ادعانامه ثبت اختراع

ادعانامه ثبت اختراع چیست

اختراع ‌به عنوان یکی از کلیدی‌ ترین ابزار های توسعه و نوآوری نقشی حیاتی در رشد صنایع و اقتصاد جهانی ایفا می کند. فرآیند ثبت اختراع شامل مجموعه ‌ای از مراحل حقوقی و فنی است که به مخترعان و نوآوران این امکان را می‌ دهد تا ایده ‌ها و محصولات جدید خود را به شکل قانونی محافظت کنند. یکی از مهم‌ ترین مدارک در این فرآیند ادعانامه اختراع است که به‌ طور دقیق و شفاف، ماهیت اختراع، ادعاها و جنبه‌ های فنی و حقوقی آن را شرح می ‌دهد.

د رپاسخ به این پرسش که ادعانامه ثبت اختراع چیست؛ باید بیان داشت که ادعانامه اختراع اولین و مهمترین مدرك در قضاوت نوآوری و ویژگی های فنی جدید كار مخترع و همچنین پشتوانه حقوقی اختراع است. در واقع ادعای ثبت اختراع، حیطه و گستره اختراع منظور را مرز بندی می کند. در ادعانامه نباید به مزایای حاصل از اختراع و یا به طرز عملکرد و شیوه استفاده از اختراع اشاره گردد؛ بلكه باید با شماره گذاری ترتیبی، قابلیت های نوآورانه و ویژگی ها و تكنیك های فنی نوین به کار رفته در آن بیان شوند. هر بند ادعانامه بایستی شامل توضیحات فنی تکنیکی و نحوه ارتباط اجزا باشد و صرفا نام بردن اجزا می تواند در بند های فرعی (بدون شماره ترتیبی یا با حروف مشخص شود) ارائه شود. در واقع ادعانامه شامل چند بند است که هر بند به صورت جداگانه توضیح می دهد اختراع در چه زمینه هایی نوآوری دارد. ادعانامه به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

ادعانامه های مستقل: شامل کلی ترین ویژگی های اختراع هستند و بدون نیاز به ارجاع به سایر بند ها نوشته می شود.

ادعانامه های وابسته: به یکی از ادعانامه های مستقل یا سایر ادعانامه های وابسته ارجاع می دهند و جزییات بیشتری درباره اختراع ارائه می دهند.

به طور کلی؛ این سند مشخص می کند که چه ویژگی ‌ها و خصوصیات جدید و متمایزی در اختراع وجود دارد که حق مالکیت و انحصار را برای مخترع به همراه دارد. هر ادعا در یک ثبت اختراع به منزله مرز های حقوقی مالکیت بر اختراع است. این سند باید به‌گونه ‌ای تدوین شود که بتواند جزئیات فنی و قانونی اختراع را به‌ درستی پوشش دهد تا از آن در مقابل کپی ‌برداری محافظت شود. ‌

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع ادعانامه ثبت اختراع

ثبت اختراع یکی از مهم‌ ترین ابزارهای حقوقی برای حفاظت از دستاوردهای فنی و نوآوری‌ های خلاقانه است. از طریق ثبت اختراع، فرد یا شرکت می‌ تواند برای یک مدت محدود از حقوق انحصاری بر اختراع خود برخوردار شود. در فرآیند ثبت اختراع یکی از اصلی ‌ترین و مهم‌ ترین اجزا ادعانامه است. ادعانامه در واقع بخشی از درخواست ثبت اختراع است که حدود و چارچوب حقوقی آن را تعریف می ‌کند و مشخص می‌ سازد که اختراع دقیقا شامل چه نوآوری هایی می‌شود. در این مقاله؛ انواع ادعانامه ‌های ثبت اختراع مورد بررسی قرار گرفته است. موضوعات اختراع در یکی از دو چارچوب روش، فرایند یا دستگاه، فرآورده تقسیم بندی می شوند که این امر در نحوه تنظیم ادعاها موثر است. بر این اساس انواع ادعانامه ثبت اختراع به سه دسته زیر تقسیم بندی می شود:

ادعانامه محصول: ادعای ثبت اختراع به گونه ای نوشته شود که بیانگر ویژگی‌ های فنی و ساختار محصول است و نه بر روش ساخت آن. در واقع ساختار فیزیكی، مكانیكی موضوع و نحوه قرار گیری (اتصال یا تماس) آن ها با هم شکل دهنده اسکلت اصلی ادعاها خواهند بود. معمولا این نمونه ادعا با عباراتی مثل "یک وسیله، یک برنامه کامپیوتری، یک محصول، یک قطعه، یک ابزار، یک سیستم (فیزیکی) و…" آغاز می شوند. 

ادعانامه روش یا فرآیند: این نوع ادعانامه ‌ها بیشتر به چگونگی انجام یک کار یا فرآیند خاص می ‌پردازند. در این حالت ادعا یا ادعاهای اختراع، مراحلی را که جهت انجام آن فرآیند نیاز است، مورد ادعا قرار می دهند و ادعا با عباراتی مانند یک فرآیند، یک روش، یک سیستم و … آغاز می شود.

اختراع ترکیبی از یک فرآورده و فرآیند تولید مرتبط با آن باشد: در این حالت ادعاهای اختراع حداقل دارای دو ادعای مستقل می باشند؛ یکی برای فرآیند و دیگری برای محصول. مانند اختراعی با عنوان "روش و دستگاهی جهت انجام ماشینکاری الکتروشیمیایی"

به طور کلی در هر ۳ حالت لازم است که بدون اشاره به مزایای اختراع و یا قضاوت در مورد ویژگی های آن، اختراع از بعد فنی تشریح شود، به گونه ای كه از آن برآید اختراع می تواند به درستی عمل كند و در عین حال آن را متفاوت از آنچه كه در دانش فنی پیشین شناخته شده توصیف نماید. به عبارت دیگر آنچه كه باعث تفاوت اختراع صورت گرفته با دانش فنی پیشین (و یا اختراعات قبلی) است به طور ضمنی در ادعاها اشاره شود.

مندرجات ادعانامه ثبت اختراع

ادعای اختراع باید عناصر اختراعی را که حمایت از آن درخواست شده است، درچهارچوب مشخصه های فنی تعیین کند. هر اختراع می تواند مشتمل بر یک یا چند ادعا باشد. ادعا یا ادعاها باید صریح و منجز باشد. در این بخش از مقاله به مندرجات ادعانامه ثبت اختراع مطابق با ماده 11 آیین‌ نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح ‌های صنعتی و ثبت علامت تجاری پرداخته می شود؛ که عبارت است از:

معقول بودن تعداد آن‌ها با توجه به ماهیت اختراع و شماره‌ گذاری ترتیبی آن‌ها در صورت تعدد؛

 از اطلاعات افشاء شده در توصیف اختراع فراتر نرود و به طور کامل در توصیف اثبات و مدلل شده باشد؛

ویژگی‌ های فنی قابل حمایت را با استفاده از جملات مثبت، بیان نماید؛

جز در موارد غیرقابل اجتناب، از ارجاع به نقشه‌ ها یا توصیف امتناع گردد و تا حد ممکن از به کار بردن عباراتی مانند «همان ‌طور که در توصیف آمد» یا « همان‌ طور که در نقشه‌ ها نشان داده شده» خودداری شود؛

در صورتی که برای فهم ادعا ارجاع به نقشه ضرورت داشته باشد، پس از بیان ادعا، شماره صفحه نقشه و علامت مشخص کننده آن در داخل پرانتز ذکر گردد؛

مشتمل بر شیوه اجرا و مزایای اختراع نباشد.

در نتیجه، ادعانامه ثبت اختراع باید با دقت و صراحت تنظیم شود تا ویژگی‌ های فنی و نوآورانه اختراع را به ‌طور کامل و بدون ابهام مشخص کند. ادعاها باید با توصیف و نقشه‌ های ارائه‌ شده همخوانی داشته و از تعداد منطقی و ترتیب مناسب برخوردار باشند. رعایت این نکات در تنظیم ادعانامه موجب حمایت بهتر و موثرتر از اختراع خواهد شد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه نوشتن ادعانامه ثبت اختراع

ادعاها به منظور حفاظت از دارایی های فکری اشخاص مورد استفاده قرار گرفته و با تبیین قلمرو و مرزهای اختراع مانع دست درازی و ورود افراد به این حریم می شوند. بدین ترتیب؛ چنان چه فردی بخواهد حقوق اختراع مد نظر را نقص کند؛ می توان فرد را شناسایی و مورد داد خواست قرار داد. بنابراین نگارش ادعانامه از اهمیت زیادی برخوردار است. در این بخش از مقاله، به نحوه نگارش ادعانامه ثبت اختراع پرداخته می شود.

اولین نکته در نحوه نوشتن ادعانامه ثبت اختراع؛ ذکر موارد مندرج در ماده 11 آیین‌ نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، ثبت طرح ‌های صنعتی و علائم تجاری (که در قسمت قبلی مقاله به آن پرداخته شد) می باشد. هم چنین، به منظور نگارش ادعای ثبت اختراع، نویسنده ادعانامه باید اشراف کامل به اختراع داشته باشد تا بتواند ویژگی های نوآورانه و برجستگی های مبتکرانه را بشناسد و آن ها در بخش ادعاها ذکر کند. فایل ادعانامه فقط باید شامل ادعاها به صورت شماره گذاری شده باشد. در ادعای شماره یک كه ادعای مستقل است؛ كلیت ادعای اختراعی بیان شود و در ادعاهای وابسته بعدی ضمن ارجاع به شماره ادعای مستقل، جزئیات فنی و تکنیک موضوع، صریح و شفاف و دقیق ارائه می گردد.

 دقت کنید كه هر تقاضای ثبت اختراع حداقل دارای یک ادعای مستقل می باشد و بسته به موضوع مورد ادعا، بیش از یک ادعای مستقل نیز متصور است. ادعاهای وابسته می توانند به ادعای مستقل یا حتی به ادعاهای وابسته قبل از خود وابستگی داشته باشند. هر شماره از ادعاها به صورت یک عبارت یکپارچه و کامل تنظیم شود یعنی از یک جمله کامل یا از چند جمله مرتبط به هم تشکیل شده باشد به نحوی که در هر شماره از ادعاها تنها یک مرتبه از نقطه و در پایان آن استفاده شود.

 هر ادعا بصورت یک گزاره قابل ارزیابی و قابل اعتبارسنجی تنظیم شود؛ لذا مطالب کلی و مبهم و غیر قابل سنجش و غیر قابل ارزیابی ادعا محسوب نمی شوند. ادعاها از اطلاعات ارائه شده در فایل «توصیف اختراع» فراتر نرفته و به طور کامل در این فایل و خصوصا بخش «ارائه راه حل برای مشكل فنی موجود …» اثبات شده باشد. به بیان دیگر لازم است هماهنگی بین فایل های «توصیف اختراع» و «ادعا یا ادعاهای اختراع» برقرار باشد و تک تک ادعاها در فایل «توصیف اختراع» پشتیبانی شوند. به طور کلی؛ ادعاهای نوشته شده در یک ادعانامه به دو دسته کلی ادعاهای مستقل و ادعاهای وابسته تقسیم می شوند و معمولا تعداد ادعاهای مستقل کمتر از ادعاهای وابسته است و در بیشتر موارد ادعاهای اختراع تنها مشتمل بر یک یا دو ادعای مستقل می ‌باشند.

نکات تنظیم ادعانامه ثبت اختراع

ادعانامه نقش اصلی در حفاظت از حقوق مخترع دارد. در واقع ادعانامه توضیح می ‌دهد که چه جنبه ‌هایی از اختراع می ‌تواند مورد حمایت قانونی قرار گیرد و چه محدوده ‌ای از حفاظت را برای مخترع فراهم می کند. تنظیم دقیق و جامع ادعانامه می ‌تواند از سو استفاده دیگران از ایده یا فناوری جلوگیری کرده و حقوق انحصاری مخترع را تضمین کند. به همین دلیل آشنایی با نکات کلیدی در تنظیم ادعانامه اهمیت بالایی دارد تا مخترع بتواند به طور کامل از مزایای قانونی ثبت اختراع بهره‌ مند شود. در این بخش از مقاله به نکات تنظیم ادعانامه ثبت اختراع​ پرداخته شده است.

شفافیت در بیان اختراع: اولین نکته در تنظیم ادعانامه ثبت اختراع در اداره مالکیت معنوی شفافیت در بیان ویژگی ‌های اختراع است. متن ادعانامه باید به گونه‌ ای نوشته شود که متخصصان در حوزه مربوطه به راحتی بتوانند اختراع را درک کنند و بفهمند چه جنبه‌ هایی از آن جدید و مبتکرانه است. استفاده از زبان فنی دقیق و پرهیز از اصطلاحات مبهم به درک بهتر و کاهش احتمال اعتراض به ادعانامه کمک می کند.

مشخص کردن نوآوری: ادعانامه باید به طور واضح نشان دهد که چه جنبه ‌هایی از اختراع جدید و نوآورانه است و اختراع را از فناوری های موجود متمایز می کند. اگر جنبه‌ های فنی اختراع به خوبی توضیح داده نشوند، ممکن است اختراع به دلیل مشابهت با ایده ‌های موجود رد شود.

اجتناب از جزئیات غیرضروری: تنظیم محدوده حمایت در ادعانامه با اهمیت است. محدوده ادعا باید به گونه‌ ای باشد که از طرفی تمام جنبه های اختراع را پوشش دهد و از طرفی آنقدر گسترده نباشد که موجب رد ادعانامه شود. تعادل بین جامعیت و محدودیت در ادعانامه مخترع را در برابر رقبا حفاظت کرده و از چالش‌ های قانونی احتمالی در آینده جلوگیری می ‌کند.

رعایت اصول نگارشی و مستندات قانونی: در نوشتن ادعانامه رعایت استانداردهای قانونی و دستورالعمل ‌های سازمان ثبت اختراع ضروری است. بنابراین؛ آگاهی از این الزامات و مستندات لازم احتمال پذیرش ادعانامه را افزایش می‌ دهد. مشورت با وکلای تخصصی در این زمینه نیز می ‌تواند به تنظیم ادعانامه ‌ای قوی و مطابق با اصول کمک کند.

نمونه ادعانامه ثبت اختراع pdf و doc

فرآیند ثبت مالکیت فکری و ثبت اختراع مجموعه‌ ای از مراحل حقوقی و فنی است که به مخترعین و نوآوران امکان می ‌دهد تا ایده ‌ها و محصولات جدید خود را به صورت قانونی حفاظت کنند و از حقوق انحصاری در بهره‌ برداری از آن ‌ها برخوردار شوند. ادعانامه از مهم ‌ترین اسناد در فرآیند ثبت اختراع است. این سند به ‌طور دقیق و شفاف، ماهیت اختراع، ادعاها و جنبه‌ های فنی و حقوقی آن را توصیف می‌ کند. در این بخش از مقاله نمونه ادعانامه ثبت اختراع pdf و doc آورده شده است. 

نمونه ادعانامه ثبت اختراع pdf و doc
نمونه ادعانامه ثبت اختراع pdf	دانلود
نمونه ادعانامه ثبت اختراع doc	دانلود

 

همانطور که در نمونه ادعانامه آورده شده است هر ادعانامه باید شامل مجموعه ‌ای از ادعاها می باشد که دقیقا توضیح می ‌دهد اختراع چیست و چگونه کار می کند. در نگارش ادعانامه زبان فنی و دقیق مورد نیاز به جهت جلوگیری از سوتفاهم‌ های حقوقی و فنی کمک می‌ کند. در ضمن بهتر است ادعاهای مختلف به صورت جداگانه و مشخص ذکر می شوند. این امر به ارزیابان ثبت اختراع کمک می‌ کند تا هر ادعا را به صورت مستقل بررسی کرده و نوآوری موجود در اختراع را به درستی تشخیص دهند..

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تنظیم و نوشتن ادعانامه ثبت اختراع در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه تنظیم و نوشتن ادعانامه ثبت اختراع ​پاسخ دهند.