سود ناخالص چیست

تعریف سود ناخالص یا Gross Profit در حسابداری چیست

یکی از مواردی که در صورت سود و زیان شرکت درج می شود؛ سود ناخالص است. حال در این قسمت از مقاله به منظور آشنایی کاربران، به این سوال پاسخ داده می شود که منظور از تعریف سود ناخالص یا Gross Profit در حسابداری چیست که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

در پاسخ به سوال فوق می توان بیان داشت که منظور از سود ناخالص؛ سودی است که یک شرکت پس از کسر هزینه ‌های مربوط به تولید و فروش محصولات یا هزینه ‌های مربوط به خدمات به دست می‌ آورد. همچنین سود ناخالص ممکن است به عنوان سود فروش یا درآمد ناخالص نیز شناخته شود.

باید توجه داشت که سود ناخالص معیاری است که نشان می دهد یک شرکت چگونه از نیروی کار و منابع خود برای تولید کالا یا ارائه خدمات به مشتریان استفاده می کند. در واقع از طریق سود ناخالص می توان سودآوری و عملکرد مالی یک تجارت را بررسی کرد. 

لازم به ذکر است که سود ناخالص فقط شامل هزینه های متغیر و در حال نوسان می شود که از جمله آن می توان به مواردی مانند دستمزد ساعتی یا مواد خام و اولیه، کارمزد کارکنان بخش فروش، تجهیزات که استهلاک پذیرند، لوازم مورد نیاز برای کارخانه و . . . اشاره کرد. بنابراین سود ناخالص شامل هزینه‌ های ثابتی مانند پرداخت‌ اجاره، تبلیغات و بیمه نمی‌شود.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

حاشیه سود ناخالص

یکی از نسبت های مالی که برای ارزیابی سلامت مالی شرکت و مدل کسب و کار آن استفاده می‌شود، حاشیه سود ناخالص است. حال ممکن است که این سوال در ذهن برخی از افراد ایجاد شود که منظور از حاشیه سود ناخالص چیست که در این بخش به صورت مفصل توضیحاتی در این مورد ارائه می گردد.

اصطلاح حاشیه سود ناخالص به یک معیار مالی اشاره دارد که تحلیلگران برای ارزیابی سلامت مالی یک شرکت از آن استفاده می کنند. حاشیه سود ناخالص یک شرکت، پولی است که پس از کسر هزینه های مربوط به تولید کالا یا ارائه خدمات به دست می آید. این معیار معمولا به عنوان درصدی از فروش بیان می شود و ممکن است به عنوان نسبت حاشیه ناخالص نیز شناخته شود.

به عبارت دیگر؛ حاشیه سود ناخالص یکی از معیارهای کلیدی است که تحلیلگران و سرمایه گذاران از آن استفاده می کنند؛ زیرا به آنها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا یک شرکت از نظر مالی سالم است یا خیر. علاوه بر این شرکت ها از طریق حاشیه سود ناخالص می توانند به این موضوع پی ببرند که چگونه با کاهش هزینه‌ ها به پیشرفت‌ شرکت کمک کنند.

لازم به ذکر است که اگر میزان حاشیه سود ناخالص بالا باشد؛ به این معنی است که کسب و کار بیشترین سود را از هر واحد فروش به دست آورده است، در حالی که حاشیه سود پایین نشان دهنده عملکرد ضعیف شرکت و وجود زمینه هایی است که نیاز به بهبود دارند. 

نکته دیگر این است که برای به دست آوردن سود ناخالص، بایستی میزان هزینه های مرتبط با تولید مانند هزینه های مواد اولیه، نیروی کار و تجهیزات را از کل درآمدهای شرکت کم کرد. حال اگر این سود ناخالص را بر میزان فروش شرکت تقسیم و سپس نتیجه را در ۱۰۰ ضرب نمود، مقدار حاشیه سود ناخالص به صورت درصدی به دست می آید.

فرمول و روش محاسبه سود ناخالص چگونه است

در بخش قبلی پیرامون سود ناخالص و حاشیه آن توضیحاتی ارائه گردید؛ ولی باید توجه داشت که سود ناخالص بر اساس فرمول خاصی محاسبه می شود. در این میان ممکن است این سوال در ذهن برخی از افراد ایجاد شود که فرمول و روش محاسبه سود ناخالص چگونه است که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

برای به دست آوردن سود ناخالص باید بهای تمام شده کالا منهای درآمد شود. منظور از بهای تمام شده کالا همان هزینه های متغیر مانند دستمزد ساعتی یا مواد خام و اولیه، کارمزد کارکنان و . . . می باشد. به عبارت دیگر برای محاسبه سود ناخالص یک شرکت شخص باید چند مرحله را طی کند.

اولین مرحله این است که شخص باید درآمد خالص را تعیین کند. سپس بهای تمام شده فروش را که بر اساس هزینه متغیر به دست می آید را مشخص کند. در نهایت شخص می بایست درآمد را منهای بهای تمام شده کالای فروخته شده کند تا میزان سود ناخالص به دست بیاید. به عنوان مثال اگر مجموع فروش کالا شرکتی 5,000,000,000 ریال و بهای تمام شده کالای فروش رفته به میزان 1,000,000,000 ریال باشد، با کسر میزان درآمد و بهای تمام شده کالا، میزان سود ناخالص 4,000,000,000 ریال می باشد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

تفاوت سود خالص و ناخالص در حسابداری

همانطور که گفته شد؛ سود ناخالص در صورت سود و زیان شرکت ظاهر می شود و با کسر هزینه کالاهای فروخته شده از درآمد یا فروش محاسبه می شود، ولی باید توجه داشت که سود ناخالص را نباید با سود خالص اشتباه گرفت که به همین جهت؛ در این بخش از مقاله، به بیان تفاوت سود خالص و ناخالص در حسابداری اختصاص پیدا کرده است که به شرح زیر می باشد:

دو معیار مهم سودآوری برای هر شرکت سود ناخالص و سود خالص است. سود ناخالص نشان دهنده درآمد یا سود باقی مانده پس از کسر هزینه های تولید از درآمد است. منظور از سود خالص هم مقدار پولی است که شرکت پس از کسر تمام هزینه های عملیاتی و مالیات در یک دوره زمانی معین به دست می آورد. 

به عبارت دیگر سود خالص به میزان سودی اشاره داد که پس از کسر هزینه های تولید، هزینه عملیاتی و هزینه های مالی باقی می ماند. برای محاسبه سود خالص می توان تمام هزینه های مستقیم و غیرمستقیم تولید و هزینه های عملیاتی مانند هزینه بازاریابی، حقوق و دستمزد، مالیات شرکت ها و سایر هزینه های مالی را از درآمد کل کسب و کار کم کرد.

بنابراین تفاوت اصلی بین سود خالص و ناخالص این است که سود خالص کل هزینه های عملیاتی و مالی را در برمی گیرد؛ در حالی که سود ناخالص فقط هزینه های مرتبط با تولید را در نظر می گیرد. به عبارت دیگر سود ناخالص تمام هزینه‌ های مربوط به اداره شرکت را شامل نمی‌ شود به همین خاطر در زمان تصمیم گیری های اساسی نمی توان به میزان سود ناخالص اعتماد کرد.

از سوی دیگر، سود خالص نشان دهنده سود از تمام جنبه های عملیات تجاری یک شرکت است و اطلاعات دقیق تری از عملکرد شرکت ارائه می دهد. به عبارت دیگر سود ناخالص پیشرفت کلی شرکت را نشان می دهد؛ در حالی که سود خالص نشان می دهد آیا شرکت توانسته به سود برسد یا خیر. 

تفاوت سود عملیاتی با سود ناخالص

در بخش های قبلی سود ناخالص مورد بررسی قرار گرفت و بیان شد که منظور از آن سودی است که یک شرکت پس از کسر هزینه‌ های مربوط به تولید و فروش محصولات یا هزینه‌ های مربوط به خدماتش به دست می‌آورد. حال باید توجه داشت که این سود با سود عملیاتی تفاوت اساسی دارد و به جهت آشنایی کاربران؛ در این بخش از مقاله، تفاوت سود عملیاتی با سود ناخالص بیان می شود که به شرح زیر است:

منظور از سود عملیاتی اختلاف بین درآمدهای عملیاتی و هزینه‌ های عملیاتی است. در واقع سود عملیاتی نشان دهنده درآمدی است که پس از کسر هزینه های مستقیم و غیرمستقیم از درآمد فروش باقی می ماند. به عبارت دیگر تمام درآمدهایی که شرکت از طریق انجام عملیات اصلی خود به دست آورده، منهای هزینه هایی که در این فرآیند خرج کرده، می شود تا از این طریق سود عملیاتی به دست بیاید. به عبارت دیگر؛ سود عملیاتی با کم کردن هزینه های عملیاتی از سود ناخالص محاسبه می شود.

حال در مقام مقایسه سود عملیاتی با سود ناخالص باید گفت که سود ناخالص با کم کردن بهای تمام شده کالای فروخته شده از درآمد به دست می آید، ولی در سود عملیاتی هزینه‌ های فروش، اداری و عمومی، هزینه کاهش ارزش دریافتنی‌ ها و همینطور سایر هزینه‌ های عملیاتی را باید از سود ناخالص کم کرده و سایر درآمدهای عملیاتی را به آن اضافه کرد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد فرمول و نحوه محاسبه سود ناخالص​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از فرمول و نحوه محاسبه سود ناخالص پاسخ دهند.