گواهی امضا الکترونیکی

گواهی امضا چیست

طبق قانون ثبت اسناد و املاک، دفاتر اسناد رسمی علاوه برا اینکه که وظیفه تنظیم سند رسمی در کشور را بر عهده دارند، متصدی امور دیگری نیز هستند که از جمله آن ها تصدیق صحت امضا یا همان گواهی امضای مراجعین به این دفاتر می باشد. بنابراین ممکن  است برای بسیاری از افراد این سوال مطرح شود که منظور از گواهی امضا چیست؟

در حال حاضر با توجه به راه اندازی سیستم امضای دیجیتال یا الکترونیکی، دو نوع مختلف از امضا در نظام حقوقی کشور ایران وجود دارد که دارای احکام و قوانین متفاوت، از جمله نحوه گرفتن و استعلام گواهی امضای مربوطه هستند. این دو نوع از امضا شامل امضای سنتی است که بر روی اسناد کاغذی درج می شود و امضای دیجیتال که در اسناد دیجیتال و الکترونیک وجود دارد.

منظور از گواهی امضا این است که امضای یک فرد، در ذیل یک سند عادی غیر مالی، توسط سردفتر اسناد رسمی، تایید و تصدیق گردد. بنابر این سردفتر اسناد رسمی، با گواهی امضای فرد متقاضی، تایید و تصدیق می کند که امضای موجود، متعلق به آن شخص بوده و سند ارائه شده، توسط وی مورد امضا واقع شده است.

البته این تعریف برای گواهی امضای سنتی است و شرایط گواهی امضای الکترونیکی یا دیجیتال متفاوت می باشد. بر اساس ماده ۳۶ آیین نامه اصلاحی قانون دفاتر اسناد رسمی و كانون سردفتران و دفتریاران، گواهی امضای اسناد مالی توسط سردفتران ممنوع می باشد. اسناد مالی، اسنادی هستند که در آن اسناد، امضا کننده به طور قطعی پرداخت مبلغی وجه نقد را تعهد یا ضمانت کرده یا این که موضوع آن، عین یا منفعت مال غیرمنقول و یا سهام شركت‌ های ثبت شده است.

به موجب ماده ۳۷ همین آیین نامه، گواهی امضای اشخاص نابینا، ناشنوا و فاقد سواد، باید با حضور یک شخص معتمد انجام شود که بتواند با خواندن متن برای فرد بی سواد یا نابینا مفاد آن متن را به او انتقال دهد. همچنین از هر طریق دیگری که موجب تفهیم متن به فرد ناشنوا بشود.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

گواهی امضا چه کاربردی دارد

یکی از وظایف مهم دفاتر ثبت اسناد رسمی در کشور، گواهی امضا و تایید آن می باشد. به طور کلی گواهی امضا برای امضای سنتی به معنای تایید آن در ذیل یک سند عادی توسط سر دفتر می باشد، اما در امضای الکترونیکی، پس از ثبت اطلاعات صاحب امضای الکترونیکی در سامانه مربوطه، یک گواهی و تاییدیه دیجیتال برای امضای او صادر می گردد.

برای پاسخ به این سوال متقاضیان که گواهی امضا چه کاربردی دارد؛ باید گفت داشتن گواهی امضا کاربردهای متعددی دارد. به عنوان مثال گواهی امضا دیجیتال برای تایید اسناد الکترونیکی مانند سفته الکترونیکی به دلیل احراز هویت فرد دارنده امضا الزامیست. علاوه بر تایید احراز هویت افراد دارنده اسناد الکترونیک، کاربرد دیگر گواهی امضا برای ورود امن به سامانه های تحت وب می باشد؛ زیرا بسیاری از سامانه های الکترونیکی برای ورود امن کاربران نیاز به احراز هویت دارند.

از کاربرد های دیگر گواهی امضا می‌ توان به اصالت متن اشاره کرد. با استفاده از گواهی امضا الکترونیکی، افراد اطمینان پیدا می کنند که کلید عمومی که در گواهی وجود دارد، جعل نشده و یا مخدوش نخواهد شد. همچنین فرد صاحب امضای الکترونیکی پس از دریافت گواهی امضا خود نمی تواند منکر تطابق امضا با گواهی خود شود.

گواهی امضا الکترونیکی چیست

از نظر ماهیتی، گواهی امضای دیجیتال یا الکترونیکی، با گواهی امضای سنتی داری تفاوت اساسی است، چرا که امضای الکترونیکی که از یک نام کاربری و رمز عبور تشکیل شده، امضایی است که بر روی یک سند الکترونیکی، درج می گردد. حال سند الکترونیکی مذکور، ممکن است یک قرارداد الکترونیکی یا نامه اداری باشد. برخلاف اسناد عادی که انکار و تردید نسبت به آن وجود دارد، در مورد امضای الکترونیکی یا دیجیتال، قابلیت انکار از سوی صادرکننده آن و همچنین، قابلیت جعل وجود ندارد. بنابراین، بحث گواهی و تصدیق آن از سوی سردفتر و در ذیل اسناد الکترونیکی نیز منتفی است.

با این حال، در مورد امضای الکترونیکی نیز نوعی گواهی وجود دارد که گواهی امضای الکترونیکی، نامیده می شود و نحوه گرفتن آن، متفاوت از نحوه گرفتن گواهی امضای سنتی است. در پاسخ به این سوال که گواهی امضا الکترونیکی چیست؛ باید گفت منظور از گواهی امضای الکترونیکی، این است که که پس از ثبت اطلاعات دارنده امضا در سامانه مربوطه، برای متقاضی یک گواهی صادر می شود که همانند کارت ملی، معرف هویت وی و اصالت امضای او در فضای مجازی می باشد.

امضا الکترونیکی که شامل یک نام کاربری و رمز عبور می باشد، امضایی است که بر روی یک سند الکترونیکی، درج می شود. این سند الکترونیکی، می تواند یک قرارداد الکترونیکی یا نامه اداری، باشد. مثل اظهارنامه ای که در سایت سازمان امور مالیاتی، ثبت می گردد. سامانه امضای الکترونیکی یا دیجیتال، سایت مرکز صدور گواهی الکترونیکی عام، با آدرس gica.ir بوده که متقاضیان امضای الکترونیکی می توانند با مراجعه به این سامانه اقدام به ثبت نام و پرداخت هزینه نمایند.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

سایت و دفاتر ثبت نام گواهی امضا الکترونیکی

داشتن و ثبت امضا برای انجام فعالیت های حقوقی و قضایی برای متقاضیان الزامی است. به طور کلی، متقاضیان می توانند در دو حالت سنتی و دیجیتال امضای خود را ثبت نموده و با داشتن گواهی آن در کارهای حقوقی خود از آن، استفاده نمایند. برای دریافت گواهی امضا الکترونیکی متقاضیان نیاز به ثبت نام دارند و این سوال برایشان ایجاد می شود که سایت و دفاتر ثبت نام گواهی امضا الکترونیکی کدامند؟

پیش از بررسی نحوه دریافت گواهی امضا الکترونیکی باید گفت دریافت گواهی امضا سنتی به صورت حضوری و در دفاتر ثبت اسناد رسمی کشور انجام می گیرد. در صورتی که نحوه گرفتن گواهی امضای الکترونیکی دارای دو مرحله حضوری و غیر حضوری است. در ادامه به طور مفصل مراحل مربوطه بررسی خواهد شد. 

در ابتدا متقاضیان با ورود به سامانه مرکز صدور گواهی الکترونیکی عام یا همان سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir و با طی کردن روند مربوطه، اقدام به ثبت نام برای دریافت گواهی امضا الکترونیکی می کنند. پس از آن یک رسید حاوی کد رهگیری برای متقاضیان صادر می شود و ایشان با مراجعه حضوری به یکی از دفاتر اسناد رسمی می توانند گواهی امضا الکترونیکی خود را دریافت کنند.

مرکز صدور گواهی الکترونیکی میانی عام gica.ir

امروزه برای عملی کردن دولت الکترونیک و همچنین صرفه جویی در زمان و هزینه ها، برای بسیاری از مسائل حقوقی سامانه های دیجیتالی طراحی شده است. موضوع امضای الکترونیکی نیز از این قاعده مستثنی نیست. امضای الکترونیکی و دریافت آن توسط کاربران برای انجام فعالیت های حقوقی از اهمیت بالایی برخوردار است.

امضای الکترونیکی در واقع نوعی توکن می باشد که متقاضیان برای بستن قراردادهای معتبر و امن در فضای اینترنت از آن استفاده می کنند و از سوی دیگر اطلاعات هویتی آن ها توسط این امضا قابل رویت و احراز می باشد. در نتیجه برای دریافت امضای الکترونیکی و گواهی آن نیز سامانه ای تعبیه شده است که متفاوت از سامانه ثبت شرکتها می باشد.

دولت برای سهولت در امر ثبت و دریافت امضا الکترونیکی توسط کاربران، سامانه ای را با نام سامانه مرکز صدور گواهی الکترونیکی عام یا همان سامانه امضای دیجیتال طراحی و ایجاد کرده است. آدرس سامانه مرکز صدور گواهی الکترونیکی میانی عام gica.ir می باشد که در دسترس کاربران قرار گرفته است.

هزینه و مدارک لازم برای دریافت گواهی امضا الکترونیکی

یکی از اصول مهمی که افراد طرف حساب با مسائل حقوقی باید پیش از اقدام رعایت کنند، ثبت و دریافت گواهی امضا الکترونیکی می باشد. این گواهی برای تایید هویت و حفاظت از اطلاعات متقاضیان در سامانه های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. متقاضیان با مراجعه به وبسایت امضای دیجیتال به آدرس gica.ir و پس از آن از طریق دفاتر اسناد رسمی کشور می توانند گواهی امضا الکترونیکی خود را دریافت کنند.

بهتر است متقاضیان پیش از اقدام برای این موضوع، از هزینه و مدارک لازم برای دریافت گواهی امضا الکترونیکی مطلع باشند. هزینه های گواهی امضا الکترونیکی بر خلاف گواهی امضا سنتی که تعرفه واحدی دارد، دارای نرخ معینی نمی باشد و با توجه به انواع مختلف آن، هزینه های متفاوتی دارد. این هزینه ها به طور کلی در قالب جدولی در زیر ارائه شده است.

نوع محصول	هزینه دریافت امضای دیجیتال / ریال	سهم مرکز ریشه و مرکز میانی عام - ریال (75%)	سهم دفتر اسناد رسمی - ریال (25%)
گواهی شخص حقیقی وابسته به دولت	340,000	255,000	85,000
گواهی مهر سازمانی وابسته به دولت	280,000	210,000	70,000
گواهی شخص حقیقی وابسته به غیر دولت	260,000	195,000	65,000
گواهی مهر سازمانی وابسته به غیر دولت	270,000	202,500	67,500
شخص حقیقی مستقل	250,000	187,500	62,500

 

یکی از موارد مهم و قابل توجه برای متقاضیان در دریافت گواهی امضا الکترونیکی، در دست داشتن مدارک مورد نیاز می باشد، چرا که بدون وجود این مدارک در دفتر اسناد رسمی از گواهی کردن امضای متقاضی خودداری می گردد. در دریافت گواهی امضا الکترونیکی متقاضیان بایستی شناسنامه، کارت ملی و رسید و شماره پیگیری که در نتیجه ثبت نام در سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir دریافت کردند، ارائه نمایند.

نحوه ثبت و دریافت گواهی امضای الکترونیکی به صورت حضوری و غیرحضوری

امضای دیجیتال و گواهی آن متقاضیان بسیاری دارد، زیرا برای انجام کارهای حقوقی بدان نیاز است. احراز هویت متقاضیان و همچنین حفظ اطلاعات آن ها در هنگام استفاده از سامانه های گوناگون مهم ترین مزایای استفاده از گواهی امضا الکترونیکی می باشد. در پاسخ به این پرسش که گواهی امضا از کجا بگیرم، باید بیان نمود که متقاضیان این امر در ابتدا باید نحوه ثبت و دریافت گواهی امضای الکترونیکی به صورت حضوری و غیرحضوری را بشناسند و سپس برای دریافت آن اقدام نمایند.

به طور کلی صدور گواهی امضای الکترونیکی توسط دولت در دو مرحله انجام می‌ گیرد. مرحله اول آن ثبت نام متقاضیان در سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir می باشد که برای درک بهتر مراحل آن آموزش تصویری این موضوع در زیر قرار گرفته است. این مراحل به ترتیب عبارتند از :

در مرحله اول متقاضیان باید به سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir وارد شوند و روی گزینه درخواست و صدور گواهی الکترونیکی و تهیه توکن کلیک کنند. 

در این مرحله، شخص باید گزینه ثبت نام را انتخاب نماید.

پس از آن، متقاضی باید اطلاعات خواسته شده را تکمیل نماید.

افراد پس از آن می بایست سایر مراحل ثبت نام را تکمیل نمایند. به منظور اطلاع کامل علاقمندان از نحوه ثبت و دریافت گواهی امضای الکترونیکی به صورت حضوری و غیرحضوری در قسمت زیر، فرآیند و مراحل آن به صورت کامل آورده شده که متقاضیان می توانند به دانلود و مطالعه آن اقدام نمایند.

 

پس از پرداخت مبلغ مورد نظر در سامانه، کد رهگیری برای متقاضیان صادر می گردد. پس از آن، متقاضیان باید در مرحله بعدی با مراجعه حضوری به یکی از دفاتر اسناد رسمی کشور و ارائه کد رهگیری منحصر به فرد خود به سر دفتر، ادامه مراحل را به صورت حضوری انجام داده و باقی مبلغ را پرداخت نمایند. در این قسمت گواهی امضا الکترونیکی با تایید اطلاعات و احراز هویت متقاضیان به آن ها اهدا می شود.

با توجه به اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، مراحل احراز هویت برای صدور گواهی‌ های سطح یک (با ریسک کم) و صدور گواهی‌ های سطح دو (با ریسک متوسط) غیرحضوری گردیده و نیاز به مراجعه حضوری نمی باشد، اما صدور گواهی‌ های سطح سه (ریسک زیاد) و صدور گواهی‌ های سطح چهار (ریسک خیلی زیاد) هم چنان، مستلزم مراجعه حضوری به دفاتر ثبت نام صدور گواهی (دفاتر اسناد رسمی، دفاتر پیشخوان دولت و ....) می باشد.

استعلام گواهی امضای الکترونیکی

با توجه به اجرایی شدن دولت الکترونیک و ایجاد سامانه های آنلاین برای انجام امور دولتی، انجام امور مربوطه که مسائل حقوقی نیازمند امضای الکترونیکی از سوی متقاضیان می باشد. به همین جهت متقاضیان بایستی از طریق سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir اقدام به ثبت نام اولیه گواهی امضا الکترونیکی خود کرده و سپس ادامه مراحل را از طریق مراجعه حضوری به دفاتر اسناد رسمی کشور به انجام رسانند.

امضای الکترونیکی مزایای زیادی دارد و گواهی آن نیز باعث احراز هویت متقاضیان و همچنین حفظ اطلاعات آن ها در سامانه های گوناگون خواهد شد. گاهی اوقات سازمان ها برای اطمینان از صحت و درستی اطلاعات ثبت شده در گواهی مذکور، از متقاضیان درخواست استعلام گواهی امضا الکترونیکی را دارند. در این میان، ممکن است که این سوال برای برخی افراد مطرح شود که چگونه بفهمیم امضای الکترونیکی داریم؟

لازم به ذکر است با توجه به سیستم خاص طراحی این نوع امضا و پروسه امنیتی اخذ آن، عملا انکار گواهی و حتی ادعای جعل اطلاعات در مورد آن، امکان پذیر نمی باشد. بنابراین در پاسخ به این سوال که چگونه بفهمیم امضای الکترونیکی داریم و نیز بحث استعلام گواهی امضای الکترونیکی و نحوه استعلام آن عملا منتفی است. در عین حال در صورت نیاز و اصرار بر انجام این استعلام، متقاضیان می توانند با مراجعه حضوری به دفترخانه صادر کننده گواهی و با ارائه نامه مراجع قانونی مرتبط، اقدام به دریافت استعلام گواهی امضای الکترونیکی نمایند.

گواهی امضا الکترونیکی برای بانک ملی و سامانه مودیان

امروزه با دیجیتال شدن امور روزمره، انجام بسیاری از مسائل قانونی و حقوقی نیز به صورت الکترونیکی و دیجیتال صورت می گیرد. دولت نیز در همین جهت و برای رفاه حال مردم سامانه های دولتی گوناگونی طراحی کرده است. یکی از این سامانه ها، سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir می باشد که متقاضیان همانطور که از نام سامانه مذکور مشخص است، برای ثبت امضا الکترونیکی خود از طریق آن اقدام می کنند.

امضای الکترونیکی کاربردهای گوناگونی در امور قانونی و حقوقی دارد. برای درک بهتر موضوع گواهی امضا الکترونیکی بانک ملی و سامانه مودیان در اینجا بررسی شده است. با توجه به نیاز به احراز هویت فیزیکی و حضوری برای انجام بیشتر امور در بانک ملی، این بانک با راه اندازی گواهی امضا الکترونیکی خود این مساله را تا حد زیادی مرتفع کرده است. به طوری که متقاضیان بدون نیاز به حضور در شعب بانک ملی و تنها از طریق موبایل بانک خود می توانند گواهی امضا الکترونیکی خود را ثبت کرده و از آن در امور بانکی خود استفاده کنند.

کاربران برای ثبت نام در سامانه های مختلف دولتی نیازمند ارائه یک سری اطلاعات از خود، مانند نام و نام خانوادگی، شماره تماس، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد و... می باشند. ثبت نام در سامانه مودیان نیز از این موارد مستثنی نیست. البته علاوه بر موارد فوق، ثبت نام در این سامانه نیازمند ارائه گواهی امضا الکترونیکی می باشد که از آن برای انجام امور مربوط به مالیات استفاده خواهد شد.

فرم درخواست گواهی امضای الکترونیکی

افراد زیادی در انجام امور روزمره خود در اسناد و قراردادهای انواع شرکت ها و همچنین موارد مشابه نیازمند ارائه امضای خود می باشند. با توجه به اجرا شدن دولت الکترونیک در سال های اخیر، لزوم برای همکاری متقاضیان با دولت در اجرایی درست این امر، باعث ایجاد سامانه های الکترونیکی گوناگون در انجام امور دولتی شده است. 

یکی از این سامانه ها که برای ثبت امضا به صورت الکترونیکی مورد استفاده کاربران قرار می‌ گیرد، سامانه امضای دیجیتال به آدرس gica.ir می باشد. متقاضیان با کمک این سامانه گواهی امضا الکترونیکی خود را ثبت کرده و می توانند در صورت لزوم ارائه امضا، به جای استفاده از امضای سنتی، امضای الکترونیکی خود را ارائه دهند. 

برای درخواست و ثبت امضا الکترونیکی، متقاضیان در دو مرحله اقدام می کنند. مرحله اول از طریق سامانه مذکور و مرحله دوم آن از طریق مراجعه حضوری به دفاتر اسناد رسمی کشور انجام می گیرد، اما بهتر است متقاضیان پیش از مراجعه حضوری به دفاتر اسناد رسمی، فرم درخواست گواهی امضا الکترونیکی را بررسی نمایند تا از شرایط و مدارک مورد نیاز جهت ثبت گواهی امضا الکترونیکی کاملا مطلع شوند. به همین منظور یک نمونه فرم درخواست گواهی امضای الکترونیکی در قسمت ذیل پیوست شده است. 

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد ثبت و دریافت گواهی امضا الکترونیکی​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از ثبت و دریافت گواهی امضا الکترونیکی​ پاسخ دهند.