ثبت طرح صنعتی

ثبت طرح صنعتی چیست

مطابق ماده 20 قانون ثبت اختراعات‌، طرح های صنعتی‌ و علایم تجاری، منظور از طرح صنعتی، هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هر گونه شکل سه‌ بعدی با خطوط‌، رنگ ها و یا بدون آن‌، به‌ گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، می باشد. به منظور جلوگیری از هرگونه سو استفاده و تقلید از طرح صنعتی، طراح می بایست به ثبت طرح صنعتی خود اقدام نماید.

بنابراین، تنها شخصی که طرح صنعتی به نام او ثبت گردیده، حق استفاده از آن را خواهد داشت و هر گونه استفاده دیگری، مستلزم کسب اجازه از صاحب حق می باشد. برای ثبت طرح صنعتی، متقاضیان ابتدا می بایست با تعریف و ماهیت این امر آشنا بوده به همین دلیل؛ در این بخش، به پاسخ سوال ثبت طرح صنعتی چیست، پرداخته و ماهیت ثبت محصول و کالای تولیدی بیان گردیده است.

در پاسخ به این سوال که ثبت طرح صنعتی چیست، می توان بیان داشت که منظور از ثبت طرح صنعتی، انجام روال قانونی مربوط به ثبت خطوط، شکل یا طرح سه بعدی از یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی در اداره مالکیت معنوی و کسب حمایت قانونی این سازمان می باشد. مطابق بخش دوم ماده 20 قانون ثبت اختراعات‌، طرح های صنعتی‌ و علایم تجاری، طرح های صنعتی که تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری را شامل می شوند، قابل ثبت در مرکز مالکیت معنوی نمی باشند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

سامانه اداره ثبت طرح صنعتی

افراد به منظور ثبت طرح صنعتی خود، در ابتدا؛ می بایست به سایت این اداره مراجعه کرده و فرم اظهارنامه طرح صنعتی را تکمیل نمایند. در این میان، ممکن است عده از افراد با جزئیات سامانه اداره ثبت طرح صنعتی آشنایی نداشته و این سوال را مطرح نمایند که نشانی سایت اداره ثبت طرح صنعتی چه می باشد و چگونه می توان به امکانات آن دسترسی یافت.

سامانه اداره ثبت طرح صنعتی در واقع همان سایت مرکز مالکیت معنوی به آدرس ipm.ssaa.ir می باشد. این سامانه زیر مجموعه ای از سایت ثبت اسناد و املاک کشور بوده که خود زیر نظر قوه قضائیه فعالیت می نماید. برای دسترسی به امکانات سامانه اداره ثبت طرح صنعتی، داوطلب در ابتدا می بایست در این سایت نام نویسی نموده و کارتابل مخصوص به خود را تشکیل دهند.

در سامانه مرکز مالکیت معنوی علاوه بر ثبت طرح صنعتی، امکان ثبت انواع علایم تجاری همانند برند و نیز ثبت اختراعات وجود دارد. همچنین امکان جست و جو در طرح های صنعتی در این سامانه فراهم شده است. این امر به متقاضیان کمک نموده تا پیش از ثبت درخواست در سایت، از تکراری بودن یا نبودن طرح خود اطمینان حاصل کنند.

طرح صنعتی چه زمانی قابل ثبت است

در قسمت های گذشته پیرامون ماهیت و تعریف ثبت طرح صنعتی و سامانه آن توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که برای ثبت طرح صنعتی، متقاضیان در ابتدا می بایست در سایت مرکز مالکیت معنوی نام نویسی نمایند. در این میان، ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که همه طرح های صنعتی، قابل ثبت نبوده و از حمایت قانونی برخوردار نمی گردند.

در پاسخ به این پرسش که طرح صنعتی چه زمانی قابل ثبت است، باید بیان داشت که بر اساس ماده 21 قانون ثبت اختراعات‌، طرح های صنعتی‌ و علایم تجاری، طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد. طرح صنعتی نیز زمانی جدید محسوب می شود که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر، قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا برحسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشا نشده باشد.

همچنین بنابر همین ماده، آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده و یا این که بهره‌ برداری از طرح صنعتی خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق‌ حسنه باشد، قابل ثبت در مرکز مالکیت معنوی نمی باشد. با این حال، در صورتی که افشا طرح صنعتی ظرف مدت شش ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم صورت گرفته باشد، مانع ثبت نخواهد بود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

صفر تا صد مراحل و نحوه ثبت طرح صنعتی در سایت

تکمیل و ارسال اظهارنامه ثبت طرح صنعتی می بایست پس از ثبت نام تمامی اشخاص حاضر در اظهارنامه اعم از حقیقی یا حقوقی در سامانه مرکز مالکیت معنوی صورت گیرد. به منظور آشنایی علاقمندان با نحوه ثبت طرح صنعتی، در این قسمت، صفر تا صد مراحل و نحوه ثبت طرح صنعتی در سایت​ به همراه راهنمای تصویری آن، ارائه گردیده است.

 

برای ثبت صفر تا صد طرح صنعتی در سایت، کاربر در ابتدا می بایست، به سایت مرکز مالکیت معنوی، به نشانی ipm.ssaa.ir مراجعه کرده و برای خود کارتابل تشکیل دهد. برای نام نویسی در سامانه مالکیت معنوی، فرد لازم است که مطابق تصویر زیر، بر روی گزینه "ثبت نام متقاضی" کلیک کند.

پس از آن، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر به نمایش در می آید. در این مرحله، چهار گزینه پیش روی فرد قرار می گیرد که لازم است با توجه به نوع شخص، یکی از چهار گزینه مربوط انتخاب شود.

پس از انتخاب نوع شخص، داوطلب می بایست اطلاعات صحیح اشخاص را در فرم های مربوطه وارد نموده و سپس دکمه مرحله بعد را کلیک نماید تا وارد صفحه ثبت اطلاعات اولیه شود.

پس از کلیک بر روی دکمه مرحله بعد، داوطلب باید ضمائم را بارگذاری نماید. ضمائم می بایست با توجه به مشخصات درج شده صورت گیرد.

بعد از آن، نوبت به بخش حساب کاربری می رسد. در این بخش، ایمیل و شماره همراه درج شده در بخش اطلاعات اولیه جهت تایید نمایش داده می گردد.

با کلیک بر روی، دکمه تایید ثبت نام، پیغام زیر بر روی صفحه نمایش داده می شود که لازم است با زدن دکمه بلی، اطلاعات در سیستم ثبت شود.

پس از تایید اطلاعات، فرم زیر جهت مشاهده، نمایش داده خواهد شد  که داوطلب می بایست اطلاعات مندرج در آن را با دقت مطالعه نماید. همچنین در این مرحله، پیامک حاوی اطلاعات کاربری و گذر واژه برای فرد ارسال خواهد شد.

با کلیک بر روی گزینه مشاهده و چاپ اقرار نامه، فرم زیر برای متقاضی نمایش داده می شود که داوطلب می بایست اطلاعات مندرج در آن را به دقت مطالعه نماید.

در مرحله آخر ثبت نام، شخص لازم است که به همراه نسخه چاپی اقرار نامه، به دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و گواهی امضا دریافت نمایید. سپس از طریق گزینه "تایید حساب کاربری با گواهی امضا" و وارد نمودن اطلاعات درخواستی حساب کاربری برای فرد فعال می گردد.

پس از ثبت نام در سامانه، شخص اجازه دسترسی به امکانات سامانه مرکز مالکیت معنوی را خواهد یافت. به این منظور لازم است که داوطلب، از منوی سمت راست صفحه، گزینه «ثبت اظهارنامه طرح صنعتی» را انتخاب نماید.

پس از آن، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نماش داده می شود که وی باید آن را به دقت مطالعه نماید. پس از مطالعه مطلب، برای ورود به مرحله بعد لازم است که تیک "متن فوق را خوانده و شرایط آن را قبول می کنم" فعال شود.

در این مرحله باید نوع اظهارنامه انتخاب شود که شامل دو نوع «اظهارنامه جدید» و «ثبت اظهارنامه همزمان با اعتراض» است. داوطلب می بایست بر روی گزینه ثبت اظهارنامه جدید کلیک نماید.

در مرحله بعد، لازم است که اشخاص اظهارنامه و سمت های آن ها معرفی شوند. به این منظور فرد می بایست بر روی گزینه "ثبت شخص جدید" کلیک نماید.

در صفحه باز شده، لازم است که با توجه نوع شخص، یکی از چهار گزینه مذکور انتخاب گردد.

در مرحله بعدی، داوطلب باید اطلاعات شخص را وارد نموده و سپس بر روی گزینه افزودن که در قسمت پایین صفحه قرار گرفته، کلیک نماید.

در این مرحله می بایست «نام کالا» و «توصیف شکل ظاهری کالا» طبق ضوابط شیوه نامه اداره نوشته شوند. پس از بیان جزئیات کالا مورد نظر، شخص لازم است که بر روی گزینه مرحله بعد کلیک نماید.

در مواردی که متقاضی، پیش از تقاضای ثبت در ایران، در سایر کشورهای عضو کنوانسیون پاریس، اظهارنامه ثبت طرح صنعتی تکمیل کرده باشد، می بایست در این مرحله، شماره و تاریخ اظهارنامه و کشور مربوطه را وارد نماید. همچنین فرد، باید در مرحله بعد، فایل تصویر مدارك خود را در قسمت ضمائم اظهارنامه بارگذاری نماید.

در این مرحله شخص لازم است که مدارك اجباری را بارگذای کند. پس از بارگذاری مدارک لازم است که هزینه ثبت طرح صنعتی پرداخت گردد. پس از پرداخت، اظهارنامه در کارتابل بررسی «اداره ثبت طرح های صنعتی» قرار خواهد گرفت.

نتیجه بررسی اداره که شامل انواع ابلاغیه ها می شود، همچنین وضعیت کنونی اظهارنامه و پاسخ اداره به انواع نامه های درخواست متقاضی، از قسمت «گردش کار پرونده» قابل مشاهده خواهند بود. مرجع ثبت ظرف 60 روز از تاریخ وصول، اظهارنامه و ضمائم آن را از لحاظ رعایت جنبه های شکلی و سایر شرایط مقرر در قانون بررسی نموده و در صورت عدم وجود مشکل آن را پذیرش می کند.

پس از ابلاغ اعلامیه پذیرش، متقاضی می بایست ظرف مدت مقرر، برای پرداخت حق الثبت اقدام نماید. پس از پرداخت حق الثبت و آگهی آن، گواهینامه الکترونیکی ثبت صفر تا صد طرح صنعتی از طریق کارتابل متقاضی قابل دریافت و مشاهده خواهد بود. توجه به این نکته ضروری است که پس از ثبت الکترونیکی اظهارنامه، داوطلب می بایست به طور مداوم، وضعیت درخواست خود را در سامانه پیگیری نماید.

مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی

برای این که متقاضی بتواند طرح صنعتی خود را به ثبت رساند، لازم است که مدارک لازم را فراهم نموده و آن را به مراجع ذی صلاح ارائه نماید. لیست مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی در قسمت زیر بیان گردیده و عبارت است از:

اظهارنامه طرح صنعتی

مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح (شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تاسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا)

چنانچه طرح صنعتی دو بعدی باشد: 5 نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا 5 نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه

چنانچه طرح صنعتی سه بعدی باشد: 5 نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا 5 نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه

ماکت طرح صنعتی (در صورت لزوم)

درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم طراح به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی (چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود).

رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است رسید مربوط به پرداخت هزینه های اضافی

بر اسناد فوق، لازم است که مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف 15 روز از آن تاریخ تسلیم شود؛ نیز تهیه شده و به مراجع ذی صلاح ارائه شود. مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید، نیز الزامی است.

هزینه ثبت طرح صنعتی

اداره ثبت اسناد و املاک کشور با هدف حمایت از حقوق دارندگان طرح های صنعتی، با فراهم نمودن سامانه مالکیت معنوی امکان ثبت طرح صنعتی را برای متقاضیان فراهم آورده است. ثبت طرح صنعتی در این سامانه به صورت اینترنتی و با ارائه اطلاعات دقیق متقاضی و طرح انجام می گردد. لازم به ذکر است ثبت هر طرح در اداره مالکیت معنوی در برگیرنده برخی هزینه های کلی از جمله حق ثبت اظهارنامه به ازای یک طبقه و هزینه هر طبقه اضافی در اظهارنامه می باشد. این هزینه ها با نرخ مشخص هر سه سال از سمت اداره مالکیت معنوی اعلام می گردد. در ادامه، جدول دقیقی از هزینه ثبت طرح صنعتی بر اساس اعلامیه سامانه مالکیت معنوی به نشانی iripo.ssaa.ir ارائه شده است:

عنوان فرآیند ثبتی	میزان هزینه دریافتی از اشخاص حقیقی به ازای هر طبقه (ریال)
ثبت اظهارنامه و جستجو	500/000
بررسی ماهوی	3/000/000
صدور گواهینامه (حق الثبت)	1/000/000
تمدید سالانه	1/000/000
انتقال و ثبت مجوز بهره برداری	500/000
بررسی اعتراض	1/500/000
پاسخ استعلام، تغییرات، رفع نقص و سایر خدمات ثبتی	500/000

 

توجه به این نکته ضروری است که هزینه فرآیندهای ثبت اشخاص حقوقی پنج برابر هزینه اشخاص حقیقی است. هم چنین، مبالغ مذکور در این جدول هر سه سال یک بار به تناسب نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی با پیشنهاد مرجع ثبت و تصویب رئیس قوه قضائیه با تغییراتی مواجه می شود.

استعلام ثبت طرح صنعتی

از جمله موارد بسیار مهم در رابطه با طرح صنعتی این است که هر طرح اگر یک بار توسط یک شخص اعم از حقیقی یا حقوقی به ثبت برسد، دیگر امکان ثبت آن طرح توسط افراد دیگر میسر نمی باشد. بنابراین به هنگام ثبت طرح صنعتی ضروری است قبل از هر کاری نسبت به استعلام ثبت طرح صنعتی اقدام شود. کلیه طرح های صنعتی که پیش از این به ثبت رسیده اند به صورت اینترنتی از طریق سامانه مالکیت معنوی قابل استعلام می باشند. به این منظور می بایست متقاضی در ابتدا وارد سامانه مالکیت معنوی به نشانی ipm.ssaa.ir شده و گزینه جستجو و سپس جست و جو در طرح صنعتی را انتخاب نمود.

پس از ورود به سامانه با تکمیل کردن فیلد های مربوط از جمله عنوان طرح،  شماره ثبت اظهارنامه و... اقدام نمود.

با جستجوی دقیق اطلاعات کامل طرح مورد نظر نمایان شده و تمام عناوین مشابه با آن را نیز میتوان مشاهده کرد.

پس از آن و درگام بعد، جزئیات مربوط به اظهارنامه از جمله توصیف طرح و اطلاعات مربوط به ان را میتوان مشاهده کرد.

برای استعلام صحت گواهی  ثبت طرح صنعتی نیز میتوان به روش مذور و با وارد کردن اطلاعات گواهی ثبت طرح صنعتی از جمله شماره ثبت و یا شماره اظهارنامه در فیلد های مشخص شده نسبت به استعلام ان اقدام نمود. ثبت طرح صنعتی و دریافت گواهی ثبت طرح از لحاظ جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی از طرح متعلق به شخصی خاص بسیار کاربردی و مهم است و احتمال سوء استفاده و یا کلاهبرداری به وسیله طرح دیگری را به حداقل میرساند.

نمونه گواهی ثبت طرح صنعتی

پیش از این، در رابطه با نحوه  ثبت طرح صنعتی توضیحات مفصلی ارائه شد. پس از ثبت درخواست صدور گواهی و موافقت با مشخصات علمی و فنی طرح ارائه شده، گواهی طرح صنعتی صادر می گردد. از جمله مهمترین علل از دلایل ثبت طرح صنعتی میتوان به پیشگیری از سرقت طرح، جلوگیری از سوء استفاده تجاری و... اشاره نمود. همچنین بیان شد که جهت استعلام طرح صنعتی میتوان به صورت غیر حضوری نیز اقدام کرد. در این قسمت از مقاله، برای آشنایی بهتر با طرح صنعتی یک نمونه گواهی ثبت طرح صنعتی ارائه شده است:

 

همچنین لازم به توجه است که  براساس توضیحات ماده 21 می‌توان گفت که طرح صنعتی زمانی قابلیت ثبت شدن خواهد داشت که:

ابتکاری باشد.

نسبت به طرح‌ های مشابه، وجه تمایز داشته باشد.

اصیل باشد. یعنی به صورت کاملا مستقل توسط طراح خلق شده و کپی از نباشد.

چشم‌نواز و همینطور جذاب باشد.

کاربرد صنعتی داشته باشد.

طرح موردنظر روی محصولات دوبعدی و سه‌بعدی نیز قابلیت پیاده‌سازی داشته باشد.

همچنین طبق ماده 24 قانون ثبت اختراعات طرح ها و علائم تجاری و یاچند طرح صنعتی را میتوان در یک اظهارنامه قید و تسلیم نمود، مشروط بر آن که مربوط به یک طبقه بندی بین المللی و یا مربوط به یک مجموعه یا ترکیبی از اجزاء باشد.

مزایای ثبت طرح صنعتی

پیش از این به ضرورت های الزام ثبت طرح صنعتی اشاره شد. ثبت طرح صنعتی مزایای قانونی و تجاری فراوانی برای دارنده طرح و حتی سایر افراد به ارمغان می آورد. علاوه بر جلوگیری از سرقت طرح، ثبت طرح، سبب ایجاد اعتبار برای دارنده و اصل طرح شده و همچنین میتواند سببی برای ارتقای بعدی طرح و یا حتی ارتقای طرح های صنعتی دیگر باشد. در ادامه؛ به برخی از مهم ترین مزایای ثبت طرح صنعتی اشاره خواهد شد:

قابلیت استناد قانونی و دفاع در محاکم قضایی دارد.

از استفاده غیر قانونی از طرح جلوگیری می کند.

باعث افزایش کیفیت طرح های بعدی می شود.

علاوه بر مزایای فوق دارندگان می بایست به ماده 5 قانون ثبت اختراعات‌، طرح های صنعتی‌ و علائم تجاری در این خصوص توجه کنند:

 

بنابراین ثبت طرح صنعتی نه تنها برخی از مواقع الزامیست بلکه مزیت های فراوانی را نیز برای دارنده ان به همراه دارد. پیش از این مطالبی در رابطه ثبت طرح صنعتی و استعلام آن و جزئیات مربوط به طرح صنعتی ارائه شد. در ادامه برای بررسی هرچه بهتر علائم تجاری، استعلام علائم تجاری و جزئیات آن مطالعه مقاله زیر توصیه می گردد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سامانه و مراحل ثبت طرح صنعتی​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون سامانه و مراحل ثبت طرح صنعتی پاسخ دهند.