تجدید ارزیابی دارایی شرکت

تجدید ارزیابی دارایی شرکت چیست

در زمان تاسیس شرکت ها لازم است تمامی دارایی های شرکت به نرخ روز در دفاتر ثبتی به ثبت برسد. اصولا قیمت این دارایی ها پس از چند سال افزایش یافته و تفاوت ارزش واقعی آن ها با ارزشی که در دفاتر به ثبت رسیده، زیاد می شود. برای حل این مشکل، شرکت ها از فرآیندی به نام تجدید ارزیابی شرکت استفاده می کنند.

در پاسخ به این پرسش که فرآیند تجدید ارزیابی دارایی شرکت چیست؛ می توان بیان داشت که تجدید ارزیابی دارایی شرکت به معنای ارزش گذاری مجدد دارایی های آن شرکت می باشد. این تجدید ارزیابی، مجدد در صورت های مالی شرکت به ثبت می رسد و اصولا موجب افزایش مبلغ دفتری دارایی های شرکت می شود.

در فرآیند تجدید ارزیابی دارایی شرکت، تمامی دارایی های شرکت اعم از دارایی های ثابت، مشهود، نا مشهود، سرمایه گذاری ها و دارایی های مولد، مجدد ارزیابی می شوند. گفتنی است که طبق استاندارد حسابداری شماره ۱۱، تجدید ارزیابی دارایی های ثابت ۳ تا ۵ ساله است.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

مزایا و لزوم تجدید ارزیابی دارایی شرکت

همانطور که گفته شد؛ مطابق استاندارد حسابداری شماره ۱۱، تجدید ارزیابی دارایی ‌های ثابت ۳ تا ۵ ساله است. این تجدید ارزیابی نه تنها امری الزامی است؛ بلکه مزایای متعددی به به دنبال دارد. در این قسمت از مقاله مزایا و لزوم تجدید ارزیابی دارایی شرکت مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. مزایای تجدید ارزیابی دارایی شرکت به شرح ذیل می باشد:

افزایش اعتبار شرکت و در نتیجه امکان دریافت وام بیشتر

افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

امکان مقایسه شرکت ها به شرکت های دیگر از طریق اصلاح صورت های مالی شرکت

افزایش قیمت سهام شرکت

افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی شرکت مشمول معافیت مالیاتی می باشد

لازم به ذکر است که فرآیند تجدید ارزیابی دارایی شرکت در برخی موارد اثرات منفی را نیز به دنبال دارد. به عنوان مثال؛ تجدید ارزیابی دارایی ها در دراز مدت ممکن است موجب ایجاد استهلاک بیشتر دارایی های آن شرکت شود و این موضوع باعث می شود؛ برخی سرمایه گذاران موافق این فرآیند نباشند.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست

همانطور که گفته شد؛ افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی شرکت یکی از مزایای فرآیند تجدید ارزیابی دارایی شرکت محسوب می شود. با توجه به اهمیت این موضوع، در این قسمت از مقاله راجع به مطلب صحبت شده و به این پرسش پاسخ داده می شود که افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی چیست؟

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی شرکت یکی از روش های تامین مالی شرکت های بورسی به شمار می آید. همچنین، قانون تجارت برای شرکت هایی که وضعیت مالی مناسبی ندارند و برای آن ها افزایش سرمایه از محل سود انباشته و آورده نقدی نیز امکان پذیر نمی باشد، این فرصت را فراهم کرده است که این شرکت ها بتوانند از محل تجدید ارزیابی دارایی ها نسبت به افزایش سرمایه شرکت اقدام نمایند.

بر این اساس؛ اگر بر اثر زیان‌ های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود؛ هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق ‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود. هرگاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد باید در همان ‌جلسه سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد. در صورتی که هیات مدیره برخلاف این ماده به دعوت مجمع عمومی فوق ‌العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می ‌شود؛ نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد؛ هر ذی ‌نفع می ‌تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیتدار درخواست کند.

شایان ذکر است که به منظور افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی شرکت ابتدا ارزش دارایی های روز شرکت توسط کارشناس رسمی تعیین می شود؛ سپس ارزش جدید دارایی به عنوان مبنای افزایش سرمایه قرار خواهد گرفت. در واقع افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی شرکت بر اساس ارزش و مبلغ فعلی دارایی های آن شرکت صورت می پذیرد.

گفتنی است که افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی با توجه به نوع استهلاک دارایی 2 نوع است: 1- افزایش سرمایه از محل دارایی های استهلاک پذیر (دارایی هایی همانند تجهیزات و ماشین آلات از جمله دارایی های استهلاک پذیر محسوب می شوند که به مرور زمان موجب تغییر نسبت های مالی شرکت و پیدایش هزینه تعمیرات برای شرکت می شود).

2- افزایش سرمایه از محل دارایی های استهلاک ناپذیر(دارایی های همانند زمین و ملک از جمله دارایی های غیر قابل استهلاک هستند که به مرور زمان و بر اثر تورم، قیمت آن ها افزایش پیدا می کند. باید توجه داشت افزایش سرمایه از محل دارایی های استهلاک ناپذیر، سرمایه جدیدی را به شرکت وارد نمی کند و این فرآیند به منظور ثبت حسابداری و صورت های مالی انجام می شود)

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مراحل تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها

مراحل تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها در شرکت های بورسی، به این صورت است که ابتدا هیئت مدیره پیشنهاد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی را به سهامداران ارائه می دهد. این اطلاع رسانی از طریق سامانه کدال صورت می گیرد. پس از انجام این مرحله، حسابرس شرکت، پیشنهاد هیئت مدیره را بررسی کرده و نظر خود راجع به این موضوع را ارائه می دهد. نظر بازرس نیز در خصوص شرکت های بورسی، در سامانه کدال بارگذاری می شود.

در مرحله بعد، سازمان بورس اوراق بهادار گزارش حسابرس را بررسی کرده و در صورت موافقت، مجوز افزایش سرمایه شرکت را تحت عنوان مستندات و مدارک افزایش سرمایه در سامانه کدال بارگذاری می نماید. لازم به ذکر است در صورت موافقت سازمان بورس و صدور مجوز، شرکت باید ظرف مدت 60 روز مقدمات افزایش سرمایه را فراهم کند؛ در غیر این صورت مجوز مذکور باطل خواهد شد. پس از صدور مجوز سازمان بورس لازم است مجمع عمومی تشکیل شود تا این مجمع نسبت به افزایش سرمایه تصمیم گیری نمایند. گفتنی است تصمیمات مجمع عمومی در سامانه کدال منتشر می شود. 

همچنین در رابطه با زمان بازگشایی نماد باید بیان کرد این زمان بر اساس میزان افزایش سرمایه مشخص می شود. چنانچه مبلغ افزایش سرمایه از 200 درصد دارایی فعلی شرکت کمتر باشد؛ اصولا معاملات آن دو روز کاری پس از مجمع آغاز می شود؛ اما در حالتی افزایش سرمایه از 200 درصد دارایی فعلی شرکت بیشتر باشد؛ پس از اتمام فرآیند افزایش سرمایه و تبدیل سهام جایزه به سهام پایه بازگشایی می شود.

در خصوص مراحل تجدید ارزیابی دارایی سایر شرکت ها (شرکت های غیربورسی)؛ مراحل به این صورت است که ابتدا هیئت مدیره نسبت به افزایش سرمایه شرکت تصمیم گیری کرده و سپس این تصمیم را به عنوان یک پیشنهاد در جلسه مجمع عمومی فوق العاده به رای گیری سهامداران می گذارد.

تجدید ارزیابی دارایی شرکت های زیانده دولتی

تجدید ارزیابی دارایی شرکت های زیانده دولتی مشمول قواعد و مقررات خاصی است. آئین نامه اجرایی بند (الف) ماده (۲۵) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی در هیات وزیران به تصویب رسیده است و در این باره مقرر می دارد: دارایی‌ های ثابت شرکت ‌های دولتی دارای زیان انباشته که صد درصد سهام آنها متعلق به دولت یا متعلق به شرکت ‌های دولتی هستند، می توانند تا پایان سال دوم برنامه یک‌ بار مورد تجدید ارزیابی قرار گیرند. 

شایسته ذکر است بر اساس این آیین نامه، سهم دولت از مبالغ حاصل تجدید ارزیابی شرکت‌ های دولتی یاد شده معاف از پرداخت مالیات بوده و باید حسب مورد به ‌حساب افزایش سرمایه دولت یا شرکت دولتی سهامدار در شرکت ‌های دولتی یادشده موضوع این بند واریز شود. در ادامه؛ آیین نامه تجدید ارزیابی دارایی شرکت های زیانده دولتی که تحت عنوان آئین نامه اجرایی بند (الف) ماده (۲۵) قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده است ارائه می شود.

 

مطابق آیین نامه مذکور، شرکت ‌های مشمول در صورتی که ظرف یک سال پس از تجدید ارزیابی شناسایی و ثبت تجدید ارزیابی در دفاتر قانونی شرکت تشریفات قانونی جهت انتقال مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ های ثابت به حساب سرمایه و نیز ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکت‌ ها را انجام دهند، سهم دولت از مازاد تجدید ارزیابی که به حساب افزایش سرمایه دولت با شرکت دولتی سهامدار در شرکت ‌های مشمول منتقل می‌شود با رعایت سایر مقررات مشمول معافیت مالیاتی خواهد بود.

ثبت حسابداری تجدید ارزیابی دارایی ها

ثبت حسابداری تجدید ارزیابی دارایی ها از دیگر مسائل پر اهمیتی است که مدیران، سرمایه گذاران و علی الخصوص حسابرسان شرکت باید با آن آشنا باشند. لذا؛ در این بخش از مقاله، راجع به این موضوع توضیحاتی ارائه می شود. استاندارد حسابداری شماره 11 در رابطه با ثبت حسابداری تجدید ارزیابی دارایی ها مقرراتی را بیان کرده است. مطابق بند 33 استاندارد حسابداری مذکور، دوره تجدید ارزیابی دارایی های ثابت مشهود، وابسته به تغییرات ارزش منصفانه دارایی هاست (۳ الی ۵ سال) و دوره تجدید ارزیابی سرمایه گذاری ها، یک ساله است. 

همچنین بند 42 این استاندارد در این باره مقرر می دارد، مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها به عنوان درآمد تحقق نیافته شناسایی می شود و افزایش سرمایه از آن محل مجاز نیست؛ مگر در مواردی که به موجب قانون تجویز شده باشد. این همان بخشی است که دولت در بودجه خود پذیرفته و درآمد حاصل از افزایش ارزش دارایی ها را معاف از مالیات کرده است.

باید توجه داشت تجدید ارزیابی شرکت بایستی در فواصل زمانی منظمی انجام شود. در نهایت پس از انجام تجدید ارزیابی، استهلاک انباشته قبلی حذف و مبلغ تجدید ارزیابی جایگزین ناخالص مبلغ دفترى قبلی آن دارایی خواهد شد. شایان ذکر است در حال حاضر شرکت ها به منظور بهره مندی از معافیت مالیاتی نباید مازاد تجدید ارزیابی را به سرمایه منتقل نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها​ پاسخ دهند.