حقوق ورودی چیست

حقوق ورودی چیست

حقوق ورودی یکی از اصطلاحات رایج گمرکی در امور راجع به واردات کالا می باشد. در این راستا؛ برای بسیاری از فعالان این حوزه این پرسش مطرح می شود که حقوق ورودی چیست و به چه منظوری از وارد کنندگان دریافت می شود؟ لذا در ادامه، راجع به حقوق ورودی صحبت شده و به پرسش مذکور پاسخ داده می شود. 

به طور کلی، به مالیات و عوارضی که دولت ها از واردات کالا دریافت می کنند، حقوق ورودی گفته می شود. در حقیقت حقوق ورودی نوعی مالیات غیرمستقیم است که که هنگام ورود قطعی کالا به گمرک از صاحب کالا دریافت می شود. حقوق گمرکی مبلغی جدای از هزینه های گمرکی (نظیر هزینه تخلیه، بارگیری، انبار داری، بیمه و...) می باشد و این مبلغ به پول رایج کشور دریافت می شود. همچنین بدون پرداخت حقوق ورودی اموری مانند تمدید کارت بازرگانی امکان پذیر نخواهد بود.

مطابق ماده 6 قانون امور گمرکی، واردات قطعی کالا مستلزم پرداخت حقوق ورودی متعلقه است. گمرک می تواند کالای متعلق به وزارتخانه ها و موسسات دولتی را مشروط بر این که جنبه تجاری نداشته باشد، با تعهد مسئولان مالی سازمان مربوطه با تعیین مهلت و کالای متعلق به سایر اشخاص را با اخذ ضمانت نامه بانکی و تعیین مهلتی که حداکثر بیش از یک سال نباشد، برای پرداخت حقوق ورودی به طور قطعی ترخیص کند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

حقوق ورودی چند درصد است

در پاسخ به این پرسش که حقوق ورودی چند درصد است؛ می بایست بیان نمود که بند «د» ماده 1 قانون امور گمرکی به این پرسش پاسخ داده است. ماده مذکور، در رابطه با درصد و میزان حقوق ورودی مقرر می دارد: حقوق گمرکی معادل چهار درصد (4 ٪) ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی که توسط هیات وزیران تعیین می‌ گردد، به علاوه وجوهی که به موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می‌ گیرد، ولی شامل هزینه های انجام خدمات نمی‌ شود. فرمول ذیل، نحوه محاسبه حقوق ورودی را نشان می دهد:

حقوق ورودی = 4 درصد ارزش گمرکی + سود بازرگانی + سایر عوارض

لازم به ذکر است مستفاد از تبصره 1 ماده 6 قانون امور گمرکی، در صورتی که کالا در اماکن گمرکی موجود باشد و در گمرک تخلیه شده باشد و در همین زمان حقوق ورودی آن کالا افزایش یابد، این افزایش شامل کالای موجود در اماکن گمرکی نخواهد شد. در واقع افزایش حقوق ورودی شامل کالای موجود در اماکن گمرکی نیست.

مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرک

از شناخت حقوق ورودی و بررسی درصد آن در قسمت های پیشین مقاله، اکنون در این بخش از مقاله مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرک مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. برای محاسبه حقوق ورودی گمرک ابتدا باید ارزش سیف (CIF) کالا محاسبه شود.

در واقع مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرک، ارزش سیف (CIF) کالا می باشد. لازم به بیان است ارزش خرید کالا در مبدا، هزینه حمل کالا تا رسیدن به اولین دفتر گمرکی و هزینه بیمه ارزش سیف (CIF) کالا را تشکیل می دهد. البته محاسبه حقوق ورودی گمرک روش خاصی دارد که در قسمت های بعد به تفصیل راجع به آن صحبت می شود. 

شایسته ذکر است جهت به دست آوردن ارزش کالا لازم است؛ ارزش واحد کالا از روی فاکتور خرید، در نرخ رسمی ارز موجود در اظهارنامه ضرب شود. همچنین، ارزش ریالی هزینه حمل و هزینه بیمه مندرج در اظهارنامه از دیگر هزینه های تاثیرگذار در ارزش سیف (CIF) کالا می باشند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

روش و نحوه محاسبه حقوق ورودی گمرک

همانطور که در قسمت قبل گفته شد، محاسبه حقوق ورودی گمرک روش خاصی دارد؛ لذا در ادامه، روش و نحوه محاسبه حقوق ورودی گمرک بیان می شود. برای محاسبه حقوق ورودی گمرک از 3 روش کلی استفاده می شود. روش های محاسبه حقوق ورودی گمرک به شرح ذیل می باشد:

روش ارزشی (AD VALOREM): در این روش حقوق ورودی کالا مستقیما به ارزش کالا مربوط می شود. به این صورت که نرخ تعرفه در ارزش گمرکی کالا ضرب می شود و در نتیجه حقوق گمرکی قابل وصول در می آید.

روش ویژه، خاص، معین (Specific duty): در این روش حقوق گمرکی تابع کمیت و مقدار کالا می باشد.

روش مرکب یا ترکیبی (MIXED DUTY): در این روش، برای محاسبه حقوق ورودی گمرک از هر دو روش ارزشی و ویژه به این صورت که هر کدام بیشتر بود؛ استفاده می شود.

همانطور که گفته شد؛ ارزش سیف (CIF) کالا مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرک قرار می گیرد. ارزش سیف (CIF) کالا شامل ارزش خرید کالا در مبدا، هزینه حمل کالا تا رسیدن به اولین دفتر گمرکی و هزینه بیمه می باشد. فرمول محاسبه ارزش سیف کالا به شرح ذیل می باشد:

محاسبه ارزش سیف کالا = بارنامه + حمل بار تا مقصد + هزینه های گمرکی + هزینه های بنادر + هزینه های بیمه + ارزش cif کالا در گمرک + THC + هزینه ی شرکت حمل و نقل دریایی

مطابق فرمول مذکور حقوق ورودی از جمع ارزش کالا، هزینه بیمه و هزینه حمل به دست می آید. لازم به ذکر است برای به دست آوردن ارزش کالا لازم است ارزش واحد کالا از روی فاکتور خرید، در نرخ رسمی ارز موجود در اظهارنامه ضرب شود. گفتنی است هزینه های گمرکی تنها شامل حقوق ورودی نشده و وارد کننده باید علاوه بر حقوق ورودی هزینه های دیگری نظیر انبار داری، بارگیری و... را پرداخت نماید.

محاسبه آنلاین حقوق ورودی گمرک

در قسمت های پیشین مقاله، بیان شد که مبنای محاسبه حقوق ورودی گمرک، ارزش سیف (CIF) کالا می باشد. همچنین گفته شد که ارزش خرید کالا در مبدا، هزینه حمل کالا تا رسیدن به اولین دفتر گمرکی و هزینه بیمه ارزش سیف (CIF) کالا را تشکیل می دهد. 

محاسبه حقوق ورودی گمرک روش خاصی دارد که قبلا راجع به آن صحبت شد، اما در حال حاضر؛ محاسبه حقوق ورودی به صورت آنلاین، در سایت هایی که این امکان را فراهم نموده اند، نیز میسر می باشد. به منظور محاسبه آنلاین حقوق ورودی گمرک لازم است مبلغ فاکتور، نرخ ارز (ریال)، مبلغ حق بیمه (ریال) و کرایه حمل خارجی (ریال) وارد شود.

در واقع شخص به منظور به دست آوردن ارزش سیف کالا می بایست ابتدا ارزش سیف (CIF) کالا را به صورت ریالی محاسبه نماید. به این منظور ابتدا باید ارزش کالا و کرایه حمل با هم جمع و در نرخ ارز رسمی ارائه شده از طرف گمرک ضرب شود. سپس در صورت وجود بیمه نامه مبلغ پرداختی بابت بیمه نیز با عدد به دست آمده جمع شود. در محاسبه آنلاین حقوق ورودی نیز دقیقا همین عملیات انجام می شود.

موارد تاثیرگذار بر افزایش حقوق ورودی

در قسمت های قبل مقاله، فرمول محاسبه حقوق ورودی بیان گردید و توضیح داده شد که چه مواردی بر آن موثر می باشد. از آن جایی که عوامل محتلفی موجب افزایش میزان حقوق ورودی می شود؛ در این بخش از مقاله، موارد تاثیرگذار بر افزایش حقوق ورودی بیان می شود. موارد زیر از عوامل تاثیرگذار در میزان حقوق ورودی گمرک محسوب می شوند:

نوع کالا

تعداد کالا

وزن و حجم کالا 

چگونگی ارسال کالا 

طبیعتا هرچه میزان، تعداد و حجم کالا بالاتر باشد و یا کالا به روش گران تری ارسال شود، میزان حقوق ورودی گمرک نیز افزایش می یابد. گفتنی است بر اساس ماده 5 قانون امور گمرکی، حقوق ورودی و هزینه های انجام خدمات بدون توجه به نو یا مستعمل بودن کالا، به ترتیب به وسیله گمرک یا اشخاص ارائه دهنده خدمت به پول رایج ملی وصول می شود.

تفاوت سود بازرگانی و حقوق گمرکی

به طور کلی، به سود حاصل از فعالیت های تجاری، سود بازرگانی گفته می شود. سود بازرگانی از تفاوت میان خرید و فروش کالا و خدمات به دست می آید. سود بازرگانی و حقوق گمرکی تفاوت های متعددی با یکدیگر دارند؛ لذا در ادامه راجع به تفاوت سود بازرگانی و حقوق گمرکی صحبت می شود.

سود بازرگانی اصولا به عنوان درآمد تجاری یا سود حاصل از فعالیت تجاری محسوب می شود. این در حالی است که حقوق گمرکی، حقوقی است که در امور گمرکی صادرات و واردات توسط دولت اخذ می شود. علاوه بر این، سود بازرگانی منبع درآمدی است برای تجار، شرکت ها و سازمان ها در حالی که حقوق گمرکی منبع درآمدی برای دولت به شمار می آید.

یکی دیگر تفاوت های مهم سود بازرگانی و حقوق گمرکی تفاوت در نحوه محاسبه آن ها می باشد. به این صورت که سود بازرگانی بر اساس تفاوت مابین فروش و خرید کالاها یا خدمات محاسبه می‌ شود؛ اما مبنای محاسبه حقوق گمرکی، قوانین و مقرراتی است که در فرایند واردات و صادرات اعمال می شود. فرمول محاسبه حقوق گمرکی در قسمت های قبل بیان گردید و گفته شد که عواملی مانند وزن، حجم، تعداد و.... از عوامل تاثیر گذار بر افزایش حقوق ورودی می باشند.

معافیت حقوق ورودی

همانطور که گفته شد؛ حقوق ورودی نوعی مالیات غیرمستقیم است که که هنگام ورود قطعی کالا به گمرک از صاحب کالا دریافت می شود، اما در موارد مختلفی وارد کنندگان مشمول معافیت پرداخت این هزینه می شوند. معافیت حقوق ورودی انواع مختلفی دارد که در ادامه راجع به آن صحبت می شود. انواع معافیت های حقوق ورودی به شرح ذیل می باشد:

معافیت تعاونی مرزنشینی

معافیت کالاهای همراه با مسافر

معافیت ملوانی

معافیت مناطق آزاد

 

کالاهای مورد استفاده متعلق به رئیس جمهور کشورهای خارجی و همراهانش

کالاهای مورد استفاده ماموریت های کنسولی خارجی و ماموران کنسولی خارجی و خانواده آن ها

کالاهای ورد استفاده نمایندگی های سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی وابسته به آن

کالاهای مورد استفاده کارشناسان خارجی اعزامی

آلات و ادوات حفاری و مواد شیمیایی و وسایل عملیات علمی و فنی با تایید میراث فرهنگی و گمرک ایران

رادار و تجهیزات کمک ناوبری هوایی که امکان ساخت آن ها در داخل کشور نیست

تجهیزات نظامی مانند اسلحه، لوازم مخابراتی نظامی، تانک، با تایید وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح که البته این کالا از بازرسی هم معاف هستند. لوازم خانه ایرانیان مقیم خارج پس از یک سال اقامت یا بیشتر و اتباع خارجی که اجازه اقامت در ایران را دارند و کارمندان دولت که برای انجام ماموریت یک ساله به خارج از کشور رفته باشند.

دارو و لوازم طبی و بیمارستانی که مجوز وزارت بهداشت دارند.

اشیا باستانی مربوط به میراث فرهنگی با تایید سازمان میراث فرهنگی

کالا های صادراتی که عینا به کشور بازگشت داده شوند.

سوخت و روغن مصرفی وسایل نقلیه در ورود و خروج از کشور

نمونه های تجاری فاقد بها به تشخیص گمرک

مدال ها و نشان ها و تندیس های اعطائی از سمت دولت ها و موسسات خارجی

کاتالوگ، بروشور، تقویم، کتابچه حاوی مشخصات فنی و تجاری کالا، اسناد مربوط به حمل کالا

واردات نمونه اولیه ماشین آلات برای انجام مهندسی معکوس و برای تحقیق و تجهیزاتی که تولیدات داخلی ندارند.

واردات ماشین آلات خط تولید برای واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی به تشخیص وزارت صنایع و معادن

 

معافیت شرکت های دانش بنیان از پرداخت عوارض گمرکی صادراتی برای صادرات کالا و خدمات این شرکت

واردات ماشین آلات، تجهیزات، مواد اولیه، کالاها و قطعات مورد نیاز، به عنوان نمونه و به صورت محدود و فقط جهت انجام مهندسی معکوس یک کالای دانش بنیان

واردات تجهیزات آزمایشگاهی، تجهیزات تست و کنترل کیفیت به شرط استفاده غیر تجاری و برای تجهیز واحد تحقیق و توسعه شرکت به شرط عدم تولید در داخل کشور

واردات ماشین آلات خط تولید به شرط عدم تولید در داخل کشور

معافیت های حقوق ورودی ماشین آلات خط تولید

ورودی قطعات و لوازم و موادی که برای ساخت و مونتاژ یا بسته بندی اشیا و ماده وارد می گردد. (البته این معافیت برای مواردی است که مجموعا ماخذ حقوق ورودی آن بیشتر از جمع ماخذ حقوق ورودی شی یا ماده باشد، به تشخیص وزارت صنعت و معدن و تجارت به ماخذ حقوق ورودی شی یا ماده وصول می شود.)

معافیت برای واردات ماشین آلات دست دوم، پس از اخذ مجوزهای لازم آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات قابل استفاده است.

لازم به ذکر است که تنها شرکت های دانش بنیانی که مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت را اخذ کرده اند؛ می توانند از معافیت های مذکور استفاده نمایند. همچنین شرکت های دانش بنیان به منظور بهره مندی از معافیت های فوق می بایست ماشین آلات خط تولید وارداتی را در محل کارخانه و کارگاه خود نصب و تا 10 سال از جابه جایی، انتقال یا واگذاری آن به غیر خودداری نمایند.

استرداد حقوق ورودی

پس از شناخت معافیت حقوق ورودی، در این بخش از مقاله قوانین راجع به استرداد حقوق ورودی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. مطابق ماده 66 قانون امور گمرکی، حقوق ورودی اخذ شده از عین كالای وارداتی كه از كشور صادر می گردد و مواد، كالا های مصرفی و لوازم بسته بندی خارجی به كار رفته یا مصرف شده در تولید، تكمیل یا بسته بندی كالای صادر شده؛ با ماخذ زمان ورود كالا باید به صادركننده مسترد گردد.

همچنین تبصره 1 ماده فوق الذکر مقرر می دارد، كالا هایی كه به منظور صادرات، به مناطق آزاد یا مناطق ویژه اقتصادی حمل می گردد؛ چنانچه برابر قوانین و مقررات از این مناطق صادر شود، مشمول مقررات استرداد می گردد. در ادامه قانون گذار راجع به حقوق ورودی تسریع کننده های مشمول استرداد بیان می کند، حقوق ورودی تسریع كننده ها (كاتالیست ها) كه لازمه واكنش شیمیایی است؛ مشمول استرداد می گردد، ولی ابزارآلات و مواد روان كننده و همانند آن ها كه فقط به عنوان كمك در تولید كالای صادراتی مورد استفاده و مصرف قرار می گیرد؛ شامل مقررات استرداد نیست.

به ذکر است استرداد می تواند توسط اشخاصی غیر از واردكننده كالا های مذكور نیز درخواست شود و مهلت درخواست استرداد حقوق و عوارض ورودی مواد به كار رفته در كالاهای صادر شده، سه سال از تاریخ امضاء پروانه یا پته گمركی كالای ورودی است. روز امضاء پروانه یا پته گمركی و روز تسلیم تقاضای استرداد به گمرك ایران جزء این ایام محسوب نمی شود.

گفتنی است استرداد بر اساس ارزش گمرکی و ماخذ حقوق ورودی مندرج در اسناد گمرکی در زمان ورود محاسبه می‌ شود. در صورتی که بخشی از وجوه دریافتی بابت ورود کالا توسط سازمان‌ هایی غیر از گمرک وصول شود، گمرک مراتب را جهت استرداد به سازمان های مذکور اعلام می‌ نماید. 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه محاسبه حقوق ورودی گمرک​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه محاسبه حقوق ورودی گمرک​​​ پاسخ دهند.