قرارداد کار

تعریف قرارداد کار چیست

در جواب این پرسش که تعریف قرارداد کار چیست، باید بیان کرد که قرارداد کار وظایف کارگر را تعیین نموده و همچنین حق و حقوق کارمند در آن شرح داده می شود. در حقیقت، این قرارداد 2 طرف داشته که یک طرف کارگر و طرف دیگر، کارفرما است. امکان دارد قرارداد کار شفاهی یا کتبی باشد که پس از انعقاد قرارداد، در صورت عدم انجام تعهدات توسط یکی از طرفین، می توان بر اساس قرارداد موجود برای شکایت اقدام کرد.

طبق ماده 7 فصل دوم قانون کار می بایست شرح داد که قرارداد کار حاوی اطلاعاتی در خصوص مدت زمان و نوع فعالیت کارگر در شرکت یا سازمان بوده و همچنین میزان حق الزحمه در آن درج خواهد شد. کارمندان ممکن است به شکل پاره وقت یا تمام وقت در word  استخدام شده که بنابراین می بایست یکی از انواع قرارداد موقت و تمام وقت را امضا نمایند. افراد می توانند برای دانلود نمونه متن فرم pdf و word اقدام کرده تا با قرارداد مذکور بیشتر آشنا شوند. لیست موارد قابل درج در قرارداد به شرح زیر است:

تاریخ استخدام کارگر

زمان انعقاد قرارداد و مدت آن

میزان حقوق و شیوه پرداخت آن

نحوه تسویه حساب با کارگر

وظایف و تعهدات کارگر

ساعت کاری و مزایای در نظر گرفته شده برای کارگر 

قوانین و شرایط تعطیلات

محل انجام وظایف

قوانین شرکت 

شرایط تمدید قرارداد کار

منظور از کارگر در قرارداد کار، یک شخص حقیقی است که در قبال ارائه خدمات مزد دریافت نموده و کارفرما نیز فردی بوده که نوع فعالیت کارگر را تعیین کرده و از او برای رسیدن به اهداف، خدمات دریافت می کند. لازم به ذکر است که کارگران و کارفرمایان ابتدا بررسی هایی در خصوص میزان فعالیت و حقوق دریافتی انجام داده و سپس برای تنظیم و امضای قرارداد اقدام می نمایند. 

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

ویژگی های قرارداد کار

قرارداد کار یکی از اساسی‌ ترین ابزارهای قانونی در روابط کارگری و کارفرمایی است که اهمیت زیادی در تامین حقوق و منافع هر دو طرف دارد. اشخاص پس از مطالعه پاسخ این سوال که تعریف قرارداد کار چیست، می بایست با ویژگی های یک قرارداد صحیح نیز آشنا شوند. از این رو، در ادامه مقاله لیستی از ویژگی ها ارائه شده و امکان مطالعه جزئیات برای کارفرمایان، (انواع شرکت ها و کارفرمایان حقیقی) و کارگران فراهم است:

قرارداد کار، یک قرارداد معین بوده و در واقع یک نام مشخص در قانون دارد. برای انعقاد قرارداد قوانین معینی وجود داشته و می بایست شرایط صحت معاملات، اهلیت داشتن و عقل، بلوغ و اختیار رعایت شود.

قرارداد کار، رضایی و غیر تشریفاتی به حساب می آید. در حقیقت به منظور انعقاد قرارداد نیاز به تشریفات به خصوصی نبوده و می توان آن را به شکل شفاهی یا کتبی انعقاد نمود. برای مثال خطبه عقد باید به زبان عربی خوانده شده، اما چنین قوانینی برای قرارداد کار وجود ندارد.

یکی از ویژگی های قرارداد کار، معوض بودن است. در ارتباط با معنای معوض بودن باید شرح داد که کارگر در در قبال انجام یک عمل خاص، حقوق دریافت کرده و کارفرما به کسی که برای او کاری انجام داده، حقوق می دهد.

شروط مندرج در قرارداد کار، جنبه حداقلی دارند. به عبارتی دیگر تسهیلات معین شده نباید از حداقل میزان مشخص شده در قانون کمتر باشد. طبق ماده 8 قانون کار، در صورت نیاز به تغییر شرایط همچنان باید حداقل مزایای تعیین شده توسط وزارت کار به کارمند تعلق گیرد. 

محدودیت حاکمیت اراده یکی دیگر از ویژگی های قرارداد کار است. منظور از این ویژگی مربوطه این بوده که طرفین اراده کامل برای تنظیم و اجرای قرارداد نداشته و باید از قوانین کشور محل کار تبعیت کنند. در واقع قانون عمومی کشور بر قرارداد و روند فعالیت نظارت می نماید. 

لازم به ذکر است که میزان حقوق کارگران تمام وقت یا نیمه وقت در قرارداد کار درج شده و مبلغ دریافتی، می بایست مطابق با حداقل حقوق تعیین شده توسط وزارت کار برآورد شود. وزارت کار هر سال حداقل حقوق کارگر را اعلام کرده که کارمندان بر اساس عوامل خاصی مانند تجرد یا تاهل دریافتی بیشتر یا کمتری خواهند داشت. در واقع حقوق پایه یکسان بوده، اما به متاهلین حق عائله مندی تعلق می گیرد. مرخصی قرارداد کار نیز بر اساس مرخصی قانون کار محاسبه می شود.

از دیگر عوامل موثر در برآورد میزان حقوق مندرج در قرارداد کار، باید به نوع فعالیت اشاره کرد. طبیعتا حقوق کارکنان تمام وقت بیشتر از دریافتی کارگران پاره وقت است. همچنین باید اشاره کرد که حق مسکن و مزایای دیگری نیز به کارگران تعلق می گیرد. حداقل حقوق وزارت کار در هر سال توسط شورای عالی کار تعیین می شود.

انواع قرارداد کار

قراردادهای کاری از نظر نوع استخدام، مدت زمان کار، فعالیت حضوری یا فعالیت به صورت دورکاری در سازمان به انواع مختلفی تقسیم خواهند شد. برای مثال؛ ممکن است برخی از اشخاص به صورت تمام وقت در شرکت استخدام شده و برخی دیگر از کارگران تنها برای انجام وظایف در مدتی معین به کار گرفته شوند. لیست انواع قرارداد کار به شرح زیر می باشد:

قرارداد کار موقت: قراردادهایی که زمان آغاز و پایان آن ها مشخص است، موقت نامیده می شوند. در حقیقت کارگر یا کارمند تنها در دوره تعیین شده در شرکت فعالیت کرده و پس از پایان تاریخ، همکاری پایان می یابد. امکان تمدید قرارداد کار نیز وجود دارد. کارگران نباید بدون تمدید قرارداد نسبت به ادامه همکاری اقدام کرده، زیرا ممکن است مزد به فرد اعطا نشود.

قرارداد کار نامحدود یا غیر موقت: برخی از قراردادهای کار، تنها زمان شروع داشته و تاریخ پایان همکاری در آن درج نمی گردد. بر اساس تبصره 2 ماده 7 قانون کار، قرارداد فاقد تاریخ مربوط به کاری که جنبه مستمر دارد، دائمی است. امکان دارد در متن قرارداد دائمی اطلاعاتی در خصوص نامحدود بودن شرح داده شود. فسخ قرارداد کار دائمی شرایط خاصی داشته و نمی توان آن را به شکل یک طرفه و ناگهانی فسخ کرد. برای مثال باید ثابت شود که کارگر از انجام وظایف سرپیچی نموده است. قرارداد کار دائم به طور معمول تا هنگام استعفا یا بازنشستگی، از کار افتادگی و فوت اعتبار دارد.

قرارداد انجام کار معین: در این نوع از قرارداد کار، از کارگر خواسته شده تا وظیفه معینی را انجام دهد. هرگاه کارگر کار را به پایان رسانده و مزد خود را دریافت کند، قرارداد به پایان خواهد رسید. قرارداد انجام کار معین به صورت یک طرفه قابل فسخ نبوده و تنها در صورت توافق طرفین، فسخ صورت می گیرد. به همین دلیل هنگام امضای قرارداد باید دقت لازم را به خرج داده و از موافقت خود با موارد اطمینان حاصل کرد. معمولا مهلت انجام کار نیز تعیین شده که عدم انجام وظایف به صورت به هنگام، جریمه خواهد داشت. 

قرارداد کار دولتی: قرارداد کار دولتی مخصوص افرادی است که در سازمان های دولتی مشغول کار می شوند. باید توضیح داد که این نوع از قرارداد، خود به سه دسته رسمی، پیمانی و خدماتی تقسیم می گردد. قوانین خدمت در سازمان و دریافت حقوق برای هر یک از کارمندان تا حدودی تفاوت داشته که می بایست جزئیات کامل را از طریق برقراری ارتباط با مدیران یا سرپرستان جویا شد.

قرارداد کار استخدام رسمی: به طور معمول؛ متقاضیان کار در شرکت های دولتی ابتدا می بایست به صورت پیمانی در سازمان ها استخدام شده و در ادامه نوع قرارداد آنان به رسمی تغییر خواهد یافت. افراد باید شرایط عمومی و اختصاصی استخدام را دارا بوده و از شایستگی های لازم برخوردار باشند تا به شکل رسمی استخدام گردند. مزیت انعقاد قرارداد رسمی، امنیت کاری و بهره مندی از ارتقای شغلی است. امکان دارد به افراد اجازه ادامه تحصیل نیز داده شود.

قرارداد استخدام کار پیمانی: مدت زمان قرارداد پیمانی نامحدود نبوده و در واقع فرد برای انجام کار معینی در زمان مشخص، به کار گرفته خواهد شد. حقوق و مزایای کارکنان پیمانی از کارمندان رسمی کمتر است. پس از پایان مدت قرارداد پیمانی، اگر کارفرما از شخص راضی باشد قرارداد تمدید شده یا با فرد قرارداد رسمی بسته می شود. مدت استخدام به شکل پیمانی حدودا 1 الی 10 سال است.

قرارداد کار در بخش خصوصی: قراردادهای کار بخش خصوصی تحت نظارت نظام قانون کار می باشند. افراد در صورت داشتن شرایط لازم برای استخدام در شرکت های خصوصی، می توانند در خصوص حقوق و مزایا با کارفرما توافق کرده و سپس نسبت به امضای قرارداد اقدام نمایند. ممکن است قرارداد کاری موقت یا دائمی بوده یا آزمایشی یا دورکاری باشد.

قرارداد مشاوره: به آن دسته از قراردادهای کاری که بین سازمان و مشاوران انعقاد می شود، قرارداد کار مشاوره می گویند. در قرارداد مربوطه اطلاعات دقیقی در خصوص وظایف و مدت زمان انجام کار شرح داده خواهد شد. انتظارات سازمان در قرارداد مطرح شده و مشاور باید اقدامات لازم برای رسیدن به اهداف را انجام دهد.

قرارداد کارآموزی: اشخاصی که به تازگی فارغ التحصیل شده یا دانشجو بوده و در دوره کارآموزی شرکت می کنند، می توانند قرارداد کارآموزی را امضا نمایند. گاهی اوقات نیاز به امضای قرارداد ویژه ای نبوده و تنها فرم یا گواهی شرکت فرد در دوره، توسط کارفرما امضا می شود. از گواهی مربوطه می توان در آینده به عنوان سابقه کار استفاده کرد. ممکن است کارآموزان حقوق دریافت نموده یا به صورت رایگان خدمت کنند.

قرارداد کار آزمایشی: برخی از شرکت ها ابتدا نیروهای انسانی را به صورت آزمایشی استخدام کرده و از آن ها خواسته تا قرارداد کار آزمایشی را امضا نمایند. در طول این دوره فرد حقوق دریافت کرده، اما به صورت دائمی یا قطعی در سازمان استخدام نشده و باید شایستگی خود را جهت تبدیل وضعیت آزمایشی به قطعی اثبات کند. نیروی کار آزمایشی می بایست از همان ابتدای فعالیت تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته، اما برخی از شرکت های تجاری پس از پایان دوره آزمایشی امکان ثبت سابقه بازنشستگی را برای فرد فراهم می نمایند.

قرارداد دورکاری: فعالیت از راه دور برای سازمان ها و شرکت ها مستلزم امضای قرارداد دورکاری است. این قرارداد انواع متفاوتی از جمله دائمی و موقت داشته و همچنین امکان دارد نوع آن کارآموزی یا آزمایشی باشد. در این نوع قرارداد، متقاضی به صورت حضوری در محل کار حضور ندارد.

قرارداد مزد ساعتی: افراد پس از استخدام در برخی از شرکت ها هر روز مقدار و ساعات معینی فعالیت کرده و به همین دلیل حقوق آنان ثابت است. گاهی اوقات شرکت از فرد خواسته تا به اندازه توانایی خود کار انجام دهد. در ادامه کارمند به اندازه ساعاتی که فعالیت کرده، حقوق دریافت می نماید. جزئیات میزان و نحوه پرداخت حقوق در قرارداد مزد ساعتی درج خواهد شد.

قرارداد تمام وقت و پاره وقت: منظور از کار تمام وقت، 44 ساعت فعالیت در طول هفته بوده که معمولا کارمند باید روزی 8 ساعت کار کند. امکان افزایش میزان ساعت کاری یک روز و کاهش ساعات فعالیت در روز دیگر وجود داشته، اما کارمندان مجموعا در هفته باید 44 ساعت خدمت نمایند. قرارداد کار پاره وقت به قراردادهایی گفته شده که مدت زمان فعالیت کارگر در آن ها، کمتر از 44 ساعت در هفته تعیین شده باشد. 

قرارداد کار کتبی و شفاهی: قرارداد کتبی همان طور که از نام آن مشخص است، به صورت مکتوب درآمده و مطابق با تبصره ماده 10 قانون کار، در 4 نسخه چاپ شده که 2 نسخه از آن می بایست در اختیار کارفرما و کارگر قرار گیرد. قرارداد شفاهی روی کاغذ یا به صورت دیجیتالی ثبت نشده و تنها شامل الفاظی می باشد که بین طرفین رد و بدل می شود. این قرارداد نیز لازم الاجرا می باشد. 

کارفرمایان می توانند برای تهیه قرارداد، ابتدا نسبت به دانلود نمونه متن فرم pdf و word اقدام کرده و در ادامه قرارداد را تنظیم نمایند. پس از شرح این که تعریف قرارداد کار چیست، باید بیان کرد که بهترین قرارداد نوع رسمی است. همچنین قرارداد کار دائمی امنیت شغلی مناسبی دارد. با این حال دانشجویان و افرادی که هنوز موفق به انتخاب بهترین رشته شغلی برای خود نشده اند، بهتر است با شرکت ها به صورت موقت همکاری کرده تا در آینده برای ورود به رشته شغلی مد نظر با چالش مواجه نشوند. لازم به ذکر است بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما باعث جریمه وی می باشد.

لازم به ذکر است که انعقاد قرارداد کار معمولا پس از طی کردن مراحل ارزیابی و قبولی در مصاحبه شغلی صورت می گیرد. امکان دارد برخی از شرکت ها از فرد خواسته که حداقل یک نمونه کار برای آنان تهیه کرده تا از واجد شرایط بودن او اطمینان حاصل نمایند. افراد می بایست پیش از تهیه نمونه کار، از معتبر بودن شرکت اطمینان حاصل کنند تا از دانش و تخصص آنان سوء استفاده نشود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

شرایط قرارداد کار

منظور از شرایط قرارداد کار، شرایط صحت قرارداد است. در واقع هر یک از انواع قرارداد کار تنها در صورتی صحت داشته و معتبر بوده که به صورت قانونی تنظیم شده و توسط هر دو طرف امضا شوند. پس از شرح این که تعریف قرارداد کار چیست، در ادامه؛ لیستی از شرایط مطابق با ماده 9 قانون کار و ماده 190 قانون مدنی آمده و می توان به مطالعه جزئیات پرداخت:

هر دو طرف باید در خصوص موارد مندرج در قرارداد به توافق رسیده و آن را با رضایت کامل امضا کنند.

کارفرما و کارگر باید اهلیت داشته باشند، منظور از اهلیت شایستگی یا صلاحیت دارا شدن یک حق یا اجرای حق است.

موضوع قرارداد باید مشخص باشد. در واقع نیاز به شرح نوع کار، جزئیات وظایف، میزان حقوق و نحوه پرداخت آن است. 

مشروعیت موضوع قرارداد اهمیت زیادی داشته و به عنوان مثال امکان استخدام کارگر برای تهیه مشروب به علت مشروع نبودن نوع فعالیت، مجاز نمی باشد.

کارگر و کارفرما نباید جهت تصرف اموال یا انجام فعالیت تعیین شده ممنوعیت داشته که لیست انواع ممنوعیت شامل ممنوعیت های شرعی و قانونی است. برای مثال متقاضیان باید عاقل و بالغ به حساب آیند.

هیچ یک از طرفین نباید مجبور به امضای قرارداد شده یا اکراه داشته باشد.

اطلاعات کاری و توافقات باید در فرم مخصوص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درج شده و در واقع قرارداد در قالب فرم تنظیم شود.

کارفرمایانی که حکم ورشکستگی آنان صادر شده، از تاریخ صدور حکم به بعد امکان انعقاد قرارداد را نخواهند داشت. 

هنگام تدوین قرارداد کار، باید به قوانین توجه داشته و برای مثال مزد کارگر تمام وقت کمتر از حداقل حقوق تعیین شده توسط وزارت کار نباشد. بر اساس قانون، قرارداد کار کتبی باید در 4 نسخه چاپ شده که 2 نسخه از آن برای کارگر و کارفرما بوده و 2 نسخه دیگر به اداره کار و شورای اسلامی یا نماینده کارگر ارائه خواهد شد. گاهی اوقات قرارداد کار کتبی در دو نسخه چاپ شده که یک نسخه نزد کارفرما و یک مورد دیگر نزد کارگر می ماند. باید توجه داشت که درج امضای هر دو طرف روی نسخه های قرارداد الزامی بوده و در صورت عدم درج امضای یکی از طرفین، قرارداد فاقد اعتبار است. بیمه کردن کارگر توسط کارفرما نیز الزامی است.

پیش از ارائه نشانی دانلود نمونه متن فرم pdf و word باید توضیح داد که وزارت کار طبق تبصره 3 ماده 7 قانون کار یک فرم به خصوص برای انعقاد قراردادهای کاری منتشر کرده و باید جزئیات کار و قرارداد در همان فرم ثبت شود. بند 1 ماده 41 قانون رفع موانع تولید رقابت‌ پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب سال 1394 نیز به این مورد اشاره دارد. با این حال برخی از کارفرمایان قرارداد را در قالب فرم منتشر شده؛ تنظیم نمی کنند. بهتر است قرارداد مربوطه طبق قوانین در قالب فرم بوده تا در آینده مشکل ایجاد نشود.

قانون قرارداد کار

قانون کار ایران، به‌عنوان چارچوب اصلی تنظیم روابط کارگری و کارفرمایی، در سال 1369 تصویب گردید که هدف آن تامین حقوق و منافع کارگران و کارفرمایان نظیر پرداخت آنلاین حق بیمه تامین اجتماعی است. این قانون شامل اصول و مقرراتی است که به تعیین شرایط کار، ساعات کاری، حقوق و مزایا، ایمنی و بهداشت کار و همچنین؛ شرایط خاتمه قرارداد می‌ پردازد. در ادامه، به منظور آشنایی متقاضیان با جزئیات قانون کار، فایل دانلود قانون قرارداد کار که در واقع همان قانون کار جمهوری اسلامی ایران می باشد، ارائه گردیده است:

 

یکی از ویژگی‌های مهم این قانون، تاکید بر حمایت از حقوق کارگران است، به‌ طوری که در مواردی که بین منافع کارفرما و کارگر تضاد وجود دارد، قانون به نفع کارگر عمل می‌کند. این قانون همچنین به موضوعات مربوط به بیمه اجتماعی و تامین اجتماعی کارگران پرداخته و بر لزوم ارائه خدمات درمانی و حمایتی به آنان تاکید دارد. در مجموع، قانون کار ایران سعی دارد تا توازن مناسبی بین حقوق و وظایف کارگران و کارفرمایان برقرار کرده و محیط کاری امن و عادلانه‌ ای را برای آنان فراهم می آورد.

دانلود نمونه متن قرار داد کاری ساده pdf و word

پس از بررسی این که تعریف قرارداد کار چیست، باید به شرح این نکته پرداخت که وزارت کار یک فرم برای تنظیم و تدوین قراردادهای کتبی منتشر کرده است. کارفرمایان می توانند پس از دریافت فرم مربوطه نسبت به تکمیل کردن آن اقدام نمایند. در ادامه نشانی دانلود فرم قرارداد کار وزارت کار آورده شده و همچنین لینک دانلود نمونه متن فرم pdf و word آورده شده است.

دانلود نمونه متن قرار داد کاری ساده pdf و word
نمونه متن قرار داد کاری ساده pdf	دانلود
نمونه متن قرار داد کاری ساده word	دانلود

 

بدیهی است که اطلاعات مندرج در انواع قرارداد کار تفاوت داشته و بر اساس شرایط و قوانین تغییر خواهد کرد. برای مثال در قرارداد کار موقت یا آزمایشی اطلاعات دقیق در خصوص مدت فعالیت، تاریخ آغاز پایان و میزان دستمزد شرح داده؛ اما در قرارداد دائمی اشاره ای به تاریخ پایان قرارداد و زمان اتمام همکاری نخواهد شد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع قرارداد کار​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از انواع قرارداد کار​​​ پاسخ دهند.