پذیره نویسی شرکت

پذیره نویسی شرکت به زبان ساده چیست

پذیره نویسی در لغت به معنی «نوشتن و امضا کردن در پای سند و نوشته» است. حال ممکن است این سوال مطرح شود که پذیره نویسی شرکت به زبان ساده چیست که پاسخ به این سوال در این بخش مورد مطالعه قرار می گیرد و به شرح زیر می باشد:

در ابتدا باید گفت که تا قبل از تصویب قانون بازار اوراق بهادار مصوب 1384 در هیچ یک از متون قانونی به ویژه لایحه اصلاحی قانون تجارت 1347، از پذیره نویسی تعریفی ارائه نشده بود، اما در سال 1384 و با تصویب قانون بازار اوراق بهادار این تعریف مورد اشاره قرار گرفت. بند 28 ماده 1 قانون بازار و اوراق بهادار در این خصوص بیان می کند: «پذیره نویسی عبارت است از فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نماینده قانونی آن و پرداخت وجه کامل آن را تعهد می کند.»

در واقع در تعریف پذیره نویسی به زبان ساده باید گفت که پذیره نویسی قبول پیشنهادی است که از طرف موسسین به عموم می شود تا قسمتی از سرمایه شرکت را تعهد کنند و با پرداخت تمام یا قسمتی از مبلغ تعهدی خود، در شرکتی که بعدا تاسیس می شود؛ شریک و صاحب سهم گردند.

مطابق قانون تجارت، پذیره نویسی مخصوص شرکت سهامی عام می باشد؛ زیرا در سهامی عام برخلاف سهامی خاص، تامین بخشی از سرمایه از طریق عموم مردم می باشد. در واقع در پذیره نویسی، عموم مردم در شرکت سرمایه گذاری می کنند تا قسمتی از سرمایه شرکت را در کنار موسسین تعهد کنند. به طور مثال، اگر سرمایه شرکت 100 میلیون تومان باشد و 30 میلیون را موسسین تعهد و 70 میلیون دیگر را  به عموم مردم عرضه می کنند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

آیا پذیره نویسی سود دارد

در بخش قبلی توضیحاتی راجع به پذیره نویسی ارائه گردید و بیان شد که پذیره نویسی فرآیندی است که عموم مردم پرداخت قسمتی از سرمایه شرکت را متعهد می شوند. موضوعی که حائز اهمیت می باشد این است که آیا پذیره نویسی سود دارد و عملی سود آور محسوب می شود یا خیر؛ که پاسخ به این سوال در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد.

اشخاص از طریق پذیره نویسی در انواع شرکت ها می توانند منفعت و سود بسیاری را به دست بیاورند؛ زیرا محلی مناسب برای سرمایه گذاری می باشد. در واقع  شرکت ها با فعالیت های اقتصادی که انجام می دهند به سهامداران سود پرداخت می کنند و سود حاصل از این امر بسیار قابل توجه می باشد. به طور مثال پذیره‌ نویسی یکی از انواع شرکت بیمه، از سال 1388 تاکنون برای سهامدارانش حدود 5500% سودآوری داشته است.

پذیره نویسی در بورس یعنی چه

در بخش های قبلی به پذیره نویسی شرکت و چیستی آن اشاره شد و گفته شد که اشخاص از این طریق؛ صاحب درصدی از سهام شرکت می‌ شوند. حال ممکن است برای اشخاص این سوال نیز مطرح شود که پذیره نویسی در بورس یعنی چه که پاسخ آن به شرح زیر می باشد:

در ابتدا باید گفت که پذیره نویسی با عرضه اولیه در بورس تفاوت های بسیاری دارد و باید بین آن دو تفکیک قائل شد. پذیره نویسی زمانی است که شرکت هنوز شروع به فعالیت نکرده است؛ ولی عرضه اولیه برای انواع شرکت هایی می باشد که تاسیس و ثبت شده اند و قصد دارند سهامشان را برای اولین بار در بورس عرضه کنند.

همچنین پذیره نویسی با قیمت اسمی 1000 ریال صورت می گیرد، در حالی که عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخصی دارد. در واقع مهم‌ ترین تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه سهام، زمان قابل معامله شدن سهم شرکت در بازار سهام است. در عرضه اولیه بلافاصله در روز بعد از عرضه، آن سهام قابل معامله می باشد، اما در پذیره نویسی زمانی آن سهم قابل معامله است که شرکت به ثبت رسیده باشد.

بنابراین در پاسخ به این سوال که پذیره نویسی در بورس یعنی چه؛ باید گفت که این امر، به معنی فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد می باشد. همچنین پذیره نویسان با شروع زمان پذیره نویسی می‌ توانند سفارش‌ های خود را در سیستم معاملاتی ثبت کنند و این فرآیند تا زمانی که تمام اوراق مورد نظر شرکت عرضه شوند؛ ادامه پیدا می‌ کند. 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مهلت و زمان پذیره نویسی شرکت در قانون تجارت

اشخاصی که قصد پذیره نویسی دارند؛ می بایست ظرف مهلت مقرر به مرجع مربوطه مراجعه نمایند و فرایند آن را طی کنند. به همین منظور لازم است که افراد از مهلت آن آگهی داشته باشند. لذا مهلت و زمان پذیره نویسی شرکت در قانون تجارت به شرح زیر می باشد:

مهلت پذیره نویسی یعنی مهلتی که شخص طی آن مدت می تواند به بانک مراجعه و سهام شرکت را خریداری کند؛ بر اساس تبصره ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار تعیین می شود. به موجب تبصره ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار، عرضه عمومی اوراق بهادار باید ظرف مدتی انجام پذیرد که سازمان تعیین می کند. مدت مذکور از سی روز تجاوز نخواهد کرد. سازمان می‌ تواند مدت پذیره نویسی را با تقاضای ناشر و احراز ادله موجه حداکثر به مدت سی روز دیگر تمدید کند.

ناشر موظف است حداکثر ظرف مدت پانزده روز پس از اتمام مهلت عرضه عمومی، سازمان را از نتایج توزیع و فروش اوراق بهادار از طریقی که سازمان معین خواهد نمود، مطلع نماید. نحوه برخورد ناشر در خصوص عدم فروش کامل، در اعلامیه پذیره نویسی مشخص می‌ شود.

روش های پذیره نویسی شرکت

پذیره نویسی شرکت به روش های مختلفی انجام می شود. در واقع پذیره نویسی به دو شیوه، تعهد پذیره نویسی و بهترین تلاش انجام می شود که در این بخش به صورت جامع هر کدام از این روش ها توضیح داده می شود. بنابراین روش های پذیره نویسی شرکت به شرح زیر می باشد:

همانطور که گفته شد؛ یکی از روش های پذیره نویسی، تعهد پذیره نویسی می باشد که در توضیح آن باید گفت که قرارداد تعهد پذیره نویسی اساسا یک توافق خرید سهام است و به عبارتی اثر اصلی این قرارداد تعهد پذیره نویسی می باشد. در قانون بازار اوراق بهادار 1384 بند 29 ماده 1 تعهد پذیره نویسی، این روش، این گونه تعریف شده است: «تعهد پذیره نویسی، تعهد شخص ثالث برای خرید اوراق بهاداری است که به فروش نرسد.».

علاوه بر این، ماده 1 دستور العمل عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران که در سال 1392 به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است؛ در تعریف گروه متعهدین پذیره نویسی آمده است: «گروهی است که بابت تعهد خرید سهام در عرضه اولیه توسط مدیر عرضه تشکیل می شود.»

بنابراین مطابق با ماده های مذکور در تعریف تعهد پذیره نویسی باید گفت که در این روش اگر اوراق به فروش نرسد و باقی بماند، قراردادی با سرمایه گذار متعهد پذیره نویس نوشته می شود که طبق آن باید باقی اوراق بهادار را خریداری کند یا اگر به فروش نرسیده باشد، تعهد کند که آن اوراق توسط او در آینده خریداری می شود.

بنابراین گاهی متعهدین پذیره نویسی در برابر ناشرین تعهد می کنند که کلیه اوراق بهادار شرکت را بفروشند، اما گاهی نیز متعهدین پذیره نویسی، متعهد می شوند که نهایت تلاش خود را در جهت فروش اوراق بهادار به کار برند. در این نوع از قرارداد یعنی تعهد پذیره نویسی با حداکثر تلاش که یکی از روش های پذیره نویسی می باشد، ناشر ریسک ها را بر عهده می گیرد.

به عبارت دیگر، بانک های سرمایه گذاری هیچ گونه تضمینی درباره موفقیت کامل عرضه ارائه نمی دهد و هرگز در معرض ریسک به فروش نرسیدن اوراق قرار نمی گیرد و تنها متعهد شده اند که نهایت تلاشش را در عرضه و فروش اوراق بهادار به کار ببرد و اما اگر تقاضای کافی برای اوراق بهادار وجود نداشته باشد، مسئولیتی ندارند. همچنین این نوع از توافق بیشتر در مورد شرکت های کوچک با ریسک بالا رایج است.

شرایط و مدارک لازم برای پذیره نویسی جدید و آینده شرکت

برای پذیره نویسی لازم است که شرایط و ضوابطی رعایت گردد. همچنین باید مدارکی تهیه شده و در زمان مقتضی ارائه گردد. از همین رو لازم است که شخص نسبت به شرایط و مدارک به طور اجمالی شناخت داشته باشد. این شرایط و مدارک لازم برای پذیره نویسی جدید و آینده شرکت به شرح زیر می باشد:

تعداد اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی عام باید بیشتر از 5 نفر باشد

زمانی اشخاص می توانند در پذیره نویسی شرکت کنند که دارای اهلیت باشند و فرقی ندارد آن شخص حقیقی یا حقوقی باشد، ولی اگر شحص حقوقی است؛ باید در چارچوب اساسنامه شرکت خود عمل کند.

مطابق با اصل 81 قانون اساسی، دادن امتیاز تشکیل شرکت‌ ها و موسسات در امور تجارتی و صنعتی و کشاورزی و معادن به خارجیان مطلقا ممنوع است. بنابر همین، فقط اشخاص ایرانی می توانند پذیره نویسی را انجام دهند و افراد غیر ایرانی امکان شرکت در پذیره نویسی جدید را ندارند.

انتشار طرح و اعلامیه پذیره نویسی

اشخاص محجور به وسیله ولی یا وصی، جد پدری و یا یک قیم حق شرکت در پذیره نویسی را دارند.

اشخاص ظرف مهلت مقرر برای پذیره نویسی باید به بانک یا یکی از شعب کارگزاری های فعال در بورس مراجعه کنند.

امضا و دریافت ورقه تعهد سهم 

همچنین مدارک مورد نیاز برای پذیره نویسی شرکت ها، دو نسخه طرح اساسنامه شرکت، دو نسخه از طرح اظهارنامه، دو نسخه طرح اعلامیه پذیره نویسی، کپی کامل شناسنامه و مدارک هویتی موسسان، گواهی بانکی مبنی بر واریز حداقل 35% از سرمایه شرکت از طریق موسسان، اطلاعیه صدور مجوز عرضه عمومی و مجوز اداره ثبت شرکت ها می باشد.

فرآیند پذیره نویسی شرکت و نحوه شرکت در آن به چه صورت است

در نهایت پس از بررسی چیستی پذیره نویسی در شرکت و بورس و بیان شرایط و مدارکی که در این خصوص لازم است، نوبت به این می رسد که برای پذیره نویسی می بایست چه فرآیند و مراحلی باید طی شود. به منظور آشنایی علاقمندان، در این قسمت به این سوال که فرآیند پذیره نویسی شرکت و نحوه شرکت در آن به چه صورت است؛ پاسخ داده می شود که به شرح زیر است:

فرآیند پذیره نویسی مستلزم تهیه طرح اعلامیه پذیره نویسی می باشد. طرح اعلامیه پذیره نویسی در واقع پیشنهاد موسسان برای انتشار اعلامیه در جراید است که به موجب آن عموم مردم دعوت می شوند تا در شرکت سرمایه گذاری کنند و قسمتی از  سرمایه شرکت را تامین کنند.

همچنین اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی توسط مرجع ثبت شرکت در ایران، بعد از موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار صادر می شود و بعد از صدور این اجازه، طرح اعلامیه پذیره نویسی که تا قبل از آن، یک پیش نویس بود، قطعیت می یابد و از این پس اعلامیه پذیره نویسی نامیده می شود و برای اطلاع عموم در جراید و روزنامه ها چاپ می گردد.

همچنین طرح اعلامیه پذیره نویسی باید حاوی مندرجات و مواردی باشد که شامل نام شرکت، موضوع شرکت و نوع فعالیت هایی که شرکت به منظور آن تشکیل می شود، مرکز اصلی شرکت و شعب آن، مدت شرکت، هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسان، مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک، تعیین مقداری از سرمایه که موسسان تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده‌ اند، در صورتی که انجام موضوع شرکت قانونا مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد و ... می باشد.

پس از انتشار آگهی ها، اشخاصی که قصد دارند پذیره نویسی را انجام دهند؛ باید ظرف مهلت مقرر به بانک مراجعه نمایند. در مرحله بعد، اشخاص برای پذیره نویسی، ورقه ای به نام تعهد سهم را امضا می کنند و مبلغی را که باید نقدا بپردازند، پرداخت می کنند. ورقه تعهد سهم در دو نسخه تنظیم می شود که نسخه اول نزد بانک باقی می ماند و نسخه دوم، با مهر و امضای بانک، به عنوان رسید دریافت وجه، به پذیره نویس تسلیم می شود.

ورقه تعهد سهمی که اشخاص از بانک دریافت می کنند؛ باید حاوی موارد مذکور در ماده 13 لایحه اصلاحی باشد که شامل نام و موضوع و مرکز اصلی و مدت شرکت، سرمایه شرکت، شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌ نویسی و مرجع صدور آن، تعداد سهامی که مورد تعهد واقع می شود و مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که از آن بابت نقدا در موقع پذیره‌ نویسی باید پرداخت شود و... می باشد.

باید توجه داشت که اگر این اطلاعات وجود نداشته باشد، ورقه تعهد سهم دیگر اعتباری ندارد و باطل است. تکمیل فرآیند عرضه عمومی باید توسط سازمان بورس تایید شود. در نهایت، موسسان بعد از احراز این مسئله که تمام سرمایه شرکت تعهد گردیده و حداقل 35 درصد آن تادیه شده، تعداد سهم هر یک از تهیه کنندگان را تعیین و مجمع عمومی موسس را دعوت می کند و همچنین لازم به ذکر است که زمانی که پذیره نویس ورقه تعهد سهم را امضا می کند؛ به معنی پذیرش اساسنامه و تصمیمات آتی شرکت می باشد.

مشاهده لیست آگهی و کانال شرکت های در صف پذیره نویسی

ممکن است بعضی از اشخاص قصد داشته باشند که از اطلاعیه پذیره نویسی شرکت های مختلف اطلاع داشته باشند، از همین رو در این بخش از مقاله به معرفی مشاهده لیست آگهی و کانال شرکت های در صف پذیره نویسی اختصاص داده می شود؛ که به شرح زیر می باشد:

در ابتدا؛ به منظور مشاهده لیست آگهی و کانال شرکت های در صف پذیره نویسی، لازم است که شخص در مرورگر خود سامانه کدال به نشانی codal.ir را جستجو کرده و وارد سامانه شود.

در مرحله بعد شخص می بایست بر روی گزینه جستجو اطلاعیه ها کلیک نماید.

سپس فرد باید در کادری که مربوط به موضوع اطلاعیه می باشد، عبارت پذیره نویسی را وارد کند و گزینه جستجو را انتخاب کند.

در نهایت؛ شخص کانال پذیره نویسی​ و لیست پذیره نویسی را مشاهده می کند.

همچنین، لازم به ذکر است که در صورت تمایل اشخاص می توانند فایل اعلامیه پذیره نویسی را دانلود کنند و  از زمان ارسال و انتشار اعلامیه نیز مطلع شوند. علاوه بر این؛ امکان مشاهده شماره حساب جهت واریز وجوه تعیین شده نیز وجود دارد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد اطلاع از نحوه پذیره نویسی شرکت​​ در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از نحوه پذیره نویسی شرکت​ پاسخ دهند.