صورت سود و زیان شرکت

 

 

صورت سود و زیان شرکت چیست

صورت سود و زیان شرکت، یکی از صورت‌ های مالی اساسی می باشد. سیستم حسابداری هر شرکت موظف است، انواع صورت های اساسی مالی نظیر صورت سود و زیان شرکت را ارائه دهد. در این میان، یکی از سوالاتی که ممکن است مطرح شود این است که صورت سود و زیان شرکت چیست؟

صورت سود و زیان برای ارائه گزارش عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره مالی مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر عملکرد مالی شرکت در یک بازه زمانی خاص اندازه گیری می شود و مطابق آن صورت حسابی تحت عنوان صورت سود و زیان تهیه می شود. این بازه زمانی معمولا یک فصل یا یک سال مالی است.

صورت درآمد و هزینه ها نام دیگر صورت سود و زیان می باشد که میزان درآمدهای شرکت، هزینه‌ های شرکت و همچنین سود و زیان انتهای دوره را که حاصل فعالیت‌ های عملیاتی و غیرعملیاتی هستند را گزارش می‌ کند. صورتحساب سود و زیان، نشان دهنده میزان سود و ضرر یک شرکت در پایان سال مالی است و شرکت‌ ها مکلف هستند در پایان سال مالی، صورت سود و زیان خود را منتشر نمایند و از این طریق، سهامداران می توانند از میزان سود آوری شرکت مطلع شوند. مواردی مانند میزان هزینه های شرکت ها، فروش آن ها و ... در صورت سود و زیان شرکت مشخص می باشد.

درآمد مثبت خالص و درآمد خالص منفی یا همان سود یا زیان خالص برای سهامداران شرکت، بسیار حائز اهمیت می باشد؛ چرا که افزایش حقوق سهامداران و همچنین کاهش ارزش سهام آن ها وابسته به سود خالص شرکت می باشد. همچنین مدیران با تهیه صورت سود و زیان شرکت می توانند عملکرد خود را نسبت به سال های قبل و همچنین نسبت به رقبا خود مقایسه نمایند و جهت کاهش زیان و افزایش سود و فروش شرکت اقداماتی انجام دهند.

صورت سود و زیان و تراز نامه تفاوت هایی با یکدیگر دارند از جمله آن که گزارش سود و زیان، عملکرد شرکت را در یک بازه زمانی ارائه می دهد، اما ترازنامه وضعیت مالی شرکت در یک زمان مشخص از تاریخ تاسیس شرکت را نشان می دهد. همچنین ترازنامه میزان نقدینگی کافی برای انجام تعهدات شرکت را تعیین می کند، اما گزارش سود و زیان چگونگی عملکرد مالی شرکت را به صورت یک گزارش نشان می دهد. تفاوت دیگر صورت سود و زیان و ترازنامه آن است که ترازنامه اطلاعاتی را نشان می دهد که با بدهی، دارایی و حقوق سهامداران شرکت در ارتباط است، در حالی که گزارش سود و زیان اطلاعاتی در زمینه درآمد، هزینه و میزان سود خالص را ارائه می دهد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

انواع و اقلام صورت سود و زیان شرکت

پس از مطالعه صورت سود و زیان شرکت اکنون به انواع و اقلام صورت سود و زیان شرکت پرداخته می شود. هر ردیف از جدول سود و زیان یکی از اقلام صورت سود و زیان انواع شرکت ها را نشان می‌ دهد. اقلام صورت سود و زیان در شرکت های مختلف با توجه به نوع عملیات آن ها تفاوت جزئی با یکدیگر دارند، اما اصلی ترین این اقلام عبارت است از:

فروش یا درآمد خالص: فروش یا درآمد خالص نشان دهنده دست آورد شرکت از فروش محصول یا خدمات می باشد. به عبارت دیگر درآمدی است که از فعالیت اصلی شرکت حاصل می شود و در خط اول صورت سود و زیان و بالای صفحه نشان داده می گردد.

بهای تمام شده کالای فروش رفته: بهای تمام شده کالای فروش رفته، بیانگر هزینه کالاهای فروخته‌ شده و یا خدمات ارائه‌ شده می باشد. به عبارت دیگر این آیتم شامل تمام هزینه هایی می باشد که شرکت برای تولید محصول یا ارائه خدمت انجام می دهد. بهای تمام شده شامل دستمزد نیروی انسانی، مواد اولیه، استهلاک و ... می باشد.

سود و زیان ناخالص: چنانچه بهای تمام شده کالای فروش رفته از درآمد کسر شود، سود و زیان ناخالص به دست می آید.

هزینه های فروش: ارائه کالا یا خدمات از شرکت به مشتری هزینه هایی دارد از جمله این هزینه ها می تواند هزینه نقل و انتقال، تبلیغات و بازاریابی و... باشد.

هزینه های عمومی و اداری: هزینه حقوق و دستمزد مدیریت، اجاره بهای دفاتر مورد استفاده، استهلاک ساختمان اداری، هزینه های بیمه و ماموریت و... از جمله هزینه های عمومی و اداری می باشند.

هزینه های مالی: هزینه‌ های مالی اصولا شامل بهره وام‌ های دریافتی و بهره اوراق قرضه و اوراق مشارکت می باشد.

سایر هزینه ها و درآمدهای غیر عملیاتی: درآمد ها و هزینه های غیر عملیاتی، درآمد ها و هزینه هایی هستند که ناشی از فعالیت شرکت نمی باشند؛ مانند سود و زیان شرکت از فروش دارایی های ثابت خود یا سود و زیان ناشی از فروش سرمایه گذاری شرکت.

مالیات بر درآمد: مالیات بر درآمد با توجه به فعالیت شرکت و قوانین مالیاتی متفاوت می باشد. در این بخش مالیاتی که از سود شرکت کسر شده، ارائه می شود.

سود یا زیان خالص: این سود قابل تقسیم بین سهامداران می باشد و همچنین مالیات بر درآمد از سود خالص کسر می شود.

پس از بررسی و شناخت اقلام صورت سود و زیان، در ادامه مقاله به بررسی انواع صورت سود و زیان پرداخته می شود. صورت سود و زیان شامل صورت سود و زیان تلفیق، صورت سود و زیان جامع و صورت سود و زیان انباشته می باشد که در ادامه هر کدام از آن ها مورد ملاحظه قرار می گیرد.

 

صورت سود و زیان تلفیق: صورت سود و زیان تلفیق، ترکیبی از درآمد ها و هزینه های اصلی و فرعی شرکت و مقایسه آن ها می باشد. همچنین چنانچه شرکت سودی تحصیل کرده باشد، به سود حاصل از آن، سود تلفیقی گفته می‌ شود. چنانچه از تلفیق و مقایسه سود کل و هزینه‌ های اصلی و فرعی، شرکت ضرر کرده باشد، به آن زیان تلفیقی گفته می‌ شود. به منظور تهیه صورت سود و زیان تلفیقی، می بایست مبلغ دارایی‌ ها نقدی، غیرنقدی، بدهی‌ ها، میزان درآمد‌‌ و هزینه‌ های جاری، هم به صورت جداگانه برای هر واحد تابعه و هم به صورت کلی لحاظ شود.

صورت سود و زیان جامع: صورت سود و زیان جامع یکی از گزارش های صورت های مالی شرکت ها است. این نوع صورت مربوط به درآمدها و هزینه‌ های عملیاتی دوره است. در واقع صورت سود و زیان جامع شامل کلیه درآمد ها و هزینه های شناسایی شده یک دوره مالی می باشد. سود و زیان خالص که مجموع درآمدها و هزینه های تحقق یافته شرکت است، در ابتدای گزارش صورت سود و زیان جامع آورده می شود. از جمله مواردی که در صورت سود و زیان جامع ارائه می شود؛ عبارت است از: سود و زیان خالص، سود و زیان جامع سال، سایر اقلام سود و زیان جامع، سایر اقلام سود و زیان جامع پس از کسر مالیات.

صورت سود و زیان انباشته شده: یکی از انواع صورت حساب های مالی دائمی برای شرکت ها، صورت سود و زیان انباشته شده می باشد. سرمایه انباشته، سود انباشته و مازاد کسب، نام های دیگر سود و زیان انباشته می باشند. سود و زیان انباشته از سود و زیان سال جاری و سود و زیان جمع شده سال قبل تشکیل می شود. به عبارت دیگر مجموع سود و زیان جمع شده ناشی از فعالیت عملیاتی و غیرعملیاتی سال جاری و سال‌‌‌ های قبل شرکت را سود و زیان انباشته شده، محسوب می شود. تقسیم سود سهام بین صاحبان سهام، خرید سهام بیشتر، توسعه تولید و پرداخت بدهی های شرکت از جمله کاربرد های حساب سود و زیان انباشته شده می باشد.

فرمول بررسی و محاسبه صورت سود و زیان شرکت

از جمله صورت های مالی مهم در شرکت، صورت سود و زیان می باشد. صورت سود و زیان برای ارائه گزارش عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره مالی استفاده می شود. صورت سود و زیان به مدیران شرکت کمک می کند تا بتوانند نتایج عملکرد خود را بررسی نمایند و نسبت به کاهش هزینه و افزایش سود شرکت اقدامات مقتضی را به عمل آورند. فرمول بررسی و صورت سود و زیان شرکت به روش زیر محاسبه می شود.

سود دوره مالی = میزان درآمد‌های دوره مالی – هزینه‌ های دوره مالی

زیان دوره مالی = میزان هزینه‌ های دوره مالی – درآمد‌های دوره مالی

تهیه صورت سود و زیان به دو روش انجام می شود: روش تک مرحله ای و روش دو مرحله ای. در روش تک مرحله ای در فرمول صورت سود و زیان، ابتدا کلیه درآمدها و هزینه ها ارائه می شود و سپس از تفاضل درآمدها و هزینه ها بعد از کسر مالیات شرکت، این صورت حساب نمایش داده می شود. از معایب روش تک مرحله ای آن است که بین درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی تفکیکی وجود ندارد.

در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمد های عملیاتی و هزینه های عملیاتی آورده می شود و از تفاضل این دو سود یا زیان عملیاتی حاصل می شود. سپس درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه‌ های غیرعملیاتی اضافه شده که از نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل، سود و زیان قبل از کسر مالیات به دست می آید.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

موجودی کالا در صورت سود و زیان

کالا اصولا قسمت عمده دارایی شرکت را تشکیل می دهد. از آنجا که موجودی کالا در صورت سود و زیان به عنوان بهای تمام شده کالای فروش رفته محاسبه می شود؛ بسیار حائز اهمیت می باشد. ایجاد هر گونه تغییرات در موجودی کالا بر صورت سود و زیان شرکت تاثیر گذار می باشد.

موجودی کالا از نظر زمانی به دو بخش موجودی اول دوره و موجودی پایان دوره تقسیم می شود. موجودی اول دوره در هر سال همان مانده موجودی انتهای دوره سال پیش می باشد و موجودی پایان دوره نیز موجودی است که با اتمام سال مالی در انبار باقی می ماند. موجودی پایان دوره به دلیل دائمی بودن به سال آینده منتقل می شود.

گاهی در محاسبه موجودی کالا در حسابداری شرکت اشتباهاتی رخ می دهد. این اشتباه ممکن است ناشی از شمارش یا محاسبه بهای تمام شده موجودی کالا باشد. چنانچه این اشتباه باعث بیش از واقع ارزیابی شدن موجودی کالا شود، در ترازنامه، اندوخته بیش از واقعیت و همچنین سود خالص بیش از واقع گزارش می شود و در صورتی که این اشتباه باعث کمتر از واقع ارزیابی شدن موجودی کالا شود، نه تنها اندوخته مخفی در ترازنامه ایجاد می شود، بلکه سود خالص شرکت کمتر از واقعیت گزارش می شود.

در صورتی که موجودی کالای اول دوره، کمتر از میزان واقعی ارائه شود، بهای تمام شده کالای فروش رفته کمتر از میزان واقعی نشان داده خواهد شد و چنانچه موجودی کالای پایان دوره کمتر از مقدار واقعی ارائه شود، بهای تمام شده کالای فروش رفته بیشتر از میزان واقعی نمایش داده می شود. چنانچه مطابق فرمول قیمت تمام شده کالای فروش رفته= موجودی اول دوره + کالای خریداری شده طی دوره - موجودی پایان دوره، موجودی اشتباه و سپس موجودی صحیح محاسبه شود، تاثیر اشتباه بر قیمت تمام شده کالای فروش رفته مشخص می شود.

مراحل و نحوه تهیه اجزا و جدول صورت سود و زیان شرکت تولیدی در اکسل

در این قسمت به مراحل و نحوه تهیه اجزا صورت سود و زیان شرکت تولیدی در اکسل پرداخته می شود. چنانچه درآمد بیش از هزینه های تولید و فروش محصول باشد، شرکت ثبت شده در سامانه ثبت شرکتها در حالت سوددهی و در صورتی که درآمد، کمتر از هزینه تولید باشد، شرکت دچار ضرر می شود. با مقایسه درآمد و هزینه های تولید، صورت سود و زیان شرکت تولیدی معین می شود. صورت سود و زیان شرکت تولیدی شامل فروش، هزینه، هزینه های کالای فروخته شده، هزینه های عملیاتی، فروش خالص، سود خالص و ... می باشد.

صورت های مالی در شرکت های خدماتی با شرکت های بازرگانی و تولیدی متفاوت هستند. فایل اکسل صورت های مالی شامل مواردی چون صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع، صورت وضعیت مالی، صورت تغییرات در حقوق مالکانه، صورت جریان های نقدی و یادداشت های توضیحی می باشد. تصویر زیر نمونه ای از پروژه اکسل صورت سود و زیان شرکت را نشان می دهد.

برای تهیه صورت سود و زیان سایر شرکت ها نظیر شرکت های تولیدی، داده هایی نیاز است. این داده ها عبارت اند از: فروش خالص، هزینه کالاهای فروخته شده، هزینه های فروش و مدیریت و سایر درآمدها و هزینه ها. اکنون به بررسی هر یک از این مفاهیم پرداخته می شود که به شرح زیر است:

فروش خالص: زمانی که هر گونه برگشتی‌ و تخفیفات بازرگانی در طول دوره زمانی از کل فروش کسر شود، فروش خالص شرکت یا موسسه به دست می آید. نرخ مجاز برگشتی در مشاغل مختلف متفاوت است.

هزینه کالای فروخته شده: هزینه های تولید کننده شامل هزینه های تهیه مواد اولیه و هزینه های تولید و ساخت محصول می باشد. هزینه کالای فروخته شده به دو دسته هزینه های مستقیم و هزینه های غیر مستقیم تقسیم می شود. هزینه های مستقیم شامل هزینه های کالای موجود و هزینه های مواد اولیه می باشد و هزینه های غیر مستقیم شامل نیروی کار، سربار کارخانه، مواد و لوازم می باشد.

هزینه های فروش و مدیریت: هزینه فروش شامل هرگونه هزینه مستقیم و غیر مستقیم فروش می باشد. حقوق فروشندگان، هزینه حمل و نقل، انبار داری، تبلیغات و.. از جمله هزینه های فروش می باشند، اما هزینه های مدیریتی مستقیما یا فروش کالا ارتباط ندارند. حقوق پرسنل و هزینه های آب، برق، گاز و ... در زمره هزینه های مدیریتی قرار می گیرند.

سایر درآمدها و هزینه ها: این بخش از هزینه و درآمدها ارتباط مستقیم با فروش و فعالیت موسسه ندارد. درآمد حاصل از اجاره و حق امتیاز و همچنین هزینه هایی مانند ضرر ناشی از از بین رفتن تجهیزات و ضرر و زیان غیر منتظره در دسته سایر درآمدها و هزینه ها قرار می گیرد.  همچنین با استفاده از نتایج این محاسبات می توان صورت سود و زیان شرکت تولیدی را در یک بازده زمانی مشخص محاسبه کرد.

بهای تمام شده کالاهای فروخته شده – فروش خالص = حاشیه سود ناخالص

هزینه‌ های فروش و اداری – حاشیه سود ناخالص = سود عملیاتی خالص

هزینه‌ های دیگر− درآمدهای دیگر + سود عملیاتی خالص = سود خالص قبل از مالیات

مالیات بر درآمد – سود خالص قبل از مالیات = سود خالص (یا ضرر خالص)

پس از تهیه این اطلاعات، شخص باید این معلومات را در قسمت مربوط به گزارش صورت سود و زیان شرکت وارد نموده و سپس با استفاده از فرمول ها و عملیات حسابداری، مقادیر موردنیاز را محاسبه نماید. به طور کلی می توان بیان نمود که مهم ترین نکته در تهیه صورت مالی شرکت، نظیر سود و زیان، آشنایی با اصطلاحات حسابداری و گردآوری دقیق کلیه مبالغ مالی مربوط به شرکت می باشد.

نمونه صورت سود و زیان شرکت

همانطور که در قسمت های پیشین مقاله بیان شد؛ صورت سود و زیان برای ارائه گزارش عملکرد مالی شرکت در طی یک دوره مالی استفاده می شود. پس از شناخت صورت سود و زیان شرکت و نحوه محاسبه آن، چند نمونه جدول صورت سود و زیان در جدول ذیل آورده شده است که افراد می توانند با مطالعه و دانلود آن، از محتوای نمونه صورت سود و زیان شرکت، مطلع گردند.

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تهیه جدول صورت سود و زیان شرکت در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون تهیه جدول صورت سود و زیان شرکت پاسخ دهند.