تجزیه سهم چیست

تجزیه سهم چیست

برای شناختن مفهوم تجزیه سهم ابتدا باید با معنای سهم آشنا شد. لذا؛ در ادامه ابتدا سهم معرفی می شود و بعد از آن به این پرسش پاسخ داده می شود که تجزیه سهم چیست. مطابق ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می ‌باشد. ورقه ‌سهم سند قابل معامله‌ ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.

در پاسخ به این سوال که تجزیه سهم چیست؛ باید بیان کرد که به عملیات افزایش تعداد سهام منتشر شده و کاهش متناسب ارزش اسمی یا تعیین شده هر سهم، تجزیه سهام گفته می شود. به عنوان مثال چنانچه شرکت سهامی که 1,000,000برگ سهام عادی داشته باشد و تعداد 3,000,000 برگ سهام جدید صادر و جایگزین سهام قبلی نماید؛ در این صورت شرکت سهامی، برای هر برگ سهام منتشر شده قبلی،۲ برگ سهام اضافی جدید صادر و در اختیار سهامداران قرار می‌دهد در این حالت بعد از تجزیه ۳ به ۱، ارزش اسمی هر سهام بیانگر یک سوم ارزش اسمی قبل از تجزیه سهام می ‌باشد.

تجزیه سهم دلایل مختلفی دارد که در قسمت های بعدی این مقاله به تفصیل راجع به آن صحبت می شود. همچنین بر اساس ماده 32 قانون مذکور، مبلغ اسمی سهام و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید متساوی باشد. شایان ذکر است در اساسنامه شرکت می توان تجزیه سهم را ممنوع کرد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

مفهوم پاره سهم در تجزیه سهم

احتمالا سهامداران شرکت عبارت پاره سهم را شنیده اند؛ اما ممکن است بسیاری از این افراد مفهوم این عبارت را ندانند و با این پرسش مواجه شوند که پاره سهم چیست؟ لذا در این بخش از مقاله، راجع به این موضوع صحبت شده و مفهوم پاره سهم در تجزیه سهم مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

گاهی مبلغ اسمی سهام بالاست لذا می توان هر قطعه سهم را به قطعات کوچکتر تقسیم نمود. به عنوان مثال هر قطعه سهم را به دو یا سه قطعه سهم تقسیم نمود. به این قطعات کوچک تقسیم شده، پاره سهام گفته می شود. در واقع پاره سهام زمانی ایجاد می شود که سهام پس از ثبت شرکت تجزیه شود. 

در واقع پاره سهم، مجموع قطعات تقسیم شده یک سهم را تشکیل می دهند و دارای یک حق رای هستند. گاه ممکن است پاره سهم به صورت قهری ایجاد شود: به عنوان مثال ذکر عبارت "در صورت فوت هر یک از سهامداران، سهام او بین بقیه سهامداران به نسبت مساوی تقسیم خواهد شد" موجب به وجود آمدن پاره سهم در اساسنامه خواهد شد.

پاره سهم ممکن است مشکلاتی را برای سهامداران ایجاد نماید. مشخص نبودن مشارکت در شرکت و نحوه رای گیری از جمله مشکلاتی است که پاره سهم ایجاد می نماید. گفتنی است به موجب اساسنامه می توان ایجاد پاره سهام را در شرکت ممنوع دانست.

تصمیم هیئت مدیره برای تجزیه سهم

به موجب ماده 32 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، مبلغ اسمی سهام و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید متساوی باشد. باید توجه داشت اساسنامه هر شرکت قانون اداره آن شرکت است و به موجب اساسنامه می توان تجزیه سهم در شرکت را ممنوع کرد.

اما در مواردی که تجزیه سهم در اساسنامه ممنوع اعلام نشده باشد؛ نقش تصمیم هیئت مدیره برای تجزیه سهم چیست؟ در پاسخ به پرسش مذکور باید بیان کرد که هیئت مدیره شرکت می تواند روش تجزیه سهام شرکت را مشخص نماید. در واقع تصمیم هیئت مدیره مشخص می کند که تجزیه سهام به چه صورت انجام شود.

به عنوان مثال هیئت مدیره مشخص می کند که تجزیه سهام به صورت 2 به 1، 3 به 1، 10 به 1 و یا حتی 100 به 1 باشد. تجزیه سهام به صورت 2 به 1 به این معناست که هر یک قطعه سهام یه دو قطعه سهام تبدیل می شود. یا تجزیه سهام به صورت 3 به 1 به این معناست هر یک قطعه سهم به 3 قطعه سهام تبدیل می شود.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

تجزیه سهم چه مواقعی انجام می شود

همانطور که در قسمت های قبل گفته شد؛ به عملیات افزایش تعداد سهام منتشر شده و کاهش متناسب ارزش اسمی یا تعیین شده هر سهم، تجزیه سهام گفته می شود. موضوع مهمی که در راستا باید به آن پرداخته شود آن است که تجزیه سهم چه مواقعی انجام می شود؟ به عبارت دیگر؛ تجزیه سهام چه دلایلی می تواند داشته باشد؟

عملیات تجزیه سهم می تواند دلایل متعددی داشته باشد. برخی از سرمایه گذاران تمایل دارند با سرمایه مشخص خود، تعداد سهام بیشتری را خریداری کنند (در قبال تعداد سهام کمتر اما با قیمت بالاتر)، لذا این اشخاص می توانند از عملیات تجزیه سهام استفاده نمایند.

همچنین، این عملیات زمانی انجام می شود که شرکتی اقدام به کاهش ارزش بازار و افزایش تعداد سهام خود نماید. در واقع زمانی که ارزش اسمی بازار سهام بالا باشد؛ به طوری که همه سهامداران قدرت خرید آن را نداشته باشند، شرکت ‌ها اقدام به تجزیه سهام می نمایند.

تاثیر تجزیه سهام بر قیمت سهام

در قسمت های پیشین مقاله مفهوم تجزیه سهم و پاره سهم شناخته شد. همچنین راجع به تصمیم هیئت مدیره برای تجزیه سهم توضیحاتی ارائه گردید. اکنون در این بخش از مقاله، تاثیر تجزیه سهام بر قیمت سهام مورد مطالعه قرار می گیرد.

در رابطه با تاثیر تجزیه سهام بر قیمت سهام باید بیان کرد که به طور کلی، تجزیه سهام در قیمت سهام تاثیری نخواهد گذاشت؛ چرا که هم زمان با افزایش تعداد سهام منتشر شده، تعداد سهام مجاز نیز افزایش یافته و در مجموع تغییر در مانده حساب سرمایه حاصل نمی‌ شود. 

اما نکته ای که باید به آن توجه داشت آن است که گرچه تجزیه سهام نباید هیچ تاثیری بر قیمت سهام داشته باشد؛ اما این موضوع ممکن است تاثیر موقتی بر قیمت سهام داشته باشد و قیمت سهام را به طور موقت کمی بالا ببرد. گفتنی است شرکت ها می توانند با تجزیه سهام، سرمایه بیشتری را جذب نمایند.

مقایسه سود سهمی و تجزیه سهام

گرچه سود سهمی و تجزیه سهام هر دو باعث افزایش تعداد سهام می شوند اما این دو با یکدیگر تفاوت هایی دارند. از این رو؛ این قسمت از مقاله به مقایسه سود سهمی و تجزیه سهام اختصاص داده می شود. همانطور که در قسمت های قبل توضیح داده شد؛ به عملیات افزایش تعداد سهام منتشر شده و کاهش متناسب ارزش اسمی یا تعیین شده هر سهم، تجزیه سهام گفته می شود.

همچنین، به عملیات توزیع سهام شرکت بین سهامداران، سود سهمی گفته می شود. در سود سهمی، دارایی های شرکت به سهامداران منتقل نمی شود و شرکت سهامی سود سهمی را به نسبت تعداد سهامی که سهامداران در اختیار دارند؛ میان آن ها توزیع می نماید.

در مقایسه سود سهمی و تجزیه سهام باید بیان کرد که توزیع سود سهمی موجب تغییر در سرمایه پرداخت شده و سود انباشته، صرف سهام و یا اندوخته قابل تقسیم می‌ شود. این در حالی است که تجزیه سهام موجب ایجاد تفاوت در تعداد سهام منتشر شده از طریق تغییر در ارزش اسمی سهام می شود، در این حالت هیچ تغییری در سرمایه پرداخت شده یا سایر اقلام ساختار سرمایه ایجاد نخواهد شد.

سود سهمی و تجزیه سهام هر دو منجر به افزایش تعداد سهام می شوند. همچنین؛ چه در سود سهمی و چه در تجزیه سهام در جمع حقوق صاحبان سهام تغییری ایجاد نمی شود. علاوه بر این؛ هر دو عملیات موجب افزایش داد و ستد در بازار سرمایه خواهد شد.

تاثیر سود سهمی و تجزیه سهام بر حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام بر اساس میزان دارایی سهامداران نسبت به آورده آن ها در شرکت محاسبه می شود. حقوق صاحبان سهام شامل موارد مختلفی می شود. سرمایه قانونی، افزایش سرمایه، اندوخته، اندوخته قانونی، سود انباشته و سهام خزانه از مواردی است که حقوق صاحبان سهام را شامل می شود.

در مواقعی که شرکت قصد توزیع سود سهمی و یا تجزیه سهام را داشته باشد؛ سرمایه گذاران شرکت با این چالش مواجه می شوند که آیا توزیع سود سهمی و تجزیه سهام بر حقوق آن ها اثر گذار است یا خیر؟ به عبارت دیگر؛ تاثیر سود سهمی و تجزیه سهام بر حقوق صاحبان سهام چیست؟ در ادامه این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد.

به طور کلی؛ سود سهمی و تجزیه سهام در جمع حقوق صاحبان سهام تغییری ایجاد نمی کند. گفتنی است هر دو عملیات منجر به افزایش تعداد سهام شرکت شده، اما تفاوتی در ساختار سرمایه شرکت ایجاد نخواهد کرد.

حسابداری پاره سهم یا تجزیه سهام

در قسمت های قبلی این مقاله به تفصیل راجع به پاره سهم و تجزیه سهم صحبت شد و بیان شد که پاره سهام زمانی ایجاد می شود که سهام پس از ثبت شرکت تجزیه شود. اکنون در بخش پایانی مقاله؛ درباره حسابداری پاره سهم یا تجزیه سهام مطالبی ارائه می شود.

نحوه حسابداری پاره سهم یا تجزیه سهام به این صورت است که مبلغ اعلام شده سود سهمی با توجه به میزان سود سهمی به حساب سود انباشته بدهکار و حساب های سود سهمی قابل توزیع معادل ارزش اسمی سهام کامل و گواهینامه امتیاز پاره سهم معادل تعداد گواهینامه های صادره به نسبت ارزش اسمی سهام بستانکار، هرگونه مازاد بر مبلغ اسمی سهام و گواهینامه های صادره به حساب صرف سهام مورد قبول واقع می شود.

هنگامی که گواهینامه های صادره برای دریافت سهام ارائه می شود؛ حساب گواهینامه امتیاز پاره سهم بدهکار به حساب سهام عادی بستانکار می شود. همچنین در صورتی که گواهینامه های صادره برای دریافت سهم ارائه نشود مبلغ به حساب سرمایه پرداخت شده حاصل از ابطال امتیاز پاره سهم بستانکار می شود. لازم به ذکر است تجزیه سهام اصولا نیاز به ثبت حسابداری ندارد.

در ادامه بخوانید : موارد ممنوعیت نقل و انتقال سهام شرکت

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد خرید جزئیات تجزیه سهم در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از جزئیات تجزیه سهم ​پاسخ دهند.