در این مشاغل، معادل یک و نیم سال محاسبه می شود و بدین ترتیب، در صورت پرداخت ۱۰ سال بیمه، سوابق بیمهای کارگر ۱۵ سال لحاظ خواهد شد. در ادامه، در این خصوص که جواب سختی کار چقدر طول می کشد، توضیح داده خواهد شد. مطالعه مقاله زیر به علاقمندان به کسب اطلاعات درباره اخراج کارگر توسط کارفرما توصیه می شود.
جواب سختی کار چقدر طول میکشد
یکی از پرسش های مطروحه در خصوص سختی کار، مبنی بر این است که دریافت جواب سختی کار چقدر طول میکشد؟ در پاسخ به پرسش مطروحه باید گفت، دریافت جواب سختی کار به دلیل وجود مراحل اداری متعدد، زمان مشخص و ثابتی ندارد. فرآیند، از ثبت درخواست در کمیته بدوی آغاز شده و پس از بررسی مدارک، استعلام عناوین شغلی از سازمان تامین اجتماعی و انجام بازرسی مشترک ادامه می یابد.
هر یک از این مراحل بسته به تعداد پرونده های موجود و میزان همکاری ادارات مربوطه، همچنین وجود یا عدم وجود نقص در پرونده، ممکن است مدت زمان متفاوتی داشته باشد. پس از بررسی در کمیته بدوی، در صورت تایید یا رد درخواست، رای صادر شده به کارفرما ابلاغ می شود که دارای مهلت اعتراض ۱۵ روزه است. در صورت اعتراض، پرونده به کمیته تجدیدنظر ارجاع شده و فرآیند بررسی، مجددا انجام می گردد؛ بررسی مجدد می تواند موجب تاخیر در دریافت نتیجه نهایی شود.
پس از تایید قطعی، رای برای اجرا به سازمان تامین اجتماعی ارسال خواهد شد و بررسی سوابق بیمه ای و محاسبه حق بیمه سختی کار، توسط این سازمان، انجام می گردد. ابلاغ مبلغ مذکور به کارفرما و پرداخت آن نیز ممکن است باعث ایجاد تاخیر شود. در نتیجه، مدت زمان دریافت جواب سختی کار بسته به شرایط هر پرونده، تعداد درخواست ها در هر استان و میزان همکاری ادارات مختلف، از چند ماه تا بیش از یک سال متغیر خواهد بود.
فرم درخواست سختی کار تامین اجتماعی
اینکه فرم درخواست سختی کار چیست؛ مبحثی است که در این تیتر از مقاله آشا ثبت، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در توضیح کاربرد این فرم و نحوه دست یابی به آن باید گفت، فرم درخواست سختی کار تامین اجتماعی، سند اصلی برای ثبت نام در این طرح است. این فرم شامل بخش هایی مانند اطلاعات شخصی، سابقه کاری، نوع شغل و جزئیات تماس بوده و تکمیل دقیق تمامی فیلدهای آن، الزامی می باشد.
متقاضیان دسترسی به فرم سختی کار تامین اجتماعی باید، وارد حساب کاربری خود در سایت سختی کار sakht.mcls.gov.ir شوند و برروی گزینه مربوط به "بررسی مشاغل سخت و زیان آور"، کلیک کنند. با کلیک برروی گزینه مذکور، فرم های مربوط به ثبت نام سختی کار تامین اجتماعی، به ترتیب به شخص، نمایش داده خواهند شد و او باید نسبت به تکمیل اطلاعات هر فرم، اقدام کند.
در واقع، فرمی کاغذی ای تحت عنوان فرم سختی کار تامین اجتماعی وجود ندارد و مقصود از فرم سختی کار، فرم الکترونیکی ای است که با ورود به سایت سختی کار، در اختیار متقاضی بررسی مشاغل سخت و زیان آور، قرار می گیرد. در ادامه، در خصوص وجود یا عدم وجود لیست مشاغل مشمول سختی کار، توضیح داده خواهد شد.
لیست مشاغل سختی کار
در توضیح لیست مشاغل سختی کار باید گفت، لیستی رسمی و قعطی که در آن تمامی مشاغل سخت و زیان آور مشمول سختی کار، تصریح شده باشند، وجود ندارد و افراد باید برای بررسی سخت و زیان آور بودن شغل خود، مطابق آنچه در تیترهای پیشین ذکر شد، نسبت به ثبت درخواست در سامانه های مربوطه، اقدام کنند.
با این حال، هر ساله یا در دوره های زمانی مختلف، لیستی توسط وزارت کار یا سایر نهادهای ذی صلاح منتشر می گردد که در آن، مثال هایی از مشاغلی که مشمول سختی کار می شوند، ذکر شده استدر ادامه لیستی از مشاغلی که می توانند مشمول سختی کار شوند، ارائه شده است:
کار در معدن؛ کار استخراج؛ کار در مخازن سربسته (حفر چاه، قنات، فاضلاب و ...)؛ کار مستمر در مجاورت کوره های ذوب؛ کارگرهای مشغول به کار در دامدار ی ها و طیور؛ کار در ارتفاع؛ کار روی دکل های برق؛ کار با مواد رادیواکتیو؛ کار در شرایط بد آب و هوایی؛ کار در آتش نشانی؛ کار در ندامتگاه و مراکز درمانی؛ خبرنگاری؛ علوم آزمایشگاهی؛ پرستاری و کادر درمانی (هوشبری، اتاق عمل و...)؛ رانندگان حمل و نقل بار و مسافر درون و برون شهری.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سختی کار و پیگیری آن در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از سختی کار و پیگیری آن پاسخ دهند.
پاسخ مشاور: نام کاربری سامانه جامع روابط کار، اطلاعات مربوط به سابق بیمه و آخرین کارگاهی که فرد در آن مشغول بوده، از مهم ترین اطلاعات مورد نیاز برای درخواست سختی کار هستند که برای مطالعه جزئیات بیشتر به متن مقاله، مراجعه شود.