چک الکترونیکی اشخاص حقوقی

چک الکترونیکی چیست

به منظور افزایش سرعت در ثبت و پردازش چک های صادره و نیز کاهش نیاز به نسخه فیزیکی چک، بانک مرکزی نوع جدیدی از چک به نام چک الکترونیکی را ایجاد نمود. در این میان، ممکن است که بسیاری از افراد با جزئیات و چیستی این نوع چک آشنا نبوده و این سوال برای آن ها مطرح شود که چک الکترونیکی چیست؟

در پاسخ به این پرسش می بایست بیان نمود که مطابق با بند هفت ماده 1 دستورالعمل اجرایی چک الکترونیک، چک الکترونیکی، چکی است که صدور، دریافت، تایید اطلاعات و انتقال آن به شخص دیگر در قالب داده پیام صورت گرفته و صدور آن منوط به امضای الکترونیکی صادر کننده است و مشمول قوانین و مقررات مرتبط با چک کاغذی حسب مورد می باشد.

به عبارت دیگر، چک الکترونیکی در موجودیت خود مشابه چک کاغذی بوده و کلیه مقررات چک کاغذی در مورد آن صدق می‌ کند، اما وجه فیزیکی و کاغذی بودن، از موجودیت چک حذف و با استفاده از امضای دیجیتال چک معتبر تلقی می شود. صدور چک به صورت الکترونیکی مطمئن تر از چک کاغذی بوده و امکان تغییر یا تحریف آن وجود ندارد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

چک الکترونیکی اشخاص حقوقی

در قسمت گذشته، به این پرسش که چک الکترونیکی چیست، پاسخ داده و بیان نمودیم که در این نوع چک، جنبه کاغذی و فیزیکی چک وجود نداشته و اعتبار آن، منوط به امضای الکترونیک چک می باشد. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به توضیح جزئیات چک الکترونیکی اشخاص حقوقی بپردازیم.

مطابق با ماده بند سوم ماده 1 دستورالعمل اجرایی چک الکترونیک، این نوع چک برای دو دسته افراد حقیقی و حقوقی با گواهی الکترونیک قابل دریافت می باشد. با این که در متن دستورالعمل فوق به صراحت به امکان دریافت چک الکترونیکی برای اشخاص حقوقی اشاره شده بود، اما در مرحله اجرا، فرایند ارائه دسته چک الکترونیک به اشخاص حقوقی با محدودیت قانونی به خصوص در بخش صدور گواهی امضای الکترونیک مواجه بود.

در این راستا، با همکاری صورت گرفته میان، وزرات صمت، مرکز توسعه تجات الکترونیک و مجلس شورای اسلامی، از تاریخ 20 آبان ماه سال جاری، زیرساخت صدور گواهی الکترونیک بانکی در بانک مرکزی فراهم شده و از این پس، بانک ها نیز می توانند تا نسبت به ارائه گواهی امضای الکترونیک برای مشتریان حقوقی در شبکه بانکی اقدام نمایند. این امر، به نوبه خود، سبب می شود که بانک ها بتوانند دسته چک الکترونیک را نیز به صورت قانونی، در اختیار اشخاص حقوقی قرار دهند.

مزایای صدور چک الکترونیکی

صدور چک به صورت الکترونیکی برای اشخاص حقیقی و حقوقی مزایای متعددی به همراه خواهد داشت که از جمله آن می توان به صرفه جویی در زمان صدور و نیز امنیت بالای این نوع چک اشاره نمود. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به منظور آشنایی هرچه بهتر متقاضیان با امتیازات این نوع چک، مزایای صدور چک الکترونیکی را بیان نماییم که به شرح زیر می باشد:

عدم امکان تحریف یا سرقت

امنیت بالای چک الکترونیکی نسبت به چک کاغذی

عدم محدودیت تعداد برگ چک

عدم امکان تغییر در چک الکترونیکی

سهولت در مسدود نمودن چک

صرفه‌ جویی در مصرف کاغذ

مشاهده سوابق وضعیت نقل‌ و انتقالات چک

صرفه جویی در زمان

کارمزد و هزینه صدور پایین‌ تر

سرعت بخشیدن به فرآیندهای صدور و پرداخت چک

کاهش جرایم بانکی نظیر کلاهبرداری

علاوه بر مزایای فوق الذکر، متقاضیان با استفاده از چگ الکترونیکی امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک را خواهند داشت. ضمن این که امکان اطلاع صاحب چک بعد از پرداخت وجه چک، وجود داشته که این امر، به نوبه خود، احتمال برگشت خوردن را کاهش می دهد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

سامانه چک الکترونیکی

یکی از سوالات متداولی که در خصوص صدور چک الکترونیکی برای متقاضیان مطرح می شود؛ این است که سامانه صدور این نوع چک، چه سایتی می باشد و آدرس الکترونیکی آن چیست؟ در پاسخ به این پرسش می بایست بیان نمود که سامانه چک الکترونیکی اشخاص حقوقی و حقیقی، سامانه چکاد می باشد.

چکاد یا به عبارت کامل تر، سامانه چک امن دیجیتال، سامانه مرکزی برای صدور چک الکترونیک معرفی شده است. این سامانه حاوی اطلاعات هویتی مشتریان بانکی بوده و با اختصاص شماره شناسایی ویژه برای هر کاربر بانکی، امکان احراز هویت آسان و سریع افراد را در شبکه بانکی فراهم می‌ کند.

بانک‌ ها می توانند با بهره‌ گیری از سرویس‌ های ارائه شده توسط سامانه چکاد، سرویس‌ های چک دیجیتال را برای مشتریان خود عرضه کنند. ذکر این نکته در این میان، حائز اهمیت است که کلیه بانک ها به سامانه چکاد متصل نبوده و تاکنون بانک هایی نظیر بانک صادرات، تجارت، پارسیان، رفاه، کشاورزی، پاسارگاد، رسالت، ملت، گردشگری، توسعه صادرات، توسعه تعاون، ملی، سینا، شهر، اقتصاد نوین، آینده و ... به این سامانه متصل شده اند.

انتظار می رود که با توجه به کاربرد گسترده این نوع چک، کلیه بانک ها در آینده نزدیک، به سامانه چکاد متصل شوند. پس از اتصال بانک به سامانه چکاد، مشتریان بانک ها می توانند با فعال سازی خدمت چک الکترونیک، از خدمات مربوط به چک دیجیتال اعم از درخواست صدور دسته چک، صدور چک، امکان وصول درون بانکی و بین بانکی چک، بانکی مشاهده دسته چک صادر شده و برگه‌ های چک دیجیتال، مشاهده چک‌ های دریافتی، انتقال چک دیجیتال، ضمانت چک، مسدودسازی چک، ابطال چک و نقد کردن چک بدون مراجعه به شعبه و از طریق همراه بانک خود، استفاده نمایند.

شرایط اعطای دسته چک الکترونیکی

در قسمت های پیشین مقاله، جزئیات چک الکترونیکی اشخاص حقوقی را بیان نموده و مزایا و سامانه صدور آن را ارائه نمودیم. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به منظور آشنایی متقاضیان شرایط اعطای دسته چک الکترونیکی را بیان نماییم. به صورت کلی، شرایط اعطای دسته چک الکترونیکی عبارت است از:

عضویت در همراه بانک

نصب و فعال سازی برنامه هامون جهت ثبت امضای الکترونیکی

داشتن یک حساب جاری با امکان صدور دسته چک

ارائه اطلاعات هویتی نظیر نام و نام خانوادگی، شماره ملی برای اشخاص حقیقی و نیز نام ثبت شده در مراجع ثبتی، شناسه ملی برای اشخاص حقوقی

عدم داشتن بدهی بانکی

عدم داشتن چک برگشتی

عدم داشتن اقساط معوق

داشتن رتبه اعتباری مناسب

هم چنین، مطابق با ماده 6 اصلاحی قانون صدور چک، بانک‌ ها مکلفند برای ارائه دسته چک به مشتریان حقیقی و حقوقی خود، تنها از طریق سامانه صدور یکپارچه چک (صیاد) نزد بانک مرکزی اقدام نمایند. این سامانه پس از اطمینان از صحت مشخصات متقاضی با استعلام از سامانه نظام هویت‌ سنجی الکترونیکی بانکی و نبود ممنوعیت قانونی، حسب مورد نسبت به دریافت گزارش اعتباری از سامانه ملی اعتبارسنجی اقدام نموده و متناسب با نتایج دریافتی، سقف اعتبار مجاز متقاضی را محاسبه و به هر برگه چک شناسه یکتا اختصاص می‌ دهد.

مدارک لازم برای دریافت دسته چک الکترونیکی

متقاضیان حقیقی و حقوقی به منظور دریافت دسته چک الکترونیکی می بایست مدارک موردنیاز را نیز تهیه نموده و به مراجع ذی صلاح ارائه نمایند. از آن جایی که ممکن است، برخی افراد با مدارک لازم برای دریافت دسته چک الکترونیکی آشنایی نداشته باشند، در قسمت زیر، فهرست این مدارک ارائه گردیده است:

ارائه شناسنامه و کدملی برای شخص حقیقی و نام ثبت شده در مراجع ثبتی، شناسه ملی برای اشخاص حقوقی

یکی از قبوض گاز، آب، برق، مخابرات ویژه محل سکونت متقاضی

ارائه اجاره‌ نامه درصورت مستاجر بودن

از آن جایی که داشتن حساب در بانک، از جمله شرایط لازم برای دسته چک الکترونیکی به شمار می آید؛ متقاضیان می بایست به هنگام افتتاح حساب مدارک موردنیاز را تهیه نموده و بانک ارائه نمایند که از جمله آن می توان به مدارک هویتی و آگهی تاسیس، آگهی آخرین تغییرات، اساسنامه (برای اشخاص حقوقی)، فرم افتتاح حساب و ... اشاره نمود.

نحوه ثبت نام و دریافت چک الکترونیکی

یکی از موضوعات مهمی که در خصوص نمونه چک الکترونیک برای اشخاص حقیقی و حقوقی مطرح می شود، نحوه ثبت نام و دریافت این خدمت می باشد. از این رو، در این قسمت از مقاله مراحل و نحوه ثبت نام و دریافت چک الکترونیکی ارائه می گردد که به شرح زیر می باشد:

افتتاح حساب در بانک: متقاضیان برای دریافت چک الکترونیکی ابتدا می بایست در یکی از بانک های متصل به سامانه چکاد، به صورت حضوری یا الکترونیکی افتتاح حساب نماید. در حال حاضر اکثر بانک ها امکان افتتاح حساب به صورت الکترونیکی را برای متقاضیان خود فراهم نموده اند.

نصب همراه بانک بانک مربوطه بر روی تلفن همراه: غالبا خدمت چک الکترونیکی بانک ها، در همراه بانک بانک مربوطه ارائه می شود. از این رو، نیاز است که متقاضیان پس از افتتاح حساب، همراه بانک را نیز بر روی تلفن همراه خود نصب نمایند.

 نصب و فعالسازی برنامه هامون جهت ثبت امضای الکترونیکی: متقاضیان به منظور ثبت چک الکترونیکی در سامانه چکاد، ابتدا لازم است که، از طریق نصب و فعال سازی برنامه هامون، نسبت به ثبت امضای الکترونیکی خود، اقدام کنند.

درخواست صدور دسته چک الکترونیکی: سپس شخص متقاضیان می بایست با حضور در شعب بانک یا از طریق همراه بانک در خواست صدور دسته چک نمایند. بانک‌ ها نیز مکلفند طبق قوانین این درخواست را به سامانه صیاد منتقل کنند.

پس از طی مراحل فوق الذکر، متقاضی قادر خواهد بود که از طریق همراه بانک خود، عملیات های مختلف در زمینه چک الکترونیکی نظیر درخواست صدور دسته چک، صدور چک، امکان وصول درون بانکی و بین بانکی چک، بانکی مشاهده دسته چک صادر شده و... را انجام دهد.

مندرجات نمونه چک الکترونیکی 

در بخش های پیشین مقاله به سوال چک الکترونیکی اشخاص حقوقی چیست؛ پاسخ داده شده و سامانه، شرایط، مدارک و نحوه صدور و دریافت آن توضیح داده شد. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا جهت آشنایی بیشتر متقاضیان مندرجات نمونه چک الکترونیکی را ارائه نماییم:

واژه چک الکترونیکی

شناسه صیادی یکتا برای هر برگه چک الکترونیکی

سری و سریال چک الکترونیکی

درج اطلاعات هویتی صاحب حساب یا صاحبان حساب

شناسه حساب بانکی ایران (شبا) حساب

نام و شناسه اختصاصی شعبه بانک صادر کننده دسته چک الکترونیکی

اطلاعات هویتی شخص حقیقی یا حقوقی که چک الکترونیکی در وجه وی صادر و یا به وی منتقل شده است

تاریخ چک

مبلغ چک

علت صدور چک الکترونیکی

ذکر این نکته در این میان حائز اهمیت است که درج شرح صدور چک الکترونیکی، اختیاری می‌ باشد. هم چنین بانک موظف می باشد که محل درج حروف مبلغ و تاریخ را در نمونه چک الکترونیکی را به گونه ایجاد نماید که به صورت خودکار و سیستمی در متن چک درج شده، تا امکان درج عدد یا حروف وجود نداشته باشد.

دستورالعمل اجرایی چک الکترونیک

دستورالعمل اجرایی چک الکترونیک، با استناد به تبصره الحاقی ماده (۱) قانون اصلاح قانون صدور چک (مصوب سال ۱۳۹۷) تدوین گردید و در تاریخ ۱۴۰۲/۱۱/۲۸ به تصویب کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه بانک مرکزی رسید. به منظور آشنایی متقاضیان در قسمت زیر، فایل این دستورالعمل قرار گرفته است:

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دریافت چک الکترونیکی اشخاص حقوقی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از دریافت چک الکترونیکی اشخاص حقوقی پاسخ دهند.