مالیات صادرات چیست

مالیات صادرات چیست؟

به طور کلی؛ مالیات به دو قسم مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم تقسیم می شود. مالیات های مستقیم مالیات هایی هستند که به طور مستقیم و بدون واسطه از درآمد و دارایی اشخاص اخذ می شود. در مقابل مالیات های غیرمستقیم مالیات هایی هستند که به طور غیرمستقیم از اشخاص جامعه دریافت می شوند. مالیات صادرات یکی از انواع مالیات های غیرمستقیم محسوب می شود. 

در پاسخ به این پرسش که مالیات صادرات چیست؛ باید بیان کرد که مالیات صادرات یکی از انواع مالیات هایی است که بر کالاهای صادراتی اعمال می شود. اعمال این مالیات موجب جلوگیری از افزایش قیمت های داخلی و اطمینان از وجود کالاهای اساسی به میزان کافی درون کشور می شود.

مالیات صادرات از صادر کنندگان کالا دریافت می شود و صادر کنندگان در مهلت مقرر قانونی مکلف به پرداخت آن می باشند. البته قانون گذار در قانون مالیات های مستقیم، معافیت های متعددی را برای این قسم از مالیات در نظر گرفته است که در قسمت های بعدی مقاله؛ به تفصیل راجع به آن صحبت می شود.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

سامانه پرداخت مالیات صادرات

همانطور که در قسمت پیشین مقاله بیان شد؛ مالیات صادرات یکی از انواع مالیات است که بر کالاهای صادراتی اعمال می شود. صادر کنندگان مکلف به پرداخت این نوع مالیات در مهلت مقرر قانونی می باشند. مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه حضوری به سازمان امور مالیاتی نسبت به پرداخت این نوع از مالیات اقدام نمایند.

با توجه به مشکلات و دردسرهای مراجعه حضوری، برای بسیاری از مودیان مالیات صادرات این پرسش مطرح می شود که آیا پرداخت مالیات صادرات به صورت اینترنتی و آنلاین امکان پذیر است؟ و اگر پاسخ به این پرسش مثبت است، نشانی و آدرس اینترنتی سامانه پرداخت مالیات صادرات چیست؟ 

در پاسخ به این پرسش باید بیان کرد که در حال حاضر؛ سامانه ای برای پرداخت مالیات صادرات راه اندازی نشده است و مودیان به منظور پرداخت این قسم از مالیات، باید به صورت حضوری به سازمان امور مالیاتی مراجعه نمایند. مودیان می توانند جهت ثبت درخواست استرداد مالیات به سامانه evat.ir مراجعه نمایند.

میزان و نحوه محاسبه مالیات صادرات

میزان و نحوه محاسبه مالیات بر صادرات؛ یکی از موضوعات پراهمیتی است که صادرکنندگان کالا باید از آن اطلاع داشته باشند. از همین رو، در این بخش از مقاله، میزان و نحوه محاسبه مالیات صادرات مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. به طور کلی؛ مالیات صادرات یکی از انواع مالیات غیرمستقیم و زیر مجموعه مالیات بر ارزش افزوده محسوب می شود.

در این راستا ماده 7 قانون مالیات بر ارزش افزوده مقرر می دارد، نرخ مالیات و عوارض کالاها به استثنای کالاهای خاص 9 درصد می باشد. بر این اساس نرخ مالیات صادرات 9 درصد ارز به دست آمده از صادرات می باشد. همچنین کالاهای خاص و مالیات صادرات آن ها به شرح ذیل می باشد:

انواع بنزین و سوخت هواپیما: 30 درصد 

نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز طبیعی و گاز مایع: 15 درصد

نوشابه های قندی گازدار و بدون گاز و سایر کالاهای آسیب رسان به سلامت: 16 درصد

سیگار، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخلی: 25 درصد

، توتون پیپ و تنباکوی تولید داخل با نشان بین المللی که فهرست آن هر سال توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و با تصویب هیات وزیران ابلاغ می شود: 40 درصد

سیگار، توتون پیپ و تنباکوی وارداتی: 65 درصد

توتون خام وارداتی: 10 درصد 

توتون فرآوری شده وارداتی: 35 درصد

لازم به ذکر است؛ مالیات صادرات مشروط بر رقع تعهدات ارزی مسترد خواهد شد. همچنین؛ در صورتی که جمع اعتبار مالیاتی مودی در هر دوره مالیاتی بیشتر از مالیات و عوارض فروش وی باشد، سازمان موظف است مبلغ مازاد را به دوره و یا دوره های بعد منتقل نماید. 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه پرداخت مالیات صادرات

پرسشی که برای بسیاری از مودیان مالیات صادرات مطرح می شود این است که نحوه پرداخت مالیات صادرات به چه صورت است؟ لذا؛ در ادامه به آن پاسخ داده می شود. همانطور که در قسمت های قبل گفته شد؛ مودیان مالیاتی می توانند با مراجعه حضوری به سازمان امور مالیاتی نسبت به پرداخت این نوع از مالیات اقدام نمایند.

اما باید به این نکته توجه داشت که مالیات صادرات در صورت رفع تعهدات ارزی مسترد خواهد شد. لذا مودیان می بایست ابتدا نسبت به رفع تعهدات ارزی خود اقدام نمایند و در نهایت پس از رفع تعهد ارزی؛ مودیان می توانند مالیات صادرات پرداختی را مسترد نمایند. رفع تعهد ارزی؛ به صورت های مختلف می گیرد که شامل فروش ارز در قالب حواله در سامانه نیما، واردات کالا در مقابل صادرات انجام گرفته، انتقال دادن ارز حاصل از صادرات به شخص دیگر، بازپرداخت وام های ارزی دریافت شده از از سیستم بانکی، صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی و فاینانس و فروش ارز به بانک ها و صرافی های مجاز، به شکل اسکناس می شود.

مودیان به منظور استرداد مالیات پرداخت شده نیز لازم است متقاضیان به سامانه مالیات بر ارزش افزوده evat.ir مراجعه نمایند. پس از وارد کردن نام کاربری و کلمه عبور در این سامانه؛ متقاضیان می توانند درخواست خود را مبنی بر استرداد مالیات پرداخت شده به ثبت برسانند.

پس از ورود به سامانه، متقاضی می تواند با درج نام کاربری و رمز عبور، خود به این سامانه وارد شده و اقدام به ثبت درخواست استرداد مالیات نماید.

ادارات كل امور مالیاتی موظفند مالیات و عوارض قطعی مذكور را ظرف مهلت مقرر یك ماه از تاریخ ثبت درخواست به حساب مودی واریز نمایند. لازم به ذکر است؛ در صورتی كه مودی به مالیات و عوارض قابل استرداد تعیین و ابلاغ شده، به موجب برگ مطالبه و استرداد معترض باشد، مراتب قابل رسیدگی مجدد در اداره امور مالیاتی ذیربط خواهد بود. 

مالیات صادرات با کارت بازرگانی

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد واردات و صادرات کالا را دارند؛ ملزم به دریافت کارت بازرگانی می باشند. در واقع اخذ کارت بازرگانی یکی از شرایط اساسی واردات و صادرات محسوب می شود. مالیات صادرات با کارت بازرگانی برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت است. لذا در ادامه؛ این نوع مالیات برای اشخاص حقیقی و حقوقی به تفکیک مورد بررسی قرار می گیرد. مطابق ماده 131 قانون مالیات های مستقیم، مالیات صادرات با کارت بازرگانی هوشمند برای اشخاص حقیقی به شرح ذیل می باشد:

تا میزان دو میلیارد (2.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ پانزده درصد (15%)

نسبت به مازاد دو میلیارد (2.000.000.000) ریال تا میزان چهار میلیارد (4.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست درصد (20%)

نسبت به مازاد چهار میلیارد (4.000.000.000) ریال درآمد مشمول مالیات سالانه به نرخ بیست و پنج درصد (25%)

به ازای هر ده درصد مازاد بر چهل درصد افزایش درآمد، اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آن ها، یک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخ های مذکور کاسته می شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی مربوطه در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است. لازم به ذکر است میزان مالیات مذکور برای اشخاص حقیقی است و مالیات صادرات با کارت بازرگانی اشخاص حقوقی همواره با نرخ ثابت 25 درصد محاسبه می شود. در واقع اشخاص حقوقی موظفند 25 درصد از درآمد درآمد حاصل از صادرات با به عنوان مالیات به دولت پرداخت نمایند.

مالیات بر ارزش افزوده صادرات

در قسمت های پیشین مقاله بیان شد که مالیات صادرات یکی از انواع مالیات غیرمستقیم و زیر مجموعه مالیات بر ارزش افزوده محسوب می شود. در واقع این نوع مالیات یکی از انواع مالیات است که بر کالاهای صادراتی اعمال می شود و در ادامه مالیات بر ارزش افزوده صادرات مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

به طور کلی؛ بر اساس قانون، صادرات از مالیات بر ارزش افزوده معاف است. مطابق بخشنامه سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص مالیات بر ارزش افزوده خدمات، چنانچه ثابت شود صادرات بابت خدمات مذکور مستقیم یا غیر مستقیم ارز حاصل و وارد کشور شده است؛ معاف از پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده است و مالیات و عوارض خرید نهاده ‌های آن ها مسترد می‌ شود. 

همچنین؛ به موجب حکم دیوان عدالت اداری، سازمان امور مالیاتی مکلف است طلب مودیان را با مالیات پرداختی آن ها تهاتر کند. صادر کنندگان به منظور استرداد مالیات ارزش افزوده صادرات لازم است هنگام تسلیم اظهارنامه مالیاتی گزینه "استرداد مالیات ارزش افزوده" را انتخاب نمایند. لازم به ذکر است این اشخاص می بایست از انتخاب "گزینه انتقال اعتبار از دوره قبل" خودداری نمایند.

قوانین معافیت مالیات صادرات

همانطور که گفته شد؛ مالیات صادرات در موارد متعددی مشمول معافیت است. لذا در این قسمت از مقاله قوانین معافیت مالیات صادرات ارائه می شود. به موجب ماده 10 قانون مالیات بر ارزش افزوده، صادرات کالاها به خارج از کشور از طریق مبادی خروجی رسمی با ارائه پروانه سبز گمرکی و خدمات معاوضه و نفت خام، فرآورده های نفتی و گاز طبیعی و برق از پرداخت مالیات و عوارض معاف هستند و مالیات و عوارض خرید نهاده های آن ها مسترد می شود..

علاوه بر این مطابق ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، صد درصد (100%) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیر نفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد (20%) درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطه ایی نیمه خام مشمول مالیات با نرخ صفر (معاف از مالیات) می‌ گردد.

همچنین بر اساس تبصره 1 ماده مذکور، درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت عبوری (ترانزیت) به ایران وارد می‌ شوند و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کاری بر روی آن صادر می‌ شوند؛ مشمول مالیات با نرخ صفر (معاف از مالیات) می‌ گردد. در قسمت بعدی مقاله، لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات ارائه می شود.

لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات

قانون گذار در راستای افزایش صادرات، وارد شدن ارز به کشور و در نتیجه رونق اقتصادی، برخی کالاها را در لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات قرار داده است. لذا در این بخش از مقاله؛ لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات ارائه می شود. لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات به شرح ذیل می باشد:

تمام اموال غیرمنقول در کشور

محصولات کشاورزی که فرآوری نشده باشند

کالاهایی که توسط مسافران وارد کشور شوند و مازاد بر نیاز آن ‌ها نباشد

دام و طیور زنده، زنبور عسل، آبزیان و نوغان

کالاهایی که به صورت بلاعوض به وزارتخانه ‌ها، موسسه ‌های دولتی، نهادهای غیر دولتی و موارد دیگر اهدا شده باشند

انواع بذر، کود، سم و نهال

تمام کالاهای حوزه کتاب، مطبوعات، لوازم تحریر و غیره

آرد خبازی، گوشت، نان، برنج، شیر، حبوبات، قند، پنیر، سویا، شیر خشک برای کودک و روغن نباتی

انواع دارو، خدمات درمانی، خدمات حمایتی و توانبخشی، لوازم مصرفی درمانی

تجهیزات کمک ناوبری هوانوردی، رادار و موارد دیگر که موردنیاز وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی باشند

فرش دستباف

 تمام اقلام نظامی و انتظامی، امنیتی که توسط وزارت دفاع کشور پیشنهاد می‌ شوند

خوراک دام و طیور

خدمات حمل و نقل عمومی ریلی، هوایی، جاده‌ای، مسافری برون شهری و درون شهری و دریایی

خدمات مشمول مالیات بر درآمد حقوق بر طبق قانون مالیات مستقیم

انواع خدمات آموزشی و پژوهشی طبق پیشنهاد وزارت خانه ‌های علوم تحقیقات و فناوری، بهداشت، آموزش و پرورش، درمان و آموزش پزشکی و غیره

خدمات اعتبار بانک ‌ها و خدمات بانکی، موسسه ها و تعاونی ها اعتباری، صندوق های قرض الحسنه مجازو خدمات معاملات کالاها در بورس ها و بازار های خارج از بورس

این لیست توسط سازمان امور مالیاتی کشور منتشر شده است. لازم به ذكر است در خصوص كلیه ویتامین ها، مكمل ها و افزودنی های خورك دام و طیور می بایست بر روی بسته های آن ها متن «مخصوص خوراك دام و طیور» منظور شده باشد. همچنین؛ می بایست مجوزهای لازم از سازمان دامپزشكی ضمیمه مدارك ترخیص باشد.

بخشنامه جدید معافیت صادرات

در قسمت های پیشین مقاله راجع به مالیات صادرات و نحوه پرداخت آن صحبت شد. همچنین مالیات صادرات با کارت بازرگانی و مالیات بر ارزش افزوده صادرات مورد مطالعه قرار گرفت و قوانین معافیت مالیات صادرات و لیست کالاهای صادراتی معاف از مالیات مورد بررسی قرار گرفت. اکنون در این بخش از مقاله؛ بخشنامه جدید معافیت صادرات ارائه می شود.

 

همانطور که گفته شد؛ مطابق ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، صد در صد (100%) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست درصد (20%) درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطه ایی نیمه خام مشمول مالیات با نرخ صفر (معاف از مالیات) می‌ گردد.

مالیات علی الحساب از صادرات مواد خام و نیمه خام

مستفاد از بند «ز» تبصره 6 قانون بودجه سال 1402 کل کشور صادر کنندگان باید میزان 2 درصد ارزش صادراتی مواد خام و نیمه خام را به صورت علی الحساب به عنوان مالیات پرداخت نمایند. اما آیا در حال حاضر؛ نیز مالیات علی الحساب از صادرات مواد خام و نیمه خام اخذ می شود؟

وزارت امور اقتصادی و دارایی بخشنامه لغو اخذ مالیات علی الحساب از صادرات مواد خام و نیمه خام را در تاریخ 15 اسفند ماه سال گذشته ابلاغ کرده است. مستفاد از بخشنامه مذکور، وصول علی الحساب مالیات به میزان دو درصد (%٢) ارزش صادراتی مواد خام و نیمه خام لغو می گردد. 

مطابق بخشنامه مذکور، دریافت مالیات علی الحساب دو درصدی از صادرات مواد خام و نیمه خام صادراتی متوقف می‌ شود و اصل میزان عوارض پرداختی بعد از اینکه درآمد صادراتی برای صادرکنندگان حاصل شد، اخذ می‌ شود. در واقع میزان عوارض پرداختی بعد از خاتمه صادرات و حصول درآمد صادراتی برای صادرکنندگان، از طریق سازمان امور مالیاتی اخذ می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد محاسبه و پرداخت مالیات صادرات​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از محاسبه و پرداخت مالیات صادرات​​ پاسخ دهند.