صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد به زبان ساده چیست

صورت جریان وجه نقد، یکی از انواع صورت های مالی است که اطلاعات مربوط به ارزیابی جریان های وجه نقد آتی، عدم قطعیت این جریان ها و ارزش بازار شرکت را فراهم می کند. پیش بینی جریان های نقد آتی، برای ارزیابی و تحلیل سرمایه گذاری شرکت ها، یک امر ضروری به شمار می رود.

در واقع برای پاسخ به این سوال که صورت جریان وجوه نقد به زبان ساده چیست؛ باید گفت که همانطور که از نام این صورت مالی پیدا است، صورت جریان وجوه نقد، وضعیت وجه نقد را در یک مدت معین بررسی می کند. به عبارتی اگر در یک بازه زمانی معین وجهی به حساب شرکت واریز شده یا وجهی از حساب شرکت خارج شده است، مشخص می شود که این وجه بابت چه چیزی به حساب شرکت وارد یا از حساب شرکت خارج شده است.  

علاوه بر این صورت جریان وجوه نقد به دو روش مستقیم و غیر مستقیم تهیه می شود. در حال حاضر روش غالب تهیه صورت جریان وجوه نقد در شرکت ها و موسسات، روش غیر مستقیم است. در توضیح باید گفت که در صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم، ابتدا سابقه ورود و خروج وجه نقد بررسی می‌شود. سپس در پایان هر ماه یا پایان دوره مالی، از داده‌ های به دست آمده برای تهیه صورت وجوه نقد استفاده می‌ شود.

مطابق با استاندارد حسابداری، روش مستقیم به موسسات تجاری توصیه شده است؛ چون اطلاعاتی را ارائه می کند که می تواند در پیش بینی جریان های نقدی آتی مفید واقع شود. در حالی که این گونه اطلاعات در روش غیر مستقیم وجود ندارد. در روش غیر مستقیم صورت جریان وجوه نقد جدید، تنها به معاملاتی توجه می‌ شود که در صورت حساب سود و زیان ثبت شده باشد و سود خالص با لحاظ کردن تعدیلات مربوط به عملیاتی که سود خالص را تحت تاثیر قرار می‌ دهند، اما غیر نقدی هستند، به جریان نقد عملیاتی تبدیل می‌ شود. 

حتی برخی از معاملات هم برای مشاهده بهتر سرمایه در گردش شرکت از لیست پیگیری حذف می‌ شود. معاملاتی که بار مالی ندارند، در تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش غیر مستقیم حذف می‌ شوند. علاوه بر این به دلیل کمتر بودن تعداد تراکنش ‌ها و معاملات نقد، تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش غیر مستقیم کم هزینه ‌تر و ساده ‌تر است.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

تفاوت صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم

در قسمت قبلی در خصوص صورت جریان وجوه نقد صحبت شد و بیان گردید که این صورت از 2 طریق مستقیم و غیر مستقیم تهیه می شود و با وجود این که صورت جریان وجوه نقد به شیوه مستقیم اطلاعات سودمند تری را در اختیار انواع شرکت ها قرار می دهد، اما بسیاری از شرکت ها، صورت جریان وجوه نقد خود را به شیوه غیر مستقیم تهیه می کنند. حال در این قسمت به تفاوت صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم اشاره می شود. 

در ابتدا، لازم به ذکر است که تفاوت این دو روش در ارائه گزارش نقدی و فعالیت عملیاتی می باشد. به عبارتی روش مستقیم شامل دریافت‌ ها و پرداخت‌ های نقدی است، درحالی‌ که روش غیر مستقیم شامل سود و اثر عناصر غیر نقدی سود است. در روش مستقیم باید مقادیر ورودی و خروجی وجه نقد محاسبه و مشخص شود که فرمول به دست آوردن این مقادیر به شرح زیر می باشد:

 وجوه نقد حاصل از فروش = حساب‌ های دریافتنی پایان دوره – حساب‌ های دریافتنی در آغاز دوره + فروش

وجوه نقد حاصل از ارائه خدمات = حساب‌ های دریافتنی پایان دوره – حساب ‌ها دریافتنی ابتدای دوره + درآمد خدمات

جریان وجوه نقد خروجی نیز همانطور که گفته شد؛ شامل هزینه مواد اولیه و حقوق و دستمزد می‌ شود. افراد به منظور محاسبه جریان وجوه نقد خروجی می بایست با فرمول آن آشنایی داشته باشند. به جهت اطلاع علاقمندان، در قسمت زیر؛ فرمول محاسبه این دو نوع جریان خروجی نقدی نیز آمده که به شرح زیر می باشد:

وجوه نقد پرداختی بابت مواد اولیه = موجودی پایان دوره – موجودی ابتدای دوره + هزینه مواد اولیه

وجوه نقد پرداختی برای حقوق و دستمزد = حقوق پرداختنی پایان دوره – حقوق پرداختنی ابتدای دوره + هزینه حقوق 

بنابراین در خصوص تفاوت این رو روش باید گفت که در روش مستقیم تاکید بر دریافت و مخارج های نقدی مربوط به فعالیت عملیاتی است، در حالی که در روش غیر مستقیم تمرکز بر سود عملیاتی و تعدیلات مناسب برای دست یابی به خالص جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت های عملیاتی می باشد. همچنین بر خلاف روش مستقیم، برای استفاده از روش غیر مستقیم لازم نیست ورودی و خروجی‌ های نقدی واقعی مشخص باشند و امکان تطبیق بین دو صورت مالی دیگر یعنی ترازنامه و صورت سود و زیان را نیز فراهم می کند. 

کاربرد تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم

تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم هر کدام دارای مزایای و کاربرد خاصی هستند که لازم است اشخاص نسبت به مزایای هر کدام اطلاعاتی را داشته باشند. بنابراین در این قسمت به کاربرد تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و غیر مستقیم اشاره می شود و به شرح زیر می باشد:

مزیت و کاربرد اصلی روش مستقیم این است که دریافت و پرداخت های نقدی عملیاتی را نشان می دهد. اطلاع از اینکه دریافت های نقدی بابت چه چیزی بوده است و از کدام منبع پرداخت شده است و مقاصد مربوط به پرداخت های نقدی انجام شده، چه بوده است، می تواند در برآورد جریان های نقدی در حسابداری شرکت مفید واقع شود. 

لکن ممکن است در برخی موارد، منافع حاصل از ارائه اطلاعات به اشخاص از طریق این شیوه بر هزینه های تهیه و ارائه این اطلاعات توسط شرکت فزونی نداشته باشد. لذا این استاندارد کاربرد روش مستقیم را الزامی نمی داند. با این حال در شرایطی که مزایای اطلاعات ارائه شده در روش مستقیم بر هزینه های تهیه این اطلاعات فزونی داشته باشد، به منظور ارائه مفید، استفاده از روش مستقیم توصیه می شود. 

مزیت و کاربرد اصلی روش غیر مستقیم این است که تفاوت بین سود عملیاتی و جریان وجه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی به صورت واضح ارائه می دهد. بسیاری از افرادی که از صورت های مالی استفاده می کنند معتقد هستند که چنین صورتی در ارائه تصویری از کیفیت سود واحد تجاری، حائز اهمیت اساسی است.

 برخی از سرمایه گذاران و بستانکاران، جریان های نقدی آتی را از طریق تخمین سود آتی و انجام تعدیلاتی در رابطه با اقلام با ماهیت غیر نقدی و نیز اقلام مبتنی بر تعهدی عمل کردن درآمد و هزینه برآورد می کنند و از این رو، اطلاعات مربوط به تعدیلات مزبور در دوره های گذشته، می تواند در برآورد تعدیلات آتی مفید واقع شود. 

همچنین لازم به ذکر است که افراد در ارائه جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی باید از این الگو تبعیت کنند که در صورت کاربرد روش مستقیم، باید اجزای تشکیل دهنده خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی در صورت جریان وجوه نقد ارائه شود و صورت تطبیق خالص جریان های نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی با سود یا زیان عملیاتی از طریق یادداشت های توضیحی ارائه گردد.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

صورت جریان وجوه نقد چند طبقه است

در بخش های قبلی به تعریف صورت جریان وجوه نقد و روش های تهیه و کاربرد آن مورد بررسی قرار گرفت. حال سوالی که ممکن است برای اشخاص ایجاد شود این است که صورت جریان وجوه نقد چند طبقه است که در این قسمت مورد بررسی قرار می گیرد. در ابتدا لازم به ذکر است که سابقا طبقات این صورت مالی مطابق با استاندارد حسابداری ایران 5 طبقه بود و صورت جریان وجوه نقد باید منعکس کننده جریان های نقدی طی دوره تحت سر فصل های اصلی زیر  می شد:

فعالیت های عملیاتی 

بازده سرمایه گذاری ها و سود پرداختنی بابت تامین مالی 

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

فعالیت های سرمایه گذاری

فعالیت های تامین مالی

نکته قابل توجه این است که مطابق با استاندارد حسابداری بین المللی و بر مبنای استاندارد های جدید حسابداری ایران درحال حاضر این صورت مالی شامل 3 طبقه است، یعنی از 5 طبقه به 3 طبقه کاهش یافته است. به منظور آشنایی علاقمندان، این طبقات در قسمت زیر آمده که به این شرح می باشد:

جریانات نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی: منظور از این قسمت، فعالیت های اصلی مولد درآمد عملیاتی واحد تجاری است. مصادیق جریانات نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی موارد متعددی می باشد و افراد می بایست از آن اطلاع داشته باشند. مصادیق جریانات نقدی ناشی از فعالیت های عملیاتی از آن شامل موارد زیر می باشد:

الف) دریافت های نقدی حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات 

ب) دریافت های نقدی حاصل از حق امتیار، حق الزحمه، کارمزد و سایر درآمد های عملیاتی

ج) پرداخت های نقدی به کارکنان

د) دریافت ها و پرداخت های نقدی شرکت بیمه بابت حق بیمه ها، خسارت ها، مستمری ها و سایر مزایای بیمه ای

و) پرداخت های نقدی یا استرداد های نقدی مربوط به مالیات بر درآمد، به غیر از مواردی که بتوان به طور مشخص آن ها را به عنوان فعالیت های تامین مالی و سرمایه گذاری شناسایی کرد

ه) دریافت ها و پرداخت های نقدی مربوط به قراردادهای منعقد شده 

جریانات نقدی ناشی از فعالیت های سرمایه گذاری: این فعالیت ها شامل تحصیل یا واگذاری دارایی های بلند مدت و سایر سرمایه گذاری ها به جز معادل های نقد، تسهیلات اعطایی به دیگران به جز تسهیلات اعطایی موسسات مالی، پرداخت های نقدی برای تحصیل ابزار های مالکانه و دریافت های نقدی حاصل از فروش ابزار های مالکانه می باشد.

جریانات نقدی ناشی از فعالیت های تامین مالی: فعالیت های است که موجب تغییر مبلغ و ترکیب حقوق مالکانه و استقراض های واحد تجار می باشد که مصادیق آن شامل دریافت های نقدی حاصل از انتشار سهام یا سایر ابزارهای مالکانه، پرداخت های نقدی به مالکان برای تحصیل یا بازخرید سهام، دریافت های نقدی حاصل از انتشار اوراق بدهی و تسهیلات و پرداخت های نقدی برای تسویه مبالغ استقراض شده است.

بنابراین در خصوص آن دو طبقه ای که بعد از سال 98 نسبت به آن تجدیدنظر شد و حذف گردید باید گفت که طبقه بازده سرمایه گذاری و سود پرداختی بابت تامین مالی حذف شده ولی دریافتی های آن که شامل سهام و بهره دریافتی است در طبقه سرمایه گذاری منعکس می شود و پرداختی های شامل سود سهام و بهره پرداختی در طبقه تامین مالی منعکس می شود. به عبارتی طبق استاندارد جدید مالیات بر درآمد نیز، در طبقه فعالیت های عملیاتی ارائه می شود. 

در ابتدا باید گفت  که برای تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش کاربرگ لازم است اطلاعاتی از قبل تهیه شود. به عبارتی در این مورد لازم است که صورت سود و زیان و گردش حساب سود و زیان انباشته، ترازنامه و اخذ خلاصه ای از اطلاعات مرتبط با مبادلاتی که شرکت در دوره مورد نظر که این اطلاعات می تواند از روی ترازنامه و دفاتر یا از روی صورت های مالی و یادداشت های توضیحی تهیه شود.

نکته مهمی که در مورد دارایی های ثابت باید ذکر شود این است که دارایی ثابت می تواند بخش های زیادی از صورت جریان وجوه نقد را درگیر خود کند، به همین دلیل بهتر است که در یک مرحله تمام تغییرات مربوط به آن در کاربرگ صورت جریان لحاظ شود. رعایت کلیه نکات فوق برای تهیه صورت جریان وجوه نقد الزامی می باشد.

آموزش و نحوه تهیه کاربرگ صورت جریان وجوه نقد

برای تهیه صورت جریان وجوه نقد به روش کاربرگ لازم است، اطلاعاتی از قبل تهیه شود. به عبارتی در این مورد لازم است که صورت سود و زیان و گردش حساب سود و زیان انباشته، ترازنامه و اخذ خلاصه ای از اطلاعات مرتبط با مبادلاتی که شرکت در دوره مورد نظر که این اطلاعات می تواند از روی ترازنامه و دفاتر یا از روی صورت های مالی و یادداشت های توضیحی باشد، تهیه شود. بنابراین، در این بخش آموزش نحوه تهیه کاربرگ صورت جریان وجوه نقد برای شرکت های ثبت شده در سامانه ثبت شرکتها اشاره می شود و مراحل آن به شرح زیر می باشد:

ستون اول بایستی به ۲ بخش تقسیم گردد. بخش ترازنامه و بخش سود و زیانی که از سود عملیاتی بایستی شروع شده و هر آنچه را که اتفاق افتاده تا سود عملیاتی شرکت به سود انباشته پایان سال رسیده است را در بر گیرد. 

در بخش ترازنامه مانده ارقام ترازنامه در سال جاری درج می شود و در بخش سود و زیان، ارقام مربوطه از سود عملیاتی تا سود انباشته پایان دوره درج گردد. 

در بخش ترازنامه مانده ارقام در سال قبل وارد می گردد. 

در ستون شماره 4 باید اختلاف ارقام ترازنامه ۲ سال به صورت مثبت و منفی درج شود. به عبارتی ارقام سال جاری از ارقام سال قبل کسر می شود. در واقع آنچه که مهم ترین مطلب در تهیه صورت جریان وجوه نقد است این است که مابه التفاوت وجه نقد ۲ سال معین شود. 

در مرحله بعد باید افزایش و کاهش دارایی ها را در منفی یک ضرب شود و افزایش و کاهش بدهی ها و سرمایه را به همان صورت بدون تغییر در ستون پنجم وارد شود. 

ستون ششم مربوط به خنثی کردن اثر مبادلات غیرنقدی طی دوره است.

در ستون 7 و 8 تعدیلات جهت رساندن مابه التفاوت سود انباشته ۲ سال به جمع سود عملیاتی و سایر درآمدهای غیرعملیاتی وارد می شود. 

در قسمت بعدی، ارقام ستون های 6، 7 و 8 با یکدیگر جمع می شوند. منتهی باید دقت شود که ۲ ستون 7 و 8 نیز باید با صورت جریان همسو شده و بعد با ستون 6 جمع شود. 

در ستون بعدی، ارقام ستون پنجم و نهم با یکدیگر جمع جبری می شود.

در مورد ستون 11 الی 15 متناسب با سرفصل های پنجگانه، صورت جریان وجوه نقد طراحی شده است. در این ۵ ستون ارقام ردیف های ستون دهم به گونه ای وارد می شود که جمع جبری آن ها با ردیف رو به روی خودش در ستون دهم برابر باشد.

توجه به این نکته ضروری است که به منظور تنظیم صورت های مالی، شخص می بایست با مفاهیم و اصول حسابداری آشنا بوده و از مندرجات صورت ها، اطلاع کامل داشته باشد. پس از تهیه اطلاعات لازم، شخص باید این معلومات را در قسمت مربوطه وارد نموده و سپس با استفاده از فرمول ها و عملیات حسابداری، مقادیر موردنیاز را محاسبه نماید و به حل مسئله صورت جریان وجوه نقد اقدام  نمایند.

نمونه مثال صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم pdf

در نهایت پس از بررسی صورت جریان وجوه نقد و کاربرد و روش تهیه آن نوبت به این می رسد که یک نمونه مثال صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم pdf ارائه شود، زیرا ممکن است بعضی از کاربران از لحاظ شکلی با صورت جریان وجوه نقد آشنایی نداشته باشند که در این قسمت برای آشنایی این اشخاص، نمونه ای از مثال صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم و PDF مربوط به آن بارگذاری شده است که می توانند از نمونه صورت جریان وجوه نقد به روش مستقیم​ استفاده کنند.

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تهیه نمونه صورت جریان وجوه نقد در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون نحوه تهیه نمونه صورت جریان وجوه نقد پاسخ دهند.