حسابرسی مالیاتی چیست

حسابرسی مالیاتی چیست

مطابق قانون، سازمان ها و شرکت ها مکلف به تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی و تسلیم آن به سازمان امور مالیاتی می باشند؛ اما پرسش مهمی که در این راستا؛ برای بسیاری از اشخاص مطرح می شود، آن است که حسابرسی مالیاتی چیست و به چه منظوری انجام می شود؟ از این رو، در ادامه به این پرسش پاسخ داده می شود.

حسابرسی مالیاتی به فرایندی گفته می شود که در آن صحت و درستی اسناد و مدارک مالی مورد بررسی قرار گرفته و بر نحوه رعایت قوانین مالیاتی نظارت می شود. علاوه بر این، در حسابرسی مالیاتی، مالیات بر درآمد شرکت یا ارگان مشخص شده و بهترین راه قانونی برای پرداخت مالیات در اختیار شرکت قرار داده می شود.

بر اساس تبصره 2 ماده 272 قانون مالیات های مستقیم، سازمان امور مالیاتی کشور می‌ تواند حسابرسی صورت های مالی و یا تنظیم گزارش مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی را به سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران واگذار کند، در این صورت، پرداخت حق‌ الزحمه حسابرسی مالیاتی طبق مقررات مربوط، برعهده سازمان امور مالیاتی کشور است.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع حسابرسی مالیاتی

حسابرسی مالیاتی به فرایندی گفته می شود که در آن صحت و درستی اسناد و مدارک مالی مورد بررسی قرار گرفته و بر نحوه رعایت قوانین مالیاتی نظارت می شود. حسابرسی مالیاتی انواع مختلفی دارد. لذا؛ در ادامه، انواع حسابرسی مالیاتی بیان شده و راجع به هر کدام توضیحاتی ارائه می شود:

حسابرسی اداری: از حسابرسی اداری برای پرونده های مالیاتی سبک و با ریسک پایین استفاده می شود. در این نوع از حسابرسی، حساب های مودیان مالیاتی توسط حسابرس مالیاتی داخلی بررسی می شود. در حسابرسی اداری مودی مالیاتی دعوت می شود تا در تاریخ مشخصی مدارک و مستندات خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه نماید. اطمینان از محاسبه درآمد و کسورات مالیاتی و همچنین پرداخت مبلغ قانونی مالیات از مهم ترین اهداف حسابرسی اداری به شمار می آید.

حسابرسی میدانی: از حسابرسی میدانی برای پرونده های مالیاتی سنگین و با ریسک بالا استفاده می شود. در حسابداری میدانی به مودی مالیاتی ابلاغ می شود که در تاریخ مشخصی حسابرس مالیاتی در محل اقامت قانونی اش حضور پیدا می کند. در واقع این نوع از حسابرسی در محل و توسط حسابرس مالیاتی انجام می شود. 

حسابرسی بازرسی: ارزیابی امور اقتصادی و احراز وضعیت اموال مودی از مهم ترین اهداف حسابرسی بازرسی است. در این نوع از حسابرسی اموال مودی به دقت بررسی شده و پس از آن؛ در صورت لزوم حسابرس می تواند تقاضای حسابرسی میدانی با اداری نماید. باید توجه داشت در حسابرسی بازرسی بر خلاف حسابرسی میدانی و اداری برگه تشخیص مالیات صادر نمی شود. 

حسابرسی بازبینی: در این قسم از حسابرسی، حسابرس کیفیت گزارش های حسابرسی را مالیاتی را بررسی می کند تا تخلفی توسط ماموران مالیاتی صورت نگرفته باشد. در واقع بررسی کیفیت گزارش حسابرسی مالیاتی مهم تری هدف حسابرسی بازبینی به شمار می آید.

حسابرسی مالیاتی چه مواردی را بررسی می‌ کند

در پاسخ به این پرسش که حسابرسی مالیاتی چه مواردی را بررسی می‌ کند؛ می بایست بیان نمود که حسابرسان به منظور مطمئن شدن از صحت و درستی اسناد و مدارک و رعایت قوانین مالیاتی، در حسابداری مالیاتی موارد متعددی را بررسی می کنند. مهم ترین مواردی که در حسابرسی مالیاتی بررسی می شود به شرح ذیل می باشد:

 میزان درآمد و هزینه ها

 دارایی های ثابت

 معامله ها و مبادلات با اشخاص ثالث

 مطابقت و تراز حساب ها با دفاتر و صورت های مالی

 صورت کامل واردات و صادرات

 صورت کامل گردش مواد اولیه و کالاها

 قیمت تمام شده کالا ها و خدمات

 نرم افزار حقوق و دستمزد

 تعدیلات سنواتی

 خسارت های شعبه ها و نمایندگی ها

 تعدیلات سنواتی

 مالیات تکمیلی

حسابرس پس از بررسی موارد فوق الذکر؛ از روی دفاتر مالی و حسابرسی شرکت، گزارشی را تهیه و پس از تایید مدیر شرکت به سازمان امور مالیاتی تحویل می نماید. صورت های مالی حسابرسی شده؛ می تواند برای تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص توسط اداره مالیاتی مورد استناد قرار گیرد. 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

اهداف و مزایای حسابرسی مالیاتی

پس از شناخت حسابرسی مالیاتی و بیان انواع این حسابرسی و همچنین بیان مواردی که حسابرسی مالیاتی به بررسی آن می پردازد در قسمت های پیشین مقاله، اکنون در این بخش از مقاله؛ اهداف و مزایای حسابرسی مالیاتی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

بررسی دفاتر قانونی و اسناد مالی شرکت ها، صحت سنجی اسناد مالی و نظارت بر نحوه رعایت قوانین و استانداردها و مشخص کردن عوارض یا مالیات بر درآمد بنگاه ها و همچنین نحوه محاسبه و پرداخت عوارض و مالیات بر درآمد از جمله اهداف حسابرسی مالیاتی محسوب می شود.

همچنین حسابرسی مالیاتی مزایای متعددی دارد. اطلاع مدیران از داده های مالیاتی شرکت، پیشگیری از جریمه، جلوگیری از دیر پرداخت کردن مالیات، بررسی وضعیت شرکت و شناسایی راه های استفاده از تخفیف ها و معافیت های مالیاتی از جمله مزایای حسابرسی مالیاتی به شمار می آید.

زمان و مهلت حسابرسی مالیاتی

از آنجایی که حسابرسی مالیاتی باید در بازه زمانی خاص و مشخص انجام شود. در این بخش از مقاله، راجع به زمان و مهلت حسابرسی مالیاتی توضیحاتی ارائه می شود. مستفاد از ماده 272 قانون مالیات های مستقیم، آخرین مهلت ارائه صورت های مالی حسابرسی شده، 3 ماه پس از انقضای آخرین مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی می باشد. 

گفتنی است مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقیقی اصولا تا پایان خرداد ماه هر سال و مهلت ارسال صورت های مالی حسابرسی شده تا پایان شهریور ماه همان سال می باشد. همچنین مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی برای اشخاص حقوقی تا پایان تیر ماه هر سال و مهلت ارائه صورت های مالی حسابرسی شده به سازمان امور مالیاتی تا پایان مهر ماه همان سال در نظر گرفته شده است.

باید توجه داشت در صورت عدم ارسال صورت های مالی حسابرسی شده در مهلت مقرر نه تنها جریمه ای معادل 20 درصد مالیات متعلقه عاید شرکت می شود؛ بلکه درآمد مشمول مالیات آن ها طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم و از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.

مدارک لازم برای حسابرسی مالیاتی

حسابرسان به منظور یک حسابرسی دقیق مالیاتی بایستی تمامی اسناد و مدارک شرکت را به دقت مورد بررسی قرار داده و بر اساس آن گزارشی را تهیه نمایند. در این قسمت از مقاله مدارک لازم برای حسابرسی مالیاتی بیان می شود. مدارک لازم برای حسابرسی مالیاتی به شرح ذیل می باشد:

 لیست کامل صورت های سود و زیان، تراز نامه و اظهار نامه ها

 لیست دفاتر قانونی

لیست واردات و صادرات

 لیست قرارداد های خرید و اجاره

 اسناد مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد

 فهرستی از تمامی معاملات 

 فهرست کامل تراکنش های مالی

 صورت حساب گردش مواد اولیه و تمامی کالاها

اسناد مربوط به پرداخت مالیات

اسناد مرتبط با خسارت های مالی در طول یک سال

کلیه مدارک و قبض های مربوط به اسناد حسابرسی و ارسال شده به اداره مالیات

اسناد مرتبط با پرداخت بیمه و متفرقه به همراه شماره قبوض

در دعوت نامه ای که به مودی مالیاتی ابلاغ می شود تا مدارک و مستندات خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد؛ اصولا لیست مدارک قید می شود. همچنین، در مواردی که حسابرس شخصا در محل حضور پیدا می کند؛ مدیران شرکت بایستی از قبل، مدارک لازم را آماده کرده باشند.

مراحل انجام حسابرسی مالیاتی

مراحل انجام حسابرسی مالیاتی به این صورت است که ابتدا حسابرس تمامی دفاتر روزنامه، کل و دارایی ها را به دقت بررسی کرده و با توجه به این دفاتر، نوع حسابرسی را برای شرکت یا بنگاه اقتصادی تعییین می نماید. سپس حجم معاملات، مبادلات، تراکنش ها و دارایی توسط حسابرس ارزیابی و تعداد نیروی مورد نظر برای انجام عملیات حسابرسی تعیین می نماید.

حسابرسان در این مرحله دفاتر قانونی و نرم افزار های شرکت را به دقت بررسی کرده و در کاربرگ حسابرسی همراه با شرح وضعیت ثبت می نمایند. ذکر این نکته ضروری است که چنانچه از نظر حسابرس، اسناد و مدارک شفافیت لازم را نداشته باشد؛ روش دیگری برای شفاف سازی در نظر گرفته می شود.

پس از انجام مراحل مذکور، حسابرسان گزارش حسابرسی را تهیه کرده و به مدیران شرکت اطلاع می دهند. پس از تهیه گزارش، این گزارش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و در نهایت؛ گزارش نهایی حسابرسی به همراه تجزیه و تحلیل آن به صورت کتبی به مدیران شرکت ارائه خواهد شد.

حسابرسی مالیاتی سیستمی

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور از اجرایی شدن حسابرسی مالیاتی سیستمی خبر داده است. بر اساس این امر، در این نوع از حسابرسی اظهارنامه های مالیاتی با توجه به اطلاعات موجود در بانک های اطلاعاتی انتخاب می شوند و پس از اتمام مراحل حسابرسی، گزارش و برگه تشخیص مربوطه به صورت سیستمی صادر خواهد شد.

همچنین در این نوع از حسابرسی مالیاتی، اوراق تشخیص مالیات ظرف مواعد قانونی با حداقل نیروی انسانی صادر شده و حسب مقررات به مودی در زمان مقرر ابلاغ می شود و از ظرفیت نیروهای با تجربه و متخصص مالیاتی برای بررسی پرونده های بزرگ و یا پرونده های مشکوک به فرار مالیاتی استفاده خواهد شد.

بنا به گزارش رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، تکریم مودیان و بی نیازی از حضور مودیان به ادارات مالیات، پیش بینی پذیری و شفافیت مالیات ستانی و نزدیک تر شدن به هوشمند سازی کامل نظام مالیاتی از جمله مزایای حسابرسی مالیاتی سیستمی می باشد.

نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی pdf

همانطور که در قسمت های پیشین مقاله توضیح داده شد؛ حسابرسی مالیاتی به فرایندی گفته می شود که در آن صحت و درستی اسناد و مدارک مالی مورد بررسی قرار گرفته و بر نحوه رعایت قوانین مالیاتی نظارت می شود. در ادامه؛ نمونه گزارش حسابرسی مالیاتی pdf ارائه می شود.

 

درآمدها، دارایی ها (اعم از موجودی نقد، مطالبات، سرمایه گذاری ها و...) هزینه ها، سود عملیاتی، سود خالص سال، دریافتی ها و پرداختی ها، مانده موجودی نقد، خسارات، تغییرات در حقوق مالکانه، صورت جریان های نقدی و... از جمله مواردی است که در گزارش حسابرسی مالیاتی قید می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مراحل حسابرسی مالیاتی در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از مراحل حسابرسی مالیاتی پاسخ دهند.