تسویه حساب با کارگر

تسویه حساب با کارگر چیست

به طور معمول کارفرمایان برای انجام برخی از فعالیت های خاص توسط کارگران، قرارداد کار تنظیم کرده و سپس طرفین برای امضای قرارداد اقدام می نمایند. در جواب این پرسش که تسویه حساب با کارگر چیست و نحوه تسویه شرکت ها با کارگران چگونه می باشد، باید بیان کرد که میزان حقوق و دستمزد کارگر یکی از مواردی است که در قرارداد شرح داده شده و حقوق پس از پایان کار یا در دوره های متفاوت، بر طبق توافق در اختیار کارگر قرار خواهد گرفت. به فرآیند محاسبه حقوق و مزایا و پرداخت موارد، تسویه حساب گفته می شود.

کارفرمایان برای تسویه حساب با کارگر یا کارمند می بایست از قوانین وزارت کار پیروی نموده و در صورت استخدام نیرو به صورت تمام وقت، حداقل حقوق مصوب را به او پرداخت کنند. همچنین به کارگر پاداش، عیدی، حق مسکن، حق اولاد و مزایای دیگر نیز تعلق گرفته که تمامی موارد می بایست بر اساس وضعیت فرد، در تسویه حساب لحاظ شود. منظور از تسویه حساب را می توان انجام تمامی تعهدات مالی یا حقوقی بین کارفرما و کارگر یا چند طرف دانست.

لازم به ذکر است که پس از تسویه حساب، کارگر باید فرم یا سند تسویه را بررسی و امضا نموده که سند ممکن است به شکل ماهانه یا سالانه تنظیم شده و در اختیار متقاضی قرار گیرد. امکان دانلود فرم تسویه پایان سال از طریق ورود به سایت های متفاوت وجود داشته و در ادامه می توان فیلدهای خالی فرم را تکمیل نموده و آن را امضا کرد. مهلت تسویه حساب با کارگر بر اساس نوع قرارداد و توافقات متغیر بوده که معمولا بخشی از تسویه در حین کار و بخش دیگر در پایان قرارداد صورت می گیرد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

قانون وزارت کار برای تسویه حساب با کارگر

در خصوص قانون وزارت کار برای انواع شرکت ها در خصوص تسویه حساب با کارگر باید توضیح داد که وزارت کار هر سال حداقل حقوق را اعلام کرده که کارفرمایان می بایست برای محاسبه دستمزد کارگران به حقوق تعیین شده توسط وزارت توجه داشته باشند. همچنین باید شرح داد که کارفرما ملزم به در نظر گرفتن برخی از پاداش ها و مواردی مانند حق مسکن برای کارگر بوده که جزئیات این موارد توسط وزارت کار اعلام شده است. به عنوان مثال هر کارگر در صورت انجام دادن اضافه کار، باید حقوق اضافه کاری را دریافت کند.

پیش از بررسی مهلت تسویه حساب و ارائه نشانی دانلود فرم تسویه پایان سال باید شرح داد که طبق قانون، کارفرمایان جهت استخدام کارگران، موظف به عقد قرارداد موقت یا دائم با آنان بوده که موارد مندرج در قرارداد، می بایست مورد تایید هر دو طرف باشد. کارفرما می بایست پس از پایان پروژه یا اتمام زمان قرارداد، نسبت به تسویه حساب با کارگر اقدام نموده؛ زیرا در غیر این صورت، کارگر می تواند از کارفرما شکایت کند.

وزارت کار شرایط خاصی را برای تسویه حساب اعلام نکرده و معمولا کارفرما و کارگر در خصوص نحوه تسویه به توافق خواهند رسید. باید اظهار داشت که گاهی اوقات قرارداد انعقاد یافته بین کارگر و کارفرما فسخ شده یا کارگر اخراج شده که تسویه حساب پس از فسخ قرارداد یا اخراج ضرورت دارد. کارفرما باید حق سنوات، حق عائله مندی و سایر مواردی که توسط وزارت کار تعیین شده اند را به کارگر پرداخت کرده که میزان مزد روزانه کارگران و مبلغ مزایای تعلق گرفته به آنان، توسط وزارت کار تعیین خواهد شد.

به عنوان مثال باید توضیح داد که حداقل دستمزد روزانه کارگر در سال 1403 حدودا 238 هزار تومان می باشد. این میزان می بایست در تعداد روزهای ماه یعنی 30 یا 31 ضرب شده و همچنین با حق مسکن و سایر مزایا جمع شود. طبق قانون وزارت کار برای تسویه حساب با کارگر، حداقل دستمزد ماهیانه 7,166,000 تومان بوده و حقوق افرادی که به شکل تمام وقت استخدام شده اند، نباید کمتر از میزان مذکور باشد.

مهلت تسویه حساب با کارگر

برخی از کارفرمایان تسویه حساب را به صورت ماهانه و برخی دیگر به شکل سالانه انجام می دهند. مهلت تسویه حساب با کارگر معمولا با توافق طرفین مشخص شده، اما باید توجه داشت که تسویه نباید با تاخیر صورت گیرد. در این میان، ممکن است که این سوال برای برخی از متقاضیان مطرح شود که حداکثر تا چند روز پس از پایان پروژه و اتمام مهلت قرارداد، می توان برای تسویه با کارگر اقدام کرد؟

در پاسخ باید توضیح داد که تسویه حساب با کارگر به طور معمول 7 الی 30 روز پس از پایان کار صورت می گیرد. با این حال هرگاه کارفرما و کارگر در خصوص زمان تسویه حساب به توافق رسیده و زمانی را برای این امر تعیین کنند، امکان تسویه حساب در تاریخ مشخص شده، وجود داشته و کارگر نمی تواند برای تاخیر در پرداخت حقوق از کارفرما شکایت نماید. کارفرمایان باید توجه داشته باشند که تسویه با تاخیر چند ماهه، تنها در صورت توافق با کارگر امکان پذیر بوده و در غیر این صورت؛ احتمال شکایت وجود دارد. بیمه کردن کارگر توسط کارفرما نیز اجباری است.

ماده قانونی خاصی در ارتباط با مهلت تسویه حساب با کارگر وجود نداشته و به طور کلی، تسویه می بایست به محض پایان همکاری صورت گیرد، پایان همکاری ممکن است دلایل متفاوتی از جمله اتمام کار، اخراج یا فسخ قرارداد داشته باشد. تسویه حساب با کارگر تا حدودی زمان بر بوده و نیاز به کسب اطلاعات در خصوص نحوه و مراحل، دانلود فرم تسویه پایان سال یا تسویه ماهانه و برآورد حقوق فرد است. به همین دلیل مهلت معمولا 1 هفته تا 1 ماه در نظر گرفته شده تا کارفرما مراحل را به درستی طی کند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مواردی که در تسویه حساب باید لحاظ شود

کارفرمایان پیش از بررسی نحوه تسویه حساب و دانلود فرم تسویه پایان سال، می بایست به بررسی مواردی که لازم است در تسویه حساب لحاظ شوند، بپردازند. به طور کلی؛ باید توضیح داد که حقوق کارگر به دو بخش دستمزد و مزایا تقسیم می شود. در واقع کارگر پس از فعالیت، دستمزد روزانه یا ماهانه دریافت کرده و همچنین می بایست از پاداش، عیدی، حق مسکن و سایر موارد بهره مند گردد.

کارفرمایان برای کسب اطلاعات در خصوص مواردی که در تسویه حساب باید لحاظ شود، می بایست به بررسی قانون وزارت کار بپردازند. وزارت کار هر سال مزایایی که می بایست به کارگران پرداخت شود را تعیین کرده و میزان هر یک را نیز اعلام می نماید. در ادامه لیست مواردی که در تسویه حساب با کارگر باید لحاظ شود، آمده است:

دستمزد و حقوق کارگر: در قانون وزارت کار، دستمزد کارگران به صورت روزانه و ماهانه تعیین شده که می بایست حقوق بر اساس تعداد روزهای همکاری، پرداخت شود.

حق عائله مندی، حق اولاد و حق مسکن: حق عائله مندی مخصوص همسر و فرزندان کارگران متاهل بوده که پس از طلاق نیز تنها برای فرزندان به کارگر پرداخت خواهد شد. حق اولاد در گذشته تنها برای دو فرزند به کارگر پرداخت شده، اما در حال حاضر به تمامی فرزندان پسر زیر 18 سال و دختران مجرد کارگران تعلق می گیرد. حق مسکن نیز به منظور رفاه بیشتر کارگران به شکل ماهانه به آنان پرداخت خواهد شد.

بن کارگری و حق خوار و بار، اضافه کار: کمک هزینه تامین خوار و بار ماهانه با عنوان بن کارگری یا حق خواربار به کارگران پرداخت شده که این مورد نیز باید در تسویه حساب لحاظ شود. اگر کارگر بیشتر از ساعات کار تعیین شده فعالیت کند، به او اضافه کار تعلق می گیرد.

عیدی، دستمزد مبنا و پاداش: طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی کلیه کارگران پس از اتمام پروژه و پایان کار، می بایست دستمزد مبنا دریافت نموده یا از عیدی بهره مند شوند. کلیه کارفرمایان کارگاه های مشمول قانون کار موظف می باشند که به هر یک از کارگران خود به نسبت یک سال کار، معادل شصت روز آخرین مزد، ‌به عنوان عیدی و پاداش بپردازند.

حق سنوات:  ثبت حق تاهل و پایه سنوات در لیست بیمه الزامی است. حق سنوات به این معنا است که کارگران به ازای هر 1 سال کار، حق سنوات به میزان یک ماه حقوق دریافت می کنند. طبق ماده 24 قانون کار حق سنوات به کارگری که کمتر از 1 سال فعالیت انجام داده، نیز تعلق می گیرد و بنابر فرمول زیر محاسبه می شود:

 

حق مرخصی: منظور از حق مرخصی این بوده که هر کارگر می تواند حداکثر 9 روز از مرخصی استحقاقی خود را در سال کاری ذخیره کرده که در چنین حالتی باید دستمزد تعداد روزهای ذخیره شده به فرد پرداخت شود. امکان افزایش تعداد روزهای ذخیره در صورت توافق با کارفرما وجود دارد.

مزایای پایان قرارداد و حین سال: لیست تمامی مزایای تعلق گرفته به کارگر در طول فعالیت یا در پایان قرارداد باید در فرم تسویه حساب درج شود. اگر مزایا در حین همکاری پرداخت نشده باشد، می بایست پس از پایان همکاری  آن را همراه با سایر مطالبات پرداخت نمود.

بدیهی می باشد که هر کارگر بر اساس وضعیت خود از برخی از مزایای خاص بهره مند می شود. برای مثال کارگری که مجرد بوده یا فرزند ندارد، حق عائله مندی دریافت نمی کند. مبلغ عیدی، پاداش و سایر مزایا هر سال تا حدودی تغییر کرده و برای مثال حق مسکن در سال 1403 ماهی 900 هزار تومان است. میزان حقوق و دستمزد روزانه یا ماهانه کارگران می بایست توسط شورای عالی کار تایید شده و به تصویب برسد. ممکن است نحوه محاسبه برخی از موارد مانند محاسبه مرخصی در بعضی از مراکز تفاوت داشته باشد.

لازم به ذکر است که تسویه حساب می تواند در مهلت 7 الی 30 روز به صورت محضری یا عادی انجام شود که معمولا مراحل به صورت عادی طی شده و کارفرما پس از دانلود فرم تسویه پایان سال و پرداخت حقوق، از کارگر خواسته تا فرم را امضا کند. اگر کارگر در طول همکاری بدهکار یا بستانکار شده باشد، جزئیات مربوط به بدهی ها می بایست هنگام تسویه حساب در نظر گرفته شود. ارائه سند تسویه به کارگران الزامی بوده و در غیر این صورت، کارگر می تواند ادعا کند که حقوق پرداخت نشده و از کارفرما شکایت نماید.

نحوه تسویه حساب با کارگر و کارمند طبق قانون کار چگونه است

در جواب این پرسش که نحوه تسویه حساب با کارگر و کارمند طبق قانون کار چگونه است، باید توضیح داد که این کار مراحل متعددی داشته و کارفرما می بایست تمامی مراحل را به شکل صحیح و به ترتیب طی نماید. در ادامه لیست مراحل ارائه شده و توضیحات مربوط به هر مرحله برای کارفرمایان و کارگران قابل مطالعه می باشد:

تسویه حساب اداری: منظور از تسویه اداری بازگرداندن تمامی وسایل امانت داده شده به کارگر به صورت سالم به کارفرما است. همچنین امکان دارد کارفرما اجازه استفاده از برخی از وسایل خاص موجود در کارگاه را به کارگر داده که در صورت خراب شدن آن موارد، کارگر باید خسارت پرداخت کند. اگر فرد به بخش های متفاوت شرکت یا صندوق امانات بدهکار می باشد، می بایست بدهی به کارفرما بازگردانده شود. برخی از کارفرمایان از کارگر خواسته تا به چند مورد از بخش های متفاوت شرکت مراجعه کرده و درخواست امضای برگه تسویه حساب را با مدیر یا کارشناس هر بخش مطرح نمایند.

تسویه حساب مالی: در مرحله بعدی حقوق کارگر؛ بر اساس عوامل خاصی مانند ساعت کاری و میزان استفاده از مرخصی ها، در مرکز اداری شرکت تجاری محاسبه می شود. در ادامه حقوق توسط بخش حسابداری به حساب بانکی کارگر واریز شده و مطالبات پرداخت می گردد. بیمه و مالیات (مطابق با قانون مالیات های مستقیم) مربوط به حقوق کارگران نیز باید در گذشته پرداخت شده و در غیر این صورت، هنگام تسویه حساب مبالغ باقیمانده پرداخت خواهد شد. باید توجه داشت که مزایای ویژه مانند حق سنوات یا پاداش و عیدی کارگر نیز در این مرحله پرداخت گشته و کارگر می تواند از کارفرما درخواست ارائه توضیحات در خصوص نحوه محاسبه حقوق را داشته باشد؛ زیرا مطالبات می بایست به صورت دقیق و شفاف محاسبه شده باشد. 

امضای سند تسویه حساب: کارگر پس از پرداخت شدن مطالبات می بایست سند یا فرم دال بر تایید دریافت حقوق را امضا کند که به فرم مربوطه، اقرارنامه نیز گفته می شود. ممکن است در صورت عدم امضای سند، کارگر در آینده مجددا درخواست حقوق را مطرح نموده یا از کارفرما شکایت کند. به همین دلیل کارفرما می بایست از فرد امضا گرفته یا در صورت ناراضی بودن کارگر، مشکلات را رفع نموده تا در آینده مسئله ای پیش نیاید. 

الصاق مدرک پرداخت مطالبات به سند تسویه حساب: طبق نظر شورای دیوان عدالت اداری، سند پرداخت باید به سند یا برگه تسویه حساب الصاق شده؛ زیرا در غیر این صورت سند تسویه اعتبار ندارد. کارفرمایان امکان پرداخت مطالبات به شکل نقدی را نداشته و می بایست حقوق را از طریق بانک واریز کرده تا سند پرداخت در اختیار آنان قرار گیرد. پس از پایان تسویه حساب لازم است مدرک دال بر واریز، به سند یا برگه تسویه الصاق شده تا کارگر امکان مطالبه حقوق مجدد در آینده را نداشته باشد. در سند یا مدرک مربوطه می بایست موضوع و مبلغ پرداختی ها همراه با اقرارنامه کارمند و مدت زمان مشخص شده برای بهره مندی از مزایا درج شود.

تعیین وضعیت بیمه بیکاری: مدت دریافت بیمه بیکاری به میزان سابقه پرداخت و وضعیت تاهل متقاضیان بستگی دارد. افراد مجرد و متاهل با سابقه پرداخت بیمه ۶ تا ۲۴ ماه، می‌ توانند به ترتیب تا حداکثر ۶ و ۱۲ ماه مقرری بیمه بیکاری را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنند.

ارائه رضایت نامه به کارگر: کارگران برای استخدام موقت یا دائمی در دیگر سازمان ها نیاز به رضایت نامه دریافتی از کارفرماهای قبلی دارند. بدون رضایت نامه نیز می توان با کارفرمای جدید همکاری داشت، اما یافتن شغل به طول انجامیده و ممکن است فرد مدتی طولانی بیکار بماند. به همین دلیل کارفرمایان در صورت رضایت داشتن از عملکرد کارگر، هنگام تسویه حساب رضایت نامه معتبری را به او ارائه می دهند. بر اساس ماده 187 قانون کار، کارفرما باید گواهی حاوی اطلاعات نوع کار، مدت زمان فعالیت، تاریخ آغاز و پایان را به کارگر اعطا کرده که از همان گواهی نیز می توان به عنوان رضایت نامه استفاده نمود. 

در ارتباط با نحوه تسویه حساب با کارگر باید شرح داد که کارگر پس از تسویه حساب ماهانه یا سالانه می بایست سند یا فرم تسویه را بررسی و امضا کند. برخی از کارفرمایان ابهاماتی در خصوص نحوه آماده سازی سند داشته که باید توضیح داد که امکان دانلود فرم تسویه پایان سال وجود دارد. کارفرما می تواند فرم خام را دانلود کرده و سپس اطلاعات شرکت را در آن درج نموده و فرم را برای امضا در اختیار کارمند قرار دهد. بخشی از متن اغلب فرم ها از طرف کارگر و بخش دیگر از طرف کارفرما نوشته شده و هر دو طرف باید آن را تکمیل و امضا کنند. در قسمت بعدی به فرم تسویه حساب پایان قرارداد پرداخته می شود.

دانلود نمونه فرم تسویه حساب کارگر pdf

فرم تسویه حساب با کارگر غالبا حاوی متنی است که از طرف کارگر نوشته شده و دال بر این بوده که تسویه حساب صورت گرفته و کارگر در آینده مطالبات دیگری نخواهد داشت. در ادامه نشانی دانلود نمونه فرم تسویه حساب کارگر pdf آورده شده است. فرم زیر، فرم قابل ویرایش بوده و در واقع می بایست اطلاعات کارگر مانند نام و نام خانوادگی و کد ملی یا شماره شناسنامه در آن درج شود. همچنین، برخی از اطلاعات مربوط به مدت فعالیت باید توسط کارفرما در فایل ثبت گردد تا حسابداری شرکتها برای تسویه حساب با موفقت انجام شود.

 

پس از بررسی مهلت و نحوه تسویه حساب و ارائه نشانی دانلود فرم تسویه حساب عیدی و سنوات پایان سال، باید بیان کرد که لیست مندرجات فرم شامل اطلاعات هویتی کارگر، مدت زمان همکاری، میزان حقوق و مزایای دریافتی می شود. نحوه طراحی و مندرجات انواع فرم ها تا حدودی تفاوت داشته و هر شرکت می تواند اطلاعات موردنیاز را در فایل فرم تسویه حساب کارگر پایان سال درج نماید.

تسویه حساب پایان سال کارگر

پس از بررسی مهلت و نحوه تسویه حساب با کارگر باید توضیح داد که تسویه ممکن است به شکل ماهانه یا سالانه انجام شده که این مورد بر اساس توافق کارفرما و کارگر تعیین می شود. مراحل تسویه حساب پایان سال کارگر شامل مواردی مانند تسویه اداری، تسویه مالی و امضای سند تسویه شده که کارفرما می بایست هنگام برآورد حقوق کارگر، تمامی مزایا و پاداش ها را نیز لحاظ نماید.

شایان ذکر است که کارفرمایان نباید فرم تسویه حساب پایان سال کارگران را به صورت مشابه تهیه کرده، زیرا هر یک از کارکنان به میزان خدماتی که ارائه داده اند، در پایان سال حقوق و مزایای متفاوتی دریافت خواهند نمود. باید شرح داد که معمولا بخشی از حق و حقوق در طول فعالیت و بخشی دیگر پس از پایان قرارداد یا در انتهای سال پرداخت می شود. تسویه حساب پایان سال کارگر همان طور که از نام آن مشخص است، در انتهای سال کاری و پس از یک سال فعالیت در سازمان انجام شده، اما امکان دارد انجام برخی از پروژه ها کمتر از یک ماه به طول انجامد. 

اگر پروژه در بازه زمانی کوتاهی به اتمام رسیده و نوع قرارداد کارگر و کارفرما موقت باشد، تسویه حساب پس از پایان کار صورت خواهد گرفت. در چنین حالتی همچنان کارگر از حق سنوات بهره مند شده، اما میزان حق سنوات بر اساس تعداد روزهای فعالیت محاسبه شده و بر اساس  ۳۶۵/ کارکرد سنوات × حقوق پایه در حکم = حق سنوات محاسبه می شود.

نکات مهم تسویه حساب با کارکنان

در خصوص نکات مهم تسویه حساب با کارکنان باید توضیح داد که طبق قوانین کار، اشخاص برای شروع فعالیت دائم یا موقت در هر مرکز می بایست با کارفرما به توافق هایی رسیده و قرارداد حاوی اطلاعات مربوط به حقوق و مزایا و مدت همکاری را امضا کنند. میزان حقوق ماهانه، نحوه پرداخت، تاریخ واریز حقوق و جزئیات نحوه تسویه حساب در قرارداد درج شده و در ادامه کارفرما باید مطابق با تعهدات مندرج در قرارداد، حقوق کارگر را واریز نماید.

مهلت تسویه حساب با کارگر معمولا پس از پایان کار یا اتمام مدت قرارداد بوده و در صورتی که کارفرما امکان پرداخت به هنگام حقوق را ندارد، باید در خصوص زمان واریز با کارگر به توافق برسد. شایان ذکر است که حقوق و مزایا می تواند به شکل مقطعی یا سالانه محاسبه شده و برای مثال حق سنوات هم به شکل ماهانه و هم به صورت سالانه قابل محاسبه می باشد. معمولا افرادی که کمتر از یک ماه در شرکت تجاری خدمت می کنند، از حق سنوات ماهانه بهره مند خواهند شد.

پس از ارائه نشانی دانلود فرم تسویه پایان سال، باید اظهار داشت که سند تسویه حساب با کارگر می بایست برای هر کارمند به صورت مجزا تنظیم شده؛ زیرا خدمات ارائه شده توسط هر کارگر و مدت زمان همکاری متفاوت است. همچنین تسویه حساب می بایست پس از پایان هر قرارداد انجام گردد. بنابراین اگر قرار است کارگر به محض اتمام پروژه، زیر نظر کارفرمای قبلی مشغول کار بر روی یک پروژه دیگر شود، همچنان نیاز به تسویه قرارداد قبلی می باشد. امکان انعقاد قرارداد جدید یا تمدید قرارداد پیشین پس از تسویه وجود دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تسویه حساب با کارگر​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه تسویه حساب با کارگر​ پاسخ دهند.