مالیات شرکت ها

انواع مالیات شرکت ها

همانطور که پیش تر اشاره گردید، مالیات؛ هزینه ای است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور به منظور تامین هزینه های مختلف عمومی به مالیات دهنده تحمیل می شود و وی موظف به پرداخت آن می باشد. در این تعریف، مالیات دهنده می تواند شخص حقیقی یا شخص حقوقی بوده و به وی مودی مالیاتی گفته می شود. به جهت آشنایی کلیه اشخاص حقوقی و شرکت ها با اقسام مالیات، در این قسمت به بیان انواع مالیات شرکت ها اختصاص داده شده است.

در پاسخ به این پرسش که انواع مالیات شرکت ها چه می باشد؛ در ابتدا می بایست به اقسام کلی مالیات ها اشاره نمود. به طور کلی، مالیات در ایران به دو دو دسته گوناگون تقسیم بندی می شود که شامل مالیات های مستقیم و مالیات غیر مستقیم می گردد. هر کدام از اقسام مالیات های مستقیم و غیر مستقیم خود دارای زیر گروه هایی می باشند. توجه به این نکته ضروری است که اطلاع از پرداخت کننده اصلی و غیر اصلی مالیات حقوق شرکت برای پرداخت مالیات امری الزامی می باشد.

منظور از مالیات مستقیم، مالیاتی است که به طور مستقیم و بی واسطه توسط مامورین مالیاتی از درآمد یا دارایی مالیات دهندگان اخذ می شود. مالیات غیر مستقیم نیز مالیاتی است که مبلغ آن به طور غیر مستقیم بر قیمت کالا و خدمات لحاظ شده و از مصرف کنندگان به طور نامحسوس اخذ می گردد. در واقع، این نوع مالیات بر روی قیمت خرید کالا یا خدمت محاسبه می شود. با توجه به مطالب فوق می توان بیان داشت که شرکت ها، با توجه به نوع و موضوع فعالیت خود، مشمول هر دو مالیات مستقیم و غیر مستقیم می گردند.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

مالیات مستقیم شرکت ها

در قسمت گذشته، پیرامون انواع مالیات و تعریف هر یک توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که یکی از انواع مالیات شرکت ها، مالیات مستقیم می باشد. ماده یک قانون مالیات های مستقیم مصوب سال 1366، اشخاصی را مشمول پرداخت این نوع مالیات می باشند را بیان نموده که مطابق با آن، هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید و هر شخص غیر ایرانی (‌اعم از حقیقی و یا حقوقی) نسبت به درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید، مشمول پرداخت مالیات می گردند.

بنابراین، تنها شرکت های ایرانی مشمول پرداخت مالیات مستقیم نمی گردند و کلیه شرکت های غیر ایرانی که به تحصیل درآمد در ایران اشتغال دارند، نیز می بایست این نوع مالیات را پرداخت نمایند. در یک تقسیم بندی کلی می توان مالیات مستقیم شرکت ها را به دو دسته مالیات بر درآمد و مالیات بر دارایی تقسیم بندی نمود. یکی از انواع مالیات بر درآمد، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می باشد. البته تسهیلاتی نظیر معافیت مالیاتی شرکت تعاونی در این مسیر، برای برخی شرکت ها در نظر گرفته شده است.

ماده 105 قانون مالیات های مستقیم در خصوص تعریف مالیات بر درآمد شرکت ها بیان می دارد: «جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیرمعاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد، مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد (25٪) خواهند بود.» بنابراین شرکت ها موظف بوده که بیست و پنج درصد، جمع درآمد خود را پس از کسر زیان و معافیت های مقرر، به عنوان مالیات بر درآمد به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند.

همچنین به موجب ماده 106 همین قانون، درآمد مشمول مالیات شرکت ها، بر اساس میزان سود دهی فعالیت آن ها تعیین می گردد. اشخاص حقوقی بر طبق ماده 110 همین قانون مکلفند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی‌ همراه با فهرست هویت شرکاء و سهام داران و حسب مورد میزان سهم‌الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آن ها، به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص‌ حقوقی در آن واقع است، تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

نوع دیگر، مالیات های مستقیم شرکت ها، مالیات بر دارایی اشخاص حقوقی می باشد. مالیات بر دارایی مالیاتی است که بر دارایی خالص یک شخص تعلق می گیرد. بنابراین، کلیه اموال و دارایی هایی که در مالکیت اشخاص حقوقی و شرکت ها هستند، نیز مشمول پرداخت مالیات می گردند. بند یک ماده 1 قانون مالیات های مستقیم در این خصوص بیان می دارد که کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران مشمول پرداخت مالیات می گردند.

ذکر این نکته در خصوص مالیات بر دارایی اشخاص حقوقی حائز اهمیت می باشد که کلیه شرکت ها، به موجب ماده 48 قانون مالیات های مستقیم موظف بوده که ظرف دو ماه از تاریخ تاسیس، به مقدار نیم در هزار سرمایه اصلی خود را به عنوان حق تمبر و سهام و سهم الشرکه پرداخت کنند که به این نوع این مالیات، به مالیات بر سرمایه شرکت گفته می شود.

مالیات غیر مستقیم شرکت ها

مالیات غیر مستقیم نیز، هزینه ای است که به طور غیر مستقیم بر قیمت کالا و خدمات لحاظ گردیده و از مصرف کنندگان اخذ می شود. مالیات غیر مستقیم شرکت ها خود به دو دسته مالیات بر مصرف (مالیات بر ارزش افزوده) و مالیات بر واردات تقسیم بندی می گردد. به جهت آشنایی علاقمندان با هر یک از انواع مالیات غیر مستقیم شرکت ها، در این قسمت به بیان ویژگی ها و تعریف هر یک پرداخته شده است.

مالیات بر واردات که از آن با عنوان حقوق و عوارض گمرکی نیز یاد می شود، مالیاتی است که درنتیجه وارد نمودن کالا به داخل کشور، در گمرگ از وارد کننده اخذ می شود. مطابق با این تعریف چنانچه شرکتی، در بخشی از فعالیت خود، قصد دارد کالایی را به ایران وارد نماید، می بایست هزینه ای را تحت عنوان مالیات بر واردات به مراجع مربوطه پرداخت نماید. هزینه این مالیات، با توجه به ماده یک قانون امور گمرکی، معادل چهار درصد (4%) ارزش گمرکی کالا تعیین شده است.

مطابق ماده 1 قانون مالیات بر ارزش افزوده، این مالیات، ما به التفاوت و عوارض فروش با مالیات و عوارض خرید در یک دوره معین می باشد. مبلغ مالیات در ابتدای هر سال با توجه به نرخ تورم، توسط سازمان مالیاتی کشور اعلام می شود. بنابر این می توان بیان داشت که مالیات بر ارزش افزوده مالیاتی است که کلیه شرکت هایی که در زمینه عرضه‌ کالاها و یا خدمات فعالیت می نمایند، می بایست علاوه بر بهای کالا یا خدمت عرضه‌ شده، به‌ صورت درصدی از بهای فروش کالاها یا خدمات، در زمان فروش از خریداران اخذ و به‌ صورت دوره ای (فصلی) به سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.

 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

نحوه پرداخت مالیات شرکت ها

در قسمت های گذشته، پیرامون انواع مالیات ها و ویژگی های هر یک، توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که ممکن است به یک شرکت، انواع مختلفی از مالیات ها تعلق گیرد. سوالی که در این میان ممکن است برای افراد و شرکت ها مطرح شود این است که این مالیات ها چگونه می بایست پرداخت شود. از این رو، در این قسمت؛ نحوه پرداخت مالیات شرکت ها برای هر یک از انواع مالیات ارائه شده است.

سازمان امور مالیاتی کشور، در راستای توسعه خدمات الکترونیکی جهت خوداظهاری مودیان مالیاتی، سامانه تحت وب تسلیم اظهارنامه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی یا همان شرکت ها را، طراحی و توسعه داده است. شرکت ها می بایست پس از ثبت نام در سامانه "ثبت نام الکترونیکی در نظام مالیاتی" به نشانی tax.gov.ir و دریافت نام کاربری و کلمه عبور، به سامانه اظهارنامه اشخاص حقوقی به آدرس my.tax.gov.ir وارد و نسبت به تکمیل اطلاعات عملکردی خود اقدام نمایند.

پرداخت مالیات بر دارایی با توجه به نوع دارایی و هزینه آن متفاوت می باشد. به طور مثال چنانچه شخصی (اعم از شخص حقیقی و شخص حقوقی) مالک خودرو بوده و ارزش خودرو یا مجموع خودروهای تحت تملک آن، بیش از یک و نیم میلیارد تومان باشد، موظف است برای پرداخت مالیات خودرو اقدام نماید و در صورت عدم پرداخت، مشمول جرایم سنگین مالیاتی می شود. بنابر این اگر شرکت، به طور مثال؛ خودرو یا خودروهای با ارزش بیش از یک و نیم میلیارد تومان در اختیار داشته باشد، می بایست برای پرداخت مالیات آن اقدام نماید. برای پرداخت این نوع مالیات، شرکت ها می توانند به روش قید شده در قسمت زیر عمل نمایند:

به منظور پرداخت مالیات بر خودرو، داوطلب می بایست به آدرس سایت tax.gov.ir مراجعه کرده و در آن ثبت نام نماید. پس از ثبت نام در این سامانه و دریافت نام کاربری و رمز عبور، شخص باید به سایت اظهارنامه اشخاص حقوقی به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کرده و پس از درج نام کاربری و رمز عبور و کد شش رقمی پیامک شده به تلفن همراه، در کادر مربوطه، وارد این سایت گردد. حال فرد می تواند از طریق کلیک بر روی عبارت مالیات بر نقل و انتقال خودرو، وارد سامانه مالیات بر خودروهای تحت تملک expcar.tax.gov.ir، شده و مالیات آن را پرداخت کند. همچنین، افراد باید صورت معاملات فصلی خود را نیز در سامانه آن ثبت کنند.

مالیات شرکت ها در خصوص مالیات بر واردات، برای عوارض تا سقف 50 میلیون تومان در مراکز گمرگی و برای زیر 50 میلیون تومان در سامانه پرداخت عوارض گمرکی به نشانی payment.irica.ir می باشد. به منظور پرداخت مالیات بر واردات شرکت ها در این سامانه، پس از ورود به سامانه، شخص می تواند با استفاده از شناسه پرداختی که پیش از این، از طریق گمرک دریافت کرده، برای پرداخت عوارض گمرکی، به روش آنلاین اقدام نمایید. پرداخت عوارض در این سایت نیاز به ایجاد حساب کاربری ندارد.

پرداخت مالیات بر مصرف به این صورت می باشد که خریدار مبلغ مالیات را که بخشی از قیمت نهایی محصول یا خدمات است، در زمان خرید کالا یا استفاده از خدمات، به فروشنده پرداخت کرده و فروشنده مبلغ را به دولت انتقال می دهد. در واقع، فروشنده واسط میان مردم و دولت برای وصول این نوع از مالیات برای دولت می باشد. توجه به این نکته ضروری است که کلیه انواعکه در دوره مالی خود، هیچ گونه فعالیتی نداشته و اظهارنامه مربوط به عدم فعالیت را به سازمان امور مالیاتی تحویل داده اند، از پرداخت مالیات معاف می باشند.

مالیات شرکت ها بر عهده کیست؟

اشخاص حقوقی همچون اشخاص حقیقی می بایست سالیانه مالیات اظهارنامه عملکرد پر کرده و نسبت به پرداخت آن اقدام نمایند. حال با این تفاسیر ممکن است این سوال مطرح شود که پرداخت مالیات شرکت ها بر عهده کیست؟  در پاسخ باید گفت وظیفه پرداخت بدهی های مالیاتی در ابتدا با خود شخص حقوقی و سرمایه در گردش شرکت می باشد، اما چنانچه شرکت نتواند بدهی های خود را پرداخت نماید، برای پرداخت مبلغ مالیات باید به قانون رجوع کرد.

در شرکت های با مسئولیت محدود بدین صورت است که تمامی اعضای هیئت مدیره و افراد دارای سهم الشرکه تا میزان سهم الشرکه خود مسئول پرداخت بدهی شرکت هستند. در شرکت های سهامی عام و خاص نیز به همین صورت است. در شرکت های تضامنی تک تک اعضای شرکت متضامنا  مسئول هستند، اما در صورت پرداخت یک جای بدهی توسط یکی از اعضا، شخص مزبور می تواند به سایر اعضا مراجعه کرده و وجوه پرداخت شده را دریافت نماید.

در واقع پس از شخص حقوقی وظیفه پرداخت بدهی های مالیاتی شرکت بر عهده اعضای هیئت مدیره آن شرکت می باشد. اگر چنانچه این افراد تعامدا از پرداخت بدهی خودداری نمایند، دولت می تواند به نفع سازمان امور مالیاتی از اموال و دارایی های این افراد توقیف نماید و از محل آن بدهی شرکت را پرداخت نماید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع و نحوه پرداخت مالیات شرکت ها در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع و نحوه پرداخت مالیات شرکت ها​ پاسخ دهند.