بدهی شرکت چیست

بدهی شرکت چیست

مطابق قانون، شرکت ها شخصیت حقوقی مستقلی دارند؛ لذا می توانند بستانکار یا حتی بدهکار باشند. یکی از سوالات پرتکراری که در این میان، مطرح می شود، این است که بدهی شرکت چیست؟ در پاسخ به این سوال می توان بیان داشت که بدهی شرکت؛ تعهداتی است که یک شرکت در برابر اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بر عهده می گیرد.

در واقع بدهی شرکت، تعهدی مالی است که شرکت علیه خود و به نفع دیگران پذیرفته است. به زبان ساده تر؛ زمانی که شرکت بدهکار می شود، موظف است پولی را به اشخاص دیگر اعم از حقیقی با حقوقی بپردازد. بدهی شرکت اصولا در صورت حساب های مالی شرکت به ثبت می رسند.

لازم به ذکر است؛ در مواردی که شرکت قادر به پرداخت بدهی خود نباشد؛ طلبکاران می توانند نسبت به طرح دعوا علیه شرکت در محاکم دادگستری و در نهایت؛ مصادره اموال شرکت و استیفا طلب خود اقدام نمایند. همچنین؛ در مواردی که بنابر قانون یا قرارداد؛ علاوه بر شرکت؛ اشخاص دیگری نیز بدهکار می باشند، نمی توان بدهکار بودن شرکت را نادیده گرفت.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع بدهی شرکت

همانطور که در قسمت پیشین مقاله بیان شد؛ بدهی شرکت تعهداتی است که یک شرکت در برابر اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بر عهده می گیرد. در واقع بدهی شرکت، تعهدی مالی است که شرکت علیه خود و به نفع دیگران پذیرفته است. بدهی شرکت انواع مختلفی دارد. لذا در این قسمت از مقاله؛ راجع به انواع بدهی شرکت صحبت می شود.

به طور کلی بدهی های شرکت به دو دسته بدهی های جاری و بدهی های غیرجاری تقسیم می شوند. بدهی های جاری شرکت تعهداتی هستند که شرکت می بایست حداکثر طی یک سال آینده از محل دارایی های جاری و یا ایجاد بدهی های جاری دیگر تسویه نماید. تسهیلات مالی، پیش دریافت ها، مالیات پرداختنی، پرداختنی ها اعم از تجاری و غیرتجاری، ذخایر و بدهی هایی که در راستای دارایی های نگهداری شده برای فروش به وجود آمده اند؛ در شمار بدهی های جاری شرکت قرار دارند.

همچنین؛ بدهی های غیر جاری شرکت تعهداتی هستند که لازم نیست شرکت طی یک سال آینده از محل دارایی های جاری و یا ایجاد بدهی های جاری دیگر آن را تسویه نماید. پرداختنی های بلند مدت، تسهیلات مالی بلند مدت و ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان در شمار بدهی های غیرجاری شرکت قرار دارند.

مسئولیت پرداخت بدهی با چه کسی است؟

برای بسیاری از طلبکاران شرکت این پرسش مطرح می شود که باید طلب خود را از چه کسی مطالبه نمایند؟ به عبارت دیگر؛ مسئولیت پرداخت بدهی با چه کسی است؟ از این رو، در ادامه به این پرسش پاسخ داده می شود. مستفاد از قانون تجارت کلیه شرکت های تجارتی شخصیت حقوقی مستقلی از شرکا خود دارند.

با توجه به شخصیت مستقل شرکت های تجارتی، این شرکت ها می توانند برای خود مستقلا اموال، دارایی، حساب بانکی یا حتی دیونی داشته باشند. با این تفاسیر، مسئولیت پرداخت بدهی شرکت ها با خود شرکت می باشد و حتی در مواردی که بنابر قانون یا قرارداد؛ علاوه بر شرکت، اشخاص دیگری نیز بدهکار می باشند، نمی توان بدهکار بودن شرکت را نادیده گرفت.

همچنین، در رابطه با مسئولیت پرداخت بدهی مالیاتی شرکت باید بیان کرد؛ مدیران شرکت می بایست از محل دارایی خود شرکت مالیات شرکت را پرداخت نمایند و در صورت استنکاف از انجام این مهم، ممکن است مجرم مالیاتی تلقی شوند. ذکر این نکته ضروری است چنانچه بدهی شرکت به علت تخلف مدیران شرکت باشد؛ این بدهی می بایست توسط مدیر متخلف به صورت منفردا یا مشترکا پرداخت شود.

اما در حالتی که دارایی شرکت کفاف بدهی خود آن را ندهد؛ آیا طلبکاران می توانند به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند؟ در این موارد؛ باید میان شرکت های سرمایه ای و شخص محور قائل به تفکیک شد. در شرکت های سرمایه ای (مانند شرکت سهامی و شرکت با مسئولیت محدود) مسئولیت شرکا تا میزان سرمایه خود می باشد. لذا در صورتی که شرکت مازاد بر دارایی خود بدهی داشت، طلبکاران نمی توانند به اموال شخصی شرکا مراجعه کنند؛ اما در شرکت های شخص محور (مانند شرکت تضامنی و نسبی) چنانچه شرکت مازاد بر دارایی خود بدهی داشت، طلبکاران می توانند برای وصول طلب خود به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مسئولیت بدهی شرکت مسئولیت محدود

مطابق ماده 94 قانون تجارت، شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل شده و هر یک از شرکاء بدون این که سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد، فقط تا میزان سرمایه خود در شرکت مسئول قروض و تعهدات شرکت است.

اما مسئولیت بدهی شرکت مسئولیت محدود با چه کسی است؟ مسئولیت پرداخت بدهی در شرکت با مسئولیت محدود نیز مانند سایر شرکت ها با خود شرکت می باشد؛ مگر در حالتی که بدهی شرکت به علت تخلف مدیران شرکت باشد که در این صورت؛ مسئولیت پرداخت این بدهی با مدیران متخلف می باشد. 

شایسته ذکر است با توجه به آن که شرکت با مسئولیت در شمار شرکت های سرمایه ای قرار دارد و مسئولیت شرکا در این قسم از شرکت تا میزان سرمایه خود می باشد؛ لذا در صورتی که شرکت مازاد بر دارایی خود بدهی داشت؛ طلبکاران نمی توانند به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند.

مسئولیت بدهی شرکت سهامی خاص و عام

بر اساس ماده 1 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است. مطابق این قانون شرکت سهامی به شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص تقسیم می شود.

با توجه به آن که امروزه تعداد کثیری از شرکت ها در قالب شرکت سهامی به ثبت می رسند؛ برای بسیاری از اشخاصی که قصد معامله با این شرکت را دارند و مدیران و سهامداران این شرکت این پرسش مطرح می شود که مسئولیت بدهی شرکت سهامی خاص و عام با کیست؟

در پاسخ به این پرسش باید بیان کرد که در شرکت سهامی نیز همانند شرکت با مسئولیت محدود و سایر شرکت ها مسئولیت پرداخت بدهی شرکت ها با خود شرکت می باشد؛ مگر در حالتی که بدهی شرکت به علت تخلف مدیران شرکت باشد که در این صورت مسئولیت پرداخت این بدهی با مدیران متخلف می باشد. 

همچنین شرکت سهامی نیز مانند شرکت با مسئولیت در شمار شرکت های سرمایه ای قرار دارد؛ لذا مسئولیت شرکا در این قسم از شرکت تا میزان سرمایه خود می باشد و در صورتی که شرکت مازاد بر دارایی خود بدهی داشت، طلبکاران نمی توانند به اموال شخصی شرکا مراجعه نمایند.

مسئولیت مدیرعامل در قبال بدهی شرکت

مدیر عامل بالاترین مقام اجرایی یک شرکت محسوب می شود و مسئولیت اتخاذ تصمیمات مدیریتی و اجرای مصوبات شرکت را بر عهده دارد. بر اساس قانون تجارت، مدیر عامل شرکت در حدود اختیاراتی که توسط هیئت مدیره به او تفویض شده است؛ نماینده شرکت محسوب می شود. 

در قسمت های قبل؛ راجع به مسئولیت پرداخت بدهی در شرکت ها صحبت شد، اما پرسشی که در این قسمت مطرح می شود آن است که مسئولیت مدیرعامل در قبال بدهی شرکت به چه نحو است؟ به عبارت دیگر؛ آیا مدیر عامل شرکت مسئول پرداخت بدهی شرکت می باشد؟

در پاسخ به پرسش مسئولیت مدیرعامل در قبال بدهی شرکت باید بیان کرد، که همانطور که بیان شد؛ مدیر عامل نماینده شرکت محسوب می شود. مطابق قوانین اصولا نماینده مسئول پرداخت دیون نمی باشد، لذا مسئولیت پرداخت بدهی شرکت با خود شرکت می باشد، مگر در حالتی که بدهی شرکت ناشی از تخلف مدیر عامل باشد که در این صورت؛ مسئولیت پرداخت بدهی با مدیر عامل متخلف می باشد. لازم به ذکر است بر اساس قانون صدور چک در صورتی که یکی از مدیران شرکت از جمله مدیر عامل به نمایندگی از شرکت چکی را صادر نماید، آن مدیر با شرکت در پرداخت وجه چک مسئولیت تضامنی دارد. 

جلب مدیر عامل به دلیل بدهی شرکت

پس از شناخت مسئولیت مدیر عامل شرکت در قبال بدهی شرکت در قسمت قبل، اکنون در این بخش از مقاله، درباره جلب مدیر عامل به دلیل بدهی شرکت بحث می شود. در این راستا یکی از پرسش های مهمی است که برای بسیاری از طلبکاران شرکت و همچنین مدیران به وجود می آید؛ آن است که آیا امکان جلب مدیر عامل به دلیل بدهی شرکت وجود دارد؟

در پاسخ به پرسش مذکور، باید گفت که با عنایت به آن که اصولا مدیر عامل مسئولیتی در قبال پرداخت بدهی شرکت ندارد؛ لذا در حالت کلی؛ جلب مدیر عامل به دلیل بدهی شرکت، امکان پذیر نمی باشد، اما در صورتی که بدهی شرکت به دلیل تخلف مدیر عامل باشد، در این حالت با توجه به این که مدیر عامل مسئول پرداخت بدهی محسوب می شود؛ جلب مدیر عامل امکان پذیر می باشد.

شایسته ذکر است؛ همانطور که بیان شد، بر اساس قانون صدور چک در صورتی که یکی از مدیران شرکت از جمله مدیر عامل به نمایندگی از شرکت چکی را صادر نماید؛ آن مدیر با شرکت در پرداخت وجه چک مسئولیت تضامنی دارد. در این حالت نیز با توجه به تضامنی بودن مسئولیت، امکان جلب مدیر عامل وجود دارد.

نحوه وصول طلب از شرکت

در قسمت های پیشین مقاله؛ بدهی شرکت و انواع آن شناخته شد و مسئولیت پرداخت بدهی در شرکت های مختلف از جمله شرکت با مسئولیت محدود و شرکت سهامی مورد بحث قرار گرفت. همچنین؛ مسئولیت مدیر عامل در قبال بدهی شرکت و جلب مدیر عامل به دلیل بدهی شرکت به تفصیل بررسی شد.

اکنون، در این بخش از مقاله، نحوه وصول طلب از شرکت مورد بررسی قرار می گیرد. در صورتی که طلبکاران طلب خود را از شرکت مطالبه کنند؛ اما شرکت از پرداخت بدهی خود خودداری کند، طلبکاران می توانند نسبت به طرح دعوا علیه شخصیت حقوقی شرکت اقدام نمایند. 

لازم به ذکر است در شرکت های شخص محور یعنی شرکت هایی که مسئولیت شرکا نامحدود است، مانند شرکت تضامنی و نسبی، در صورتی که اموال شرکت کفاف بدهی آن را ندهد، طلبکاران می توانند به اموال شخصی شرکا برای وصول طلب خود مراجعه نمایند.

بدهی در حسابداری شرکت

بدهی در حسابداری شرکت تعهداتی است که یک شرکت در مقابل اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بر عهده می گیرد. در واقع بدهی در مقابل دارایی قرار دارد و زمانی که شرکت بدهکار می شود، موظف است پولی را به به اشخاص دیگر اعم از حقیقی با حقوقی بپردازد. 

بدهی در حسابداری شرکت شامل حساب های پرداختنی، وام، رهن، ضمانت نامه، اوراق قرضه، درآمد های معوق و به طور کلی؛ هزینه های تعهدی شرکت می باشد. بدهی شرکت یکی از عناصر مهم در تصمیم گیری شرکت به شمار می آید و حسابداران موظف به ثبت بدهی در صورت حساب های مالی شرکت می باشند. 

ترازنامه یا بیلان یکی از صورت های مالی اساسی است که در حسابداری شرکت مورد استفاده قرار می گیرد. در ترازنامه دارایی، بدهی و سرمایه شرکت به ثبت می رسد. بدهی های شرکت در سمت راست ترازنامه قرار می گیرد و جزو حساب های دائمی محسوب می شود.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه وصول بدهی شرکت​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه وصول بدهی شرکت​ پاسخ دهند.