مالیات ابرازی چیست

مالیات ابرازی چیست

مالیات بسیاری از مودیان مالیاتی به شیوه ابرازی محاسبه می شود. در واقع تعداد کثیری از مودیان مالیاتی مکلف به پرداخت مالیات ابرازی می باشند. از این رو، در این قسمت از مقاله، راجع به این مالیات صحبت شده و به این پرسش پاسخ داده می شود که مالیات ابرازی چیست؟

مالیات ابرازی مالیاتی است که بر اساس سود ابرازی مودی در اظهارنامه مالیاتی محاسبه می شود. در واقع این نوع از مالیات بر اساس اطلاعاتی است که شخص مودی به اداره مالیاتی ارائه می دهد. در مالیات ابرازی، شخص مودی (اعم از شخص حقیقی یا حقوقی) بایستی اطلاعات مالی خود را نظیر ترازنامه و سود و زیان را به سازمان امور مالیاتی تسلیم نماید. شایان ذکر است چنانچه مودی اطلاعات نادرستی را در اظهارنامه ارائه نماید؛ مشمول مجازات های سنگین مالیاتی خواهد شد.

لازم به ذکر است که مودیان باید در مهلت مقرر نسبت به تنظیم و ارسال اظهارنامه اقدام نمایند. همچنین، این اشخاص بایستی اطلاعات صحیحی از دفاتر و درآمد خود به اداره مالیاتی ارائه نمایند؛ در غیر این صورت میزان مالیات آن ها به شیوه تشخیصی و بر اساس تشخیص اداره مالیاتی محاسبه خواهد شد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

درآمد ابرازی چیست؟

همانطور که قبلا گفته شد؛ مالیات ابرازی بر اساس درآمد ابرازی محاسبه می شود. در قسمت پیشین مقاله مالیات ابرازی شناخته شد و اکنون در این بخش از مقاله راجع به درآمد ابرازی صحبت شده و به این پرسش پاسخ داده می شود که درآمد ابرازی چیست؟

درآمد ابرازی عبارت است از میزان سودی که پس از کسر کل فروش و خدمات ارائه شده، منهای هزینه ها به دست می آید. به عبارت ساده تر؛ درآمد ابرازی همان سود ویژه ای است که پس از کسر کل فروش و خدمات از هزینه ها به دست می آید. در واقع درآمد ابرازی مفهوم سود خالص در حسابداری را دارد.

باید توجه داشت برخی از اقتصاد دانان بر این نظر هستند که درآمد ابزاری مشمول مالیات، از کل فروش و خدمات منهای درآمد های معاف از مالیات (مانند سود سپرده بانکی) و درآمدی ناشی از مالیات ابزاری و همان سود ویژه به دست می آید. شایسته ذکر است که مالیات ابرازی شامل سود سپرده بانکی نمی شود.

مهلت پرداخت مالیات ابرازی

عدم پرداخت مالیات ابرازی، مودی را با جریمه های سنگینی مواجه می کند. لذا بسیاری از مودیان مالیات ابرازی با این چالش مواجه می شوند که تا چه زمانی برای پرداخت مالیات خود مهلت دارند؟ به عبارت دیگر؛ مهلت پرداخت مالیات ابرازی چه قدر است؟

در ایران اشخاص حقیقی، تا ۳۱ خرداد ماه و اشخاص حقوقی، تا 31 تیر ماه باید اظهارنامه مالیاتی خود را به اداره مالیات ارائه دهند و اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس درآمد خودابراز نمایند. اگر سال مالی اشخاص حقوقی، متفاوت از سال مالیاتی باشد، مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی چهار ماه پس از پایان سال مالی است.

توجه به این نکته ضروری است که در صورت پایان مهلت مشخص شده؛ ممیزان مالیاتی به عملکرد سال مالیاتی اشخاص رسیدگی کرده و مبلغ مالیات را مشخص می کنند؛ حتی اگر مودی مالیاتی از انجام این تکلیف قانونی خود، امتناع کرده باشد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مشمولین پرداخت مالیات ابرازی

در قسمت های پیشین مقاله، مالیات ابرازی و درآمد ابزاری شناخته شد همچنین راجع به مهلت پرداخت مالیات ابرازی صحبت شد و اکنون در این بخش از مقاله مشمولین پرداخت مالیات ابرازی معرفی می شوند. مستفاد از ماده 1 قانون مالیات های مستقیم، اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات میباشند:

کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران 

شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.

هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند.

هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌ نماید.

هر شخص غیر ایرانی (‌اعم از حقیقی و یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می ‌نماید و همچنین نسبت به درآمد هایی که بابت ‌واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک ‌های فنی و یا واگذاری فیلم ‌های سینمایی (‌که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان‌ دیگر عاید آن ها می‌گردد) از ایران تحصیل می‌ کند.

بر اساس ماده مذکور، تمامی اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی که در زمینه های مختلفی کسب درآمد دارند؛ مشمول پرداخت مالیات ابرازی هستند. تمامی این اشخاص مکلفند در مهلت معین نسبت به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیاتی و همچنین پرداخت مالیات اقدام نمایند.

چه زمانی مالیات ابرازی قطعی می شود؟

یکی دیگر از پرسش های حائز اهمیتی که در این مقاله باید به آن پاسخ داد، آن است که چه زمانی مالیات ابرازی قطعی می شود؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید با با مفهوم مالیات قطعی آشنا شد. از این رو، در ادامه ابتدا مفهوم مالیات قطعی شناخته شده و سپس به پرسش مذکور پاسخ داده می شود.

به طور کلی؛ مالیات قطعی مالیاتی است که مودی مالیاتی قبولی خود را نسبت به برگه تشخیص مالیاتی اعلام و یا در مهلت مقرر اعتراضی به آن ننماید. بر این اساس؛ مالیات ابرازی زمانی قطعی می شود که از سوی همان شخص پذیرفته شده باشد و همچنین وصول آن امکان پذیر باشد. 

همچنین؛ مطابق ماده 210 قانون مالیات های مستقیم، "هرگاه مودی مالیات قطعی شده خود را ظرف ده‌ روز از تاریخ ابلاغ برگ قطعی پرداخت ننماید اداره امور مالیاتی به موجب برگ اجرایی به او ابلاغ می‌کند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ کلیه بدهی خود را بپردازد یا ترتیب پرداخت آن را به اداره ‌امور مالیاتی بدهد."

آثار قطعی شدن مالیات ابرازی

همانطور که بیان شد؛ مالیات ابرازی زمانی قطعی می شود که از سوی همان شخص پذیرفته شده باشد و همچنین وصول آن امکان پذیر باشد. قطعی شدن مالیات ابرازی آثار متعددی به همراه دارد. از این رو، در ادامه آثار قطعی شدن مالیات ابرازی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

یکی از مهم ترین آثار قطعی شدن مالیات ابرازی آن است که به محض قطعی شدن مالیات، مودی مکلف به پرداخت آن می شوند. باید توجه داشت عدم پرداخت و یا تاخیر در پرداخت مالیات تعیینی، ضمانت اجراهای سنگینی دارد و مودی را با جریمه های دشواری مواجه خواهد کرد.

در واقع سازمان امور مالیاتی تنها زمانی می تواند جهت وصول مالیات ابرازی اقدام نماید که این مالیات قطعی شده باشد. شایسته بیان است که اعمال قانون و محدودیت های قانونی علیه مودیان و مدیران تنها پس از قطعی شدن مالیات ابرازی امکان پذیر می باشد که این موضوع از دیگر آثار قطعی شدن مالیات ابرازی تلقی می شود.

نحوه محاسبه مالیات ابرازی

نحوه محاسبه مالیات ابرازی برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت می باشد. بر اساس ماده 25 قانون مالیات های مستقیم، درآمد اشخاص حقوقی مشمول مالیات بر درآمد به نرخ ثابت 25 درصد محاسبه می شود. نحوه محاسبه مالیات ابرازی اشخاص حقوقی به شرح ذیل می باشد.

مالیات بر درامد اشخاص حقوقی = 25 درصد ×(معافیت های مقرر - زیان حاصل از منابع غیر معاف + درآمد)

باید توجه داشت نحوه محاسبه مالیات ابرازی اشخاص حقیقی از این قاعده مستثنی می باشد. مستفاد از ماده 131 قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ‌ای می‌باشد به شرح زیر است:

تا یک میلیارد و چهارصد و چهل میلیون ریال، معاف از پرداخت مالیات

نسبت به مازاد یک میلیارد و چهارصد و چهل میلیون ریال تا یک میلیارد و نهصد و هشتاد میلیون ریال، ده درصد (۱۰٪)

نسبت به مازاد یک میلیارد و نهصد و هشتاد میلیون ریال تا سه میلیارد و دویست و چهل میلیون ریال، پانزده درصد (۱۵٪)

نسبت به مازاد سه میلیارد و دویست و چهل میلیون ریال تا چهار میلیارد و هشتصد میلیون ریال، بیست درصد (۲۰٪)

نسبت به مازاد چهار میلیارد و هشتصد میلیون ریال، سی درصد مالیات

همچنین، مطابق تبصره ماده مذکور، به ازای هر ده درصد (10%) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آن ها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ‌ های مذکور کاسته می¬شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

تفاوت بین مالیات ابرازی و مالیات تشخیصی و مالیات قطعی

در قسمت های پیشین مقاله، مالیات تشخیصی شناخته شد و همچنین به تفصیل راجع به مالیات ابرازی و مالیات قطعی صحبت شد و اکنون در بخش پایانی مقاله تفاوت بین مالیات ابرازی و مالیات تشخیصی و مالیات قطعی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. 

عمده ترین تفاوت مالیات ابرازی و تشخیصی در شیوه محاسبه آن ها می باشد. میزان مالیات ابرازی بر اساس اظهارنامه مالیاتی مودی تعیین می شود. این در حالی است که میزان و مقدار مالیات تشخیصی مطابق با تشخیص سازمان امور مالیاتی است. در واقع ماموران مالیاتی پس از بررسی اسناد و مدارک مودیان میزان مالیات را تعیین می نمایند.

همچنین مالیات قطعی به مالیاتی اطلاق می شود که مودی مالیاتی قبولی خود را نسبت به برگه تشخیص مالیاتی اعلام و یا در مهلت مقرر اعتراضی نمایند. در واقع مالیات قطعی نوعی از مالیات تشخیصی است که به علت عدم اعتراض مودی یا در صورت اعتراض پس از مراحل دادرسی مودی این مالیات قطعی شده باشد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد جزئیات مالیات ابرازی​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از جزئیات مالیات ابرازی ​پاسخ دهند.