حسابداری شرکت های سهامی

حسابداری شرکت های سهامی چیست

مطابق قانون، شرکت سهامی به دو قسم شرکت سهامی عام و خاص تقسیم می شود. در شرکت سهامی خاص تمام سرمایه منحصرا توسط موسسین تامین می شود این در حالی است که در شرکت سهامی عام بخشی از سرمایه از طریق فروش سهام به مرد تامین می شود. 

با توجه به مشارکت سهامداران متعدد و همچنین ضرورت شفافیت مالی، حسابداری در شرکت های سهامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. لذا؛ در ادامه راجع به حسابداری شرکت های سهامی چیست، صحبت می شود. به طور کلی؛ حسابداری شرکت های سهامی شامل فرایند ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی معاملات مربوط به این شرکت ها می شود. ثبت فعالیت های مالی شرکت، ارائه گزارشات دقیق، کمک به اخذ تصمیمات آگاهانه، جذب سرمایه و رعایت قوانین و مقررات مربوطه از جمله مزایای حسابداری شرکت های سهامی به شمار می آید. 

حسابرسی شرکت های سهامی توسط حسابرسان انجام می شود. باید توجه داشت مستفاد از ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی، شرکت های سهامی عام و شرکت های تابعه و وابسته به آن ها و همچنین شرکت های سهامی خاص و سایر شرکت ها از جمله اشخاص حقوقی هستند که مکلفند حسابرس خود را از میان موسسات حسابرسی که عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می ‌باشند، انتخاب نمایند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

اصول حسابداری شرکت های سهامی

در قسمت پیشین مقاله اهمیت حسابداری انواع شرکت های سهامی شناخته شد، اما باید توجه داشت حسابداری شرکت های سهامی تابع اصول و قواعد و مقرراتی است. از این رو، در این بخش از مقاله، راجع به اصول حسابداری شرکت های سهامی صحبت می شود. برخی از اصول حسابداری شرکت های سهامی به شرح ذیل می باشد:

اصل احتیاط: چنانچه حسابرس در ارائه صورت های مالی دچار تردید شود باید کمترین ارزش دارایی ‌ها و بیشترین میزان بدهی ‌ها را گزارش دهد.

اصل تطابق: بر اساس این اصل، کلیه درآمدها و هزینه های شرکت سهامی بایستی در دوره زمانی مربوط به یکدیگر ثبت شوند.

اصل تفکیک شخصیت: اصل تفکیک شخصیت مقرر می دارد که امور مالی شرکت باید از امور مالی شخصی سهامداران جدا و تفکیک شده باشد.

اصل تداوم فعالیت: مطابق این اصل، فعالیت شرکت تداوم دارد و شرکت باید به فعالیت خود ادامه دهد.

لازم به ذکر است بسیاری از اصول و قوانین حسابداری در شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص متفاوت است. به عنوان مثال، در موقع تاسیس سرمایه شرکت‌ های سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایه شرکت ‌های سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر‌ باشد. همچنین در شرکت سهامی عام موسسین باید حداقل بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد ‌شده را در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس نزد یکی از بانک ‌ها بسپارند.

حقوق صاحبان سهام در حسابداری شرکت های سهامی

حقوق صاحبان سهام در حسابداری شرکت های سهامی یکی دیگر از مهم ترین مسائلی است که سهامداران شرکت باید از آن مطلع باشند. از این رو، در ادامه این موضوع مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. حقوق صاحبان سهام به معنای میزان مالکیت اشخاص از سرمایه شرکت می باشد. بر اساس استاندارد حسابداری شماره 1 (تجدیدنظر شده) که از ابتدای سال 1398 لازم الاجرا می باشد، عنوان "حقوق صاحبان سهام" به عنوان "حقوق مالکانه" تغییر پیدا کرده است .

حقوق صاحبان سهام یا همان حقوق مالکانه می تواند با افزایش سرمایه گذاری سهامداران یا انجام فعالیت های سود آور شرکت افزایش یابد. در واقع این حقوق در ترازنامه شرکت همواره ثابت نیست و دچار تغییر می شود. حقوق صاحبان سهام در حسابداری شرکت های سهامی بر اساس فرمول خاصی محاسبه می شود. این فرمول به شرح ذیل می باشد:

دارایی خالص شرکت – بدهی های شرکت = حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام باقی مانده منافع مالکین شرکت را در دارایی های شرکت، که پس از کسر بدهی های آن شرکت، به دست آمده است، نشان می ‌دهد. گفتنی است بعد از انحلال شرکت و پس از آن که بدهی های شرکت از دارایی های آن کسر شد؛ بقیه دارایی ها با توجه به درصد مالکیت بین صاحبان سهام تقسیم می شود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

انواع سود در مباحث حسابداری شرکت های سهامی

به طور کلی؛ سود از کسر کل هزینه های شرکت از درآمد آن شرکت حاصل می شود. سود انواع مختلفی دارد؛ لذا در ادامه انواع سود در مباحث حسابداری شرکت های سهامی بیان می شود. انواع سود در مباحث حسابداری شرکت های سهامی به شرح ذیل می باشد:

سود نقدی: مطابق ماده 239 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از تجارت، سود قابل تقسیم عبارت است از سود خالص سال مالی شرکت منهای زیان ‌های سال‌ های مالی قبل و اندوخته قانونی و سایر اندوخته ‌های اختیاری به علاوه سود قابل تقسیم سال ‌های قبل که تقسیم نشده است. همچنین، قانون گذار در ادامه و در ماده 240 همین قانون مقرر می دارد، پرداخت سود به صاحبان سهام باید ظرف هشت ماه پس از تصمیم مجمع عمومی راجع به تقسیم سود انجام پذیرد. شایان ذکر است که می توان از همین سود برای هیئت مدیره نیز پاداش در نظر گرفت، اما این پاداش در شرکت سهامی عام نباید بیشتر از 5 درصد و در شرکت سهامی خاص نباید بیش از 10 درصد باشد.

سود غیرنقدی: تقسیم سود غیرنقدی زمانی اتفاق می افتد که شرکت سهامی دارایی های غیر نقدی خود را در قالب سود سهام بین سهامداران تقسیم می نماید. این عمل اصولا به دلیل کمبود نقدینگی در شرکت انجام می شود.

سود تعهد شده: چنانچه شرکت سهامی نتواند در مهلت مقرر (حداکثر 8 ماه از تاریخ تصویب توسط مجمع عمومی عادی ) سود سهام را به سهامداران پرداخت نماید، سفته های با بهره ای را به عنوان سود تضمین شده برای سهامداران صادر می نماید. در واقع شرکت از این طریق تامین مالی می کند. در این صورت تامین مالی به شکل بدهی است.

سود تسویه: با توجه به پیچیدگی های کاهش سرمایه شرکت؛ برخی شرکت ها اقدام به کاهش سهام می نمایند که به آن سود تسویه گفته می شود. در واقع زمانی که شرکت سهامی، سود سهام را بیشتر از سود سهام قابل توزیع پرداخت نماید، مازاد بر سود قابل توزیع، برگشت سرمایه پرداخت شده محسوب می شود.

سود سهمی: سود سهمی سودی است که شرکت سهامی در فرایند توزیع سود سهام به سهام داران، سهام خود را استفاده نماید. تقسیم سود سهمی اصولا زمانی انجام می شود که شرکت کمبود نقدینگی دارد. توزیع این سود موجب می شود بدون انتقال دارایی به شرکت، سرمایه آن شرکت افزایش یابد. همچنین موجب می شود بدون خروج دارایی از شرکت سود سهام بین سهامداران توزیع شود.

آموزش نحوه حسابداری شرکت های سهامی

همانطور که در قسمت های قبل گفته شد؛ با توجه به مشارکت سهامداران متعدد و همچنین ضرورت شفافیت مالی، حسابداری در شرکت های سهامی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از همین رو؛ در این بخش از مقاله، آموزش نحوه حسابداری شرکت های سهامی ارائه می شود. فایل ذیل نحوه حسابداری شرکت های سهامی آموزش داده شده است.

 

لازم به ذکر است که در شرکت های سهامی، مانده بستانکار حساب سرمایه سهام شرکت معادل ارزش اسمی همه سهام سهام ‌داران شرکت می شود. همچنین باید به این نکته توجه داشت چنانچه در شرکت سهامی بیش از یک نوع سهام صادر کند برای هر طبقه، حساب سرمایه ویژه ‌ای صادر می‌شود.

ثبت حسابداری شرکت های سهامی

در قسمت های قبلی مقاله؛ حسابداری شرکت های سهامی و همچنین اصول حسابداری در این شرکت شناخته شد. همچنین، راجع به حقوق صاحبان سهام در حسابداری شرکت های سهامی صحبت شد. سپس، انواع سود در مباحث حسابداری در این شرکت ها بیان و آموزش نحوه حسابداری شرکت های سهامی ارائه شد و اکنون در بخش پایانی مقاله مطالبی راجع به ثبت حسابداری شرکت های سهامی ارائه می شود.

ثبت حسابداری مهم ترین بخش سیستم حسابداری هر شرکتی است. در شرکت سهامی نیز ثبت حسابداری و ارائه گزارشات مالی از آن موجب کنترل دقیقی ورودی و خروجی شرکت می شود و مدیران شرکت از این طریق می توانند تصمیمات بهتری را برای آینده شرکت اتخاذ نمایند. 

به منظور ثبت حسابداری شرکت های سهامی ابتدا لازم است رویداد های مالی شناسایی و اسناد و مدارک لازم جمع آوری شود. سپس بایستی این رویداد ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و بعد از آن اسناد حسابداری چاپ و در نهایت این اسناد باید کنترل نهایی شده و مورد تایید نهایی قرار گیرند. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد آموزش حسابداری شرکت های سهامی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از آموزش حسابداری شرکت های سهامی ​پاسخ دهند.