تحت لیسانس یعنی چه

تحت لیسانس بودن به چه معناست

امروزه بسیاری از محصولات به صورت تحت لیسانس تولید می شود و این امر نقش مهمی در افزایش درآمد و گسترش محصول در بازار دارد. نکته حائز اهمیت در این زمینه، اطلاع از تعریف تحت لیسانس می باشد. در این میان، ممکن است برخی افراد از خود سوال نمایند که تحت لیسانس بودن به چه معناست که در این بخش، به پاسخ این پرسش پرداخته خواهد شد.

در ابتدا باید گفت لغت License به معنای مجوز است و منظور از تحت لیسانس بودن این است که یک محصول خارجی را با کسب اجازه از مالک معنوی و صاحب امتیاز، بتوان در سایر کشورها تولید کرد؛ بدون این که مالکیت حقوق مالکیت فکری به دیگری منتقل شود. 

به عبارت دیگر محصولاتی که تحت لیسانس هستند، یعنی تحت نظر شرکت مادر با استانداردها و فرمولاسیون مخصوص به خود، در کشورهای دیگر تولید می شوند. به عنوان مثال می توان به شامپو تحت لیسانس فرانسه اشاره کرد که منظور از آن این است که این شامپو در اصل برای فرانسه است، ولی در ایران طبق فرمول آن شرکت تولید می شود. بنابراین، در پاسخ به این پرسش که تحت لیسانس فرانسه یعنی چه؛ می توان بیان داشت که این امر، به این معنی است که محصول در اصل فرانسوی است اما در کشور دیگری، طبق فرمول آن شرکت تولید می شود.و

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

تولید تحت لیسانس چیست

در بخش قبلی مفهوم تحت لیسانس و تحت لیسانس فرانسه یعنی چه مورد بررسی قرار گرفت و گفته شد که از این طریق می توان با کسب اجازه از مالک معنوی؛ یک محصول را با همان فرمولاسیون در یک کشور دیگر تولید کرد. حال به جهت آشنایی کاربران، در این قسمت از مقاله، به این سوال پاسخ داده می شود که منظور از تولید تحت لیسانس چیست که پاسخ آن به شرح زیر است:

تولید تحت لیسانس به معنای اجازه دادن به یک شرکت دیگر برای تولید و فروش محصول آن شرکت است. به عبارت دیگر با این روش، به شرکت های دیگر اجازه داده می شود که از نام تجاری، طرح، فرمالاسیون، فناوری و سایر مولفه های مربوط به محصول استفاده کرده و آن را در بازار برای فروش عرضه نمایند.

در مقابل شرکت دیگر به منظور دریافت این اجازه و مجوز بهره برداری، یک هزینه ای را به شرکت اصلی پرداخت می کند. لازم به ذکر است که این روش برای شرکت های بزرگ و کوچک اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا این امکان را به آن ها می دهد که با سرعت و با کمترین هزینه بازار خود را گسترش دهند. به عبارت دیگر، با اجازه دادن به یک شرکت دیگر برای تولید محصول، هزینه های تحقیق و توسعه، طراحی، تولید و بازاریابی کاهش می یابد و به سرعت در بازار می تواند محصولات خود را به فروش برساند.

قرارداد تولید تحت لیسانس

در بخش های قبلی؛ تعریف تولید تحت لیسانس و تحت لیسانس فرانسه یعنی چه مورد بررسی قرار گرفت و گفته شد که این امر به معنای اجازه دادن به یک شرکت دیگر برای تولید و فروش محصول آن شرکت است. نکته ای که باید به آن توجه داشت، این است که برای تولید تحت لیسانس لازم است که یک سری تشریفات رعایت شود که از جمله آن می توان به انعقاد قرارداد اشاره نمود. حال ممکن است که برای عده ای از اشخاص این سوال مطرح شود که منظور از قرارداد تولید تحت لیسانس چیست که پاسخ آن به شرح زیر است:

اصطلاح قرارداد تولید تحت لیسانس به یک قرارداد قانونی و کتبی بین دو طرف اشاره دارد که در آن مالک مجوز، به طرف دیگر؛ حق استفاده از نام تجاری، علامت تجاری، فناوری ثبت شده یا توانایی تولید و فروش کالاهای متعلق به مجوز دهنده را می دهد.

به عبارت دیگر، قرارداد تولید تحت لیسانس به طرف مقابل این امکان را می دهد که از مالکیت معنوی متعلق به مجوز دهنده استفاده کند. از جمله دارایی هایی که می تواند موضوع قرارداد تولید تحت لیسانس قرار بگیرد؛ شامل حق استفاده از علامت تجاری، حق بهره برداری از ثبت اختراع، حق استفاده از نرم افزار و در اختیار قرار دادن دانش فنی ساخت یک محصول یا ارائه یک خدمت می باشد.

لازم به ذکر است که در مقابل استفاده از مالکیت معنوی به دارنده‌ حق، مبلغی پول پرداخت می‌ شود که در واقع این همان حق امتیاز خواهد بود و شرایط پرداخت آن در قرارداد تعیین می گردد. توجه به این نکته ضروری است که قرارداد لیسانس با قرارداد فروش تفاوت اساسی دارد. در واقع، در قرارداد تحت لیسانس؛ دارنده مجوز حق خودش را به دیگری منتقل نمی کند؛ بلکه فقط طرف مقابل از این حق در مهلت مشخصی استفاده می نماید. 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

قرارداد تولید محصولات تحت لیسانس باید چه مشخصاتی داشته باشد

همانطور که در بخش قبلی نیز گفته شد؛ برای استفاده از امتیاز و حقوق مالی یک شرکت دیگر لازم است که بین طرفین قراردادی منعقد شود. حال پرسش اساسی این است که قرارداد تولید محصولات تحت لیسانس باید چه مشخصاتی داشته باشد که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

همانطور که گفته شد؛ قرارداد لیسانس قراردادهای قانونی هستند که بین مجوز دهنده و دارنده مجوز منعقد می شوند. در این قرارداد باید طرفین معامله، مدت قرارداد، نحوه پرداخت‌ حق‌الامتیاز و سررسید آن مشخص شود. بنابراین قرارداد لیسانس یک قرارداد دائمی نیست و اگر طرف مقابل پس از انقضای مدت قرارداد؛ همچنان از مورد لیسانس استفاده کند، مالک حقوق مالکیت فکری می تواند که برای دریافت خسارت از او اقدام نماید.

 همچنین اگر دارنده مجوز تعیین کند که طرف مقابل صرفا مجاز به استفاده از مالکیت فکری در محدوده جغرافیایی خاص است؛ این موضوع باید صراحتا در قرارداد قید شده باشد. شایان ذکر است محصولی که در کشور لیسانس‌ گیرنده تولید می‌ شود؛ باید با نظارت نمایندگان طرف لیسانس‌ دهنده باشد و طرف مقابل حق ندارد بدون اجازه تغییری در محصول ایجاد کند یا نام آن را تغییر بدهد.

از طرف دیگر یکی از مهم ترین بخش قرارداد لیسانس مربوط به انتقال دانش فنی است. در واقع دارنده حق به موجب قرارداد متعهد می شود که تمام دانش فنی، اطلاعات و حتی اسراری را که برای تولید محصول یا ارائه خدمتِ مورد نظر ضروری است، به طرف قرارداد منتقل کند. همچنین لیسانس گیرنده نیز متعهد می شود که محصول را با همان کیفیت و استاندارد وارد بازار کند.

نکته دیگر این است که قرارداد لیسانس ممکن است انحصاری یا غیرانحصاری باشد. منظور از قرارداد لیسانس انحصاری این است که مالک حقوق مالکیت فکری، تنها به یک شرکت یا فرد حق استفاده از حقوق مالکیت فکری را می دهد و نمی تواند با اشخاص دیگری قرارداد لیسانس منعقد کند و در نقطه مقابل آن قرارداد غیرانحصاری نیز به معنا است که لیسانس دهنده می تواند با اشخاص مختلفی قرارداد منعقد کند و در این مورد محدودیتی وجود ندارد.

کاربرد قرارداد لیسانس در علامت تجاری

همانطور که گفته شد؛ از جمله دارایی هایی که می تواند موضوع قرارداد تولید تحت لیسانس واقع شود، علامت تجاری است. حال در این بخش از مقاله، به منظور آشنایی علاقمندان؛ کاربرد قرارداد لیسانس در علامت تجاری بیان گردیده است که به شرح زیر می باشد:

در ابتدا باید گفت که علامت تجاری یعنی هر نشان قابل رویتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد. حال ممکن است که قرارداد لیسانسی در خصوص علامت تجاری بین مالک ثبت شده علامت تجاری و شخص دیگر منعقد شود تا در مدت معین و تحت شرایط و ضوابط خاصی از علامت تجاری استفاده کند. 

کاربرد اساسی قرارداد لیسانس در علامت تجاری، گسترش قلمرو علامت در کشورهای مختلف است. در واقع شرکت یا فردی که حق استفاده از علامت تجاری را دریافت می کند، می تواند از شهرت ثبت برند استفاده کرده و به سرعت در بازار رقابتی جایگاه خود را پیدا کند.

به عنوان مثال؛ دارنده برند استار باکس به این نتیجه می رسد که برند خود را در کشورهای دیگر گسترش دهد و به همین خاطر با فردی که شرایط لازم را دارد قرارداد لیسانس منعقد می‌ کند تا از این پس در کشور دیگر؛ تحت عنوان استارباکس قهوه های خود را به فروش برساند تا میزان محبوبیت این برند میان متقاضیان بیشتر گردد.

تولید داروی تحت لیسانس در ایران یعنی چه

در بخش های قبلی؛ پیرامون مفهوم تحت لیسانس توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که تحت لیسانس، به معنای استفاده از امتیاز و حقوق مالی یک شرکت است. حال ممکن است که برای برخی از اشخاص این سوال مطرح شود که تولید داروی تحت لیسانس در ایران یعنی چه و منظور از آن چه می باشد که در این بخش از مقاله، پاسخ به این سوال مورد بررسی قرار می گیرد.

در پاسخ به این پرسش که تولید داروی تحت لیسانس در ایران یعنی چه، می توان بیان داشت که این امر؛ به این معنی است که شرکت داروساز به یک شرکت دیگر (شرکت ایرانی) اجازه می دهد که از فرمولاسیون داروی متعلق به خود استفاده کرده و برای تولید و فروش آن اقدام کند. به عبارت دیگر، شرکت داروساز حق استفاده از فرمول و نام تجاری دارو را به شرکت دیگر (شرکت ایرانی) می دهد که به این داروی تولید شده، داروی تحت لیسانس گفته می شود.

یکی از مهم ترین دلایلی که یک شرکت داروسازی حاضر می شود تا فرمولاسیون دارویی را در اختیاری شرکت دیگری قرار دهد، نداشتن سرمایه کافی برای تولید آن می باشد. نکته دیگر این است که این روش به شرکت های تولید کننده دارو اجازه می دهد که در سریع ترین زمان ممکن داروهای جدید را به بازار عرضه کنند و به بازار های جهانی دسترسی داشته باشند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تولید تحت لیسانس​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون تولید تحت لیسانس پاسخ دهند.