ثبت مالکیت فکری

شرایط ثبت مالکیت فکری

یکی از روش‌ های معمول برای حفظ دارایی‌ ها و محصولات فکری اشخاص، ثبت آن می باشد و اشخاص با این کار، اطمینان می‌ یابند که محصول فکری آن ها از سوء استفاده مصون مانده و از حقوق آن ها حمایت به عمل خواهد آمد. با این حال؛ برای ثبت مالکیت فکری شرایط و ضوابط خاصی نیز وجود دارد که در این بخش از مقاله به بیان آن ها خواهیم پرداخت.

نخستین شرط از شرایط ثبت مالکیت فکری این است که، ایده و طرح، جدید و نو باشد. بنابراین، اگر قبلا شخصی محصولاتی مشابه با تولیدات فکری متقاضی را به ثبت رسانده باشد و یا در حال طی کردن روند ثبت آن باشد، امکان ثبت مجدد آن به نام شخص جدیدی وجود نخواهد داشت. در مواقعی که اظهارنامه های متعدد در خصوص ثبت یک محصول فکری ارائه می شود، اولویت و تقدم با متقاضی است که از لحاظ زمانی، زودتر به ارائه اظهارنامه اقدام نموده باشد.

دومین شرط از شرایط ثبت مالکیت فکری و ثبت محصول و کالای تولیدی، ثبت نام در سامانه مالکیت فکری به آدرس iripo.ssaa.ir می باشد. کلیه متقاضیان برای این که بتوانند درخواست خود از جمله ثبت طرح صنعتی، اختراع، علامت و... را برای بررسی به سازمان مالکیت معنوی ارسال نمایند، در ابتدا؛ لازم است که در این سایت ثبت نام کرده و برای خود کارتابل تشکیل دهند.

از دیگر شرایط ثبت آثار معنوی و فکری، پرداخت هزینه ثبت می باشد. این هزینه برای ثبت هر یک از علائم تجاری، اختراعات، طرح صنعتی و... متفاوت بوده و بدون آن، نمی توان فرآیند و مراحل ثبت را نهایی نمود. علاوه بر این، ثبت تولیدات فکری، مستلزم تهیه مدارک مورد نیاز برای ثبت نیز می باشد که از جمله آن میتوان به مدارک مثبت هویت متقاضی، گواهی امضا و ... اشاره نمود.

همچنین، متقاضی می بایست در راستای ثبت انواع مالکیت فکری، نظیر ثبت اختراع، طرح صنعتی و... شرایط و ضوابط اختصاصی را نیز مورد رعایت قرار دهد. به طور مثال، مطابق با ماده 2 قانون ثبت اختراعات، طرح‌ های صنعتی و علائم تجاری، یک اختراع زمانی قابل ثبت است که دارای کاربرد صنعتی باشد. منظور از کاربرد صنعتی داشتن این است که در رشته ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد. بدیهی است که اگر طرحی؛ فاقد ویژگی های مذکور باشد، در اداره ثبت مالکیت معنوی قابل استفاه نخواهد بود.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

سامانه و سایت ثبت حقوق مالکیت فکری

مطابق قوانین مرتبط با مالکیت فکری در کشور، متولی ثبت مالکیت فکری، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. به این ترتیب در کنار ثبت اسناد رسمی املاک، ثبت شرکت های تجاری مذکور در قانون تجارت، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، امکان ثبت اموال فکری اعم از ادبی، هنری و صنعتی را برای مالکین آن، از طریق مرکز ثبت مالکیت فکری فراهم کرده است.

این مرکز، به منظور کاهش مراجعات حضوری متقاضیان و نیز سهولت در روند ثبت مالکیت فکری، سامانه ای را تحت عنوان سامانه ثبت حقوق مالکیت فکری به نشانی iripo.ssaa.ir ایجاد نموده است. افراد به منظور ورود به این سامانه، می بایست آدرس iripo.ssaa.ir را در مرورگر خود وارد نموده و به صفحه اصلی این سایت وارد شوند. 

با این که برخی خدمات این سامانه، نظیر جست و جو در طرح های صنعتی، اختراعات و... در این سامانه بدون تشکیل حساب کاربری امکان پذیر می باشد، اما افراد به منظور ثبت اظهارنامه ثبت حقوق مالکیت فکری خود می بایست در این سامانه، ثبت نام نموده و برای خود کارتابل تشکیل دهند. در این سامانه امکان ثبت اختراع، طرح های صنعتی، علائم تجاری و نشان جغرافیایی نیز وجود دارد.

مدارک لازم برای ثبت مالکیت فکری

برای ثبت مالکیت فکری، فرد می بایست مدارکی را تهیه نموده و در صورت لزوم به صورت فیزیکی به اداره ثبت مالکیت معنوی تحویل دهد. به متقاضیان توصیه می شود که این مدارک را از پیش تهیه نموده، تا در روند ارسال درخواست با مشکل مواجه نشوند. مدارک لازم برای ثبت مالکیت فکری به شرح زیر می باشد:

نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر در ابعاد ده در ده سانتی متر (برای متقاضیان ثبت علائم تجاری)

مدارک هویتی اعضا و یا نماینده آن ها از قبیل شناسنامه و کارت ملی

نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار (برای متقاضیان ثبت علائم تجاری)

ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط (برای متقاضیان ثبت علائم تجاری)

کارت بازرگانی برای ثبت برند لاتین (برای متقاضیان ثبت برند)

ارائه گواهی امضاء

ارائه گواهی ها و مجوز های لازم برای فعالیت در حوزه تجاری مانند: جواز تاسیس، کسب، پروانه بهره برداری (برای متقاضیان ثبت برند)

نمونه طرح صنعتی (برای متقاضیان ثبت طرح صنعتی)

توجه به این نکته نیز حائز اهمیت می باشد که در صورت نقص در مدارک، روند پیگیری درخواست فرد در اداره ثبت مالکیت معنوی متوقف گردیده و تا تکمیل مدارک لازم، این توقف ادامه خواهد داشت. همچنین در مواردی که فرد در مهلت مشخص شده، نسبت به تکمیل مدارک اقدام ننماید، درخواست وی از سوی اداره مالکیت معنوی، رد شده و وی می بایست مراحل ثبت درخواست را از ابتدا آغاز نماید.

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

مراحل و نحوه ثبت حقوق مالکیت فکری

در قسمت های گذشته، پیرامون جزئیات ثبت مالکیت فکری، نظیر شرایط، مدارک و سامانه آن توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که، به منظور ثبت کلیه حقوق ناشی از مالکیت فکری (نظیر ثبت اختراع، طرح صنعتی علائم تجاری و...)، شخص در ابتدا؛ می بایست اظهارنامه مربوطه به آن را در سایت مرکز مالکیت معنوی تکمیل نماید. در این میان، ممکن است که برخی افراد با مراحل و چگونکی این فرآیند آشنایی نداشته و از خود سوال نمایند که چگونه می توان اظهارنامه ثبت مالکیت فکری را در سایت تکمیل نمود. به همین دلیل، در این قسمت به بیان مراحل و نحوه ثبت حقوق مالکیت فکری پرداخته شده است.

برای ثبت مالکیت فکری، کاربر می بایست، سایت مرکز مالکیت معنوی، به نشانی iripo.ssaa.ir را در مرورگر خود جست و جو نموده و به صفحه اصلی سایت مطابق تصویر زیر وارد شود. در صورتی که متقاضی پیش از این، در سامانه ثبت نام ننموده است، در ابتدا می بایست به ثبت نام در سایت iripo.ssaa.ir و ایجاد کارتابل اقدام کند. برای نام نویسی در سامانه ثبت مالکیت معنوی، شخص لازم است که مطابق تصویر زیر، بر روی گزینه "ثبت نام متقاضی" کلیک کند.

پس از انتخاب گزینه نام نویسی متقاضی، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای داوطلب به نمایش در می آید. در این مرحله، چهار گزینه برای شخص به نمایش در می آید که لازم است با توجه نوع شخص، یکی از گزینه ها انتخاب شود.

پس از انتخاب نوع شخص، داوطلب لازم است که اطلاعات صحیح خود را در فرم های مربوطه وارد نموده و سپس دکمه مرحله بعد را کلیک کند تا وارد صفحه ثبت اطلاعات اولیه شود. توجه به این نکته ضروری است که اطلاعات درج شده در این قسمت، از سازمان ثبت احوال و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور استعلام گرفته شده و در صورت مغایرت، امکان ورود به مرحله بعد برای فرد وجود نخواهد داشت.

پس از کلیک بر روی دکمه مرحله بعد، داوطلب به بخش بارگذاری ضمائم وارد می شود. بر اساس ضمائم خواسته شده، متقاضی لازم است که مدارک مورد نیاز را در این قسمت بارگذاری نماید.

بعد از آن، نوبت به تایید بخش حساب کاربری می رسد. در این قسمت، ایمیل و شماره همراه درج شده در بخش اطلاعات اولیه جهت تایید نمایش داده می گردد. در صورت صحت اطلاعات درج شده، شخص می باست با انتخاب گزینه تایید ثبت نام، به مرحله بعد وارد شود.

با کلیک بر روی، دکمه تایید ثبت نام، پیغام زیر را بر روی صفحه نمایش داده می شود که لازم است با زدن دکمه بلی، اطلاعات در سیستم ثبت شود.

پس از تایید اطلاعات درج شده، فرم زیر جهت مشاهده، نمایش داده خواهد شد که کاربر می بایست اطلاعات مندرج در آن را با دقت مطالعه نمایید. همچنین در این مرحله، پیامک حاوی اطلاعات کاربری و گذر واژه برای شخص ارسال خواهد شد.

با کلیک بر روی گزینه مشاهده و چاپ اقرار نامه، فرم زیر برای متقاضی نمایش داده می شود که داوطلب می بایست اطلاعات مندرج در آن را به دقت مطالعه نماید و از عدم مغایرت، اطلاعات درج شده با اطلاعات حقیقی خود اطمینان حاصل نماید.

در مرحله آخر نام نویسی، فرد لازم است که به همراه نسخه چاپی اقرار نامه، به دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و گواهی امضا دریافت نمایید. سپس فرد، لازم است که از طریق گزینه "تایید حساب کاربری با گواهی امضا" و وارد نمودن اطلاعات درخواستی، حساب کاربری خود را فعال نماید.

پس از ثبت نام در سایت، شخص به امکانات سامانه مرکز مالکیت معنوی دسترسی خواهد یافت. برای ثبت کلیه حقوق مالکیت فکری (من جمله ثبت اختراع، ثبت علائم تجاری، طرح صنعتی و....)، داوطلب در ابتدا می بایست بر روی گزینه ثبت اظهارنامه مربوطه به آن، که در سمت راست کارتابل شخص قرار گرفته است، کلیک کند که در این قسمت، برای نمونه نحوه ثبت اظهارنامه علائم تجاری ارائه شده است.

پس از انتخاب این گزینه، تعهدنامه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نمایش داده می شود. در این مرحله برای این که فرد وارد مرحله بعد شود، لازم است که تیک گزینه "متن فوق را خوانده و شرایط را قبول دارم" فعال گردد.

در مرحله بعد، نوبت به انتخاب نوع اظهارنامه می رسد. در این بخش، شخص می بایست از میان گزینه های نمایش داده شده، بر روی گزینه ثبت اظهارنامه جدید کلیک نماید.

در قسمت بعدی، می بایست اطلاعات اشخاص مرتبط با ثبت مالکیت فکری را ذخیره کند. منظور از اشخاص مرتبط با ثبت مالکیت فکری، افرادی هستند که به نوعی در مالکیت فکری علامت تجاری، سهم دارند. در این بخش، فرد باید اطلاعات اشخاص اعم از مالک و در صورت لزوم، اطلاعات نماینده شخص حقوقی را وارد کند.

ثبت اطلاعات اشخاص مرتبط با مالکیت فکری، می بایست توسط داوطلب در فرمی مطابق تصویر زیر وارد گردد. پر کردن تمام فیلدهای قرمز رنگ، اجباری می باشد.

پس از ثبت این اطلاعات، لازم است که مشخصات محصول مورد مالکیت فکری تعریف شود که شامل توصیف علامت، رنگ مورد استفاده، عنوان علامت ترجمه شده و... می شود. این بخش از مهم ترین مراحل ثبت مالکیت فکری محسوب می شود، بنابراین باید در پر کردن فیلد های این قسمت، نهایت دقت صورت گیرد. فرد باید موضوع مالکیت فکری را در این قسمت به نحوی معرفی نماید که هر شخص بتواند بدون مشاهده آن و تنها با خواندن توصیفات، آن را در ذهن تصور نماید.

پس از آن نوبت به ثبت کالا ها و خدمات جدید می رسد. در صورتی که داوطلب در مرحله پیش، گزینه علامت جمعی را فعال نکرده باشد، در این صفحه برای وی چیزی به نمایش در نخواهد آمد.

در مرحله کالا و خدمات، شخص لازم است که متن نمایش داده شده را به دقت مطالعه نموده و تیک تعهدنامه را علامت بزند. 

پس از تایید تعهدنامه، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نمایش داده می شود که لازم است داوطلب، کالا و یا خدمات مزبور را مطابق مجوز فعالیت خود در قسمت مربوطه وارد نماید. در صورت درج کالا و خدمات متناقص با متن مجوز، درخواست ثبت مالکیت فکری کاربر با اخطار مواجه شده و این امر، فرآیند ثبت مالکیت فکری را طولانی تر می نماید.

پس از انتخاب کالا و خدمات موضوع مجوز، فرد بایست بر روی گزینه افزودن کلیک نموده و به این ترتیب لیست کالاها و خدمات بر روی صفحه متقاضی نمایش داده می شود. پس از آن فرد با انتخاب گزینه مرحله بعد، به بخش بعدی راه می یابد. توجه به این نکته ضروری است که هر چه تعداد کالاهای درج شده در این قسمت بیشتر شود، احتمال همانندی و شباهت میان موضوع مورد مالکیت فکری نیز افزایش می یابد.

مرحله بعدی، مربوط به ادعای حق تقدم می شود. در این بخش، فقط داوطلبانی که علامت خود را در خارج از ایران به ثبت رسانده اند، می توانند از حق تقدم استفاده نمایند. برای استفاده از این حق، فرد لازم است که بر روی گزینه افزودن حق تقدم جدید کلیک نماید.

با کلیک بر روی این گزینه، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر به نمایش در می آید که لازم است اطلاعات شماره اظهارنامه، کشور و تاریخ آن در کادر های مربوطه وارد شده و بر روی گزینه افزودن کلیک شود.

در صورتی که فرد موضوع مورد مالکیت فکری خود را در خارج از کشور به ثبت نرسانده است، تنها لازم است که بر روی گزینه "ثبت اطلاعات" کلیک کند.

پس از ثبت اطلاعات، کاربر به صفحه، ویرایش اطلاعات و ثبت ضمائم و... هدایت می شود. در این قسمت لازم است که فرد به بارگذاری مدارک یعنی تصویر علامت، کارت بازرگانی و مدارک هویتی بپردازد. در بخش پرداخت هزینه می توان هزینه ثبت مالکیت فکری را نیز پرداخت نمود.

در انتها نیز در بخش لیست اظهارنامه ها می توان روند پیگیری کار را دنبال نمود.

توجه به این نکته ضروری است که ثبت اظهارنامه مالکیت فکری، به معنی ثبت موضوع مالکیت فکری به نام متقاضی نبوده و این درخواست می بایست توسط کارشناس مورد بررسی و تایید قرار گیرد. پس از ثبت درخواست در سامانه، درخواست ثبت مالکیت فکری ابتدا برای سازمان صمت ارسال شده تا صحت سنجی مدارک صورت گیرد. در صورت تایید اطلاعات، اطلاعات متقاضی به نزد یکی از دفاتر اسناد رسمی فرستاده شده تا مجوز فعالیت توسط دفترخانه نیز مورد تایید قرار گیرد.

پس از تایید تصویر مدارک در دفاتر اسناد رسمی، شخص می بایست با شماره اظهارنامه خود به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده تا رئیس دفتر خانه اصل مجوز فعالیت را نیز مورد تایید قرار دهد. پس از آن، درخواست در کارتابل کارشناسان مربوطه بارگذاری شده و پس از تایید او و امضای رئیس اداره، نوبت به آگهی ثبت مالکیت فکری در روزنامه می رسد. در انتها نیز با انجام فرآیند آگهی، موضوع مورد مالکیت فکری به نام متقاضی در سامانه ثبت می شود.

مطابق مواد مختلف قانون ثبت اختراعات، طرح‌ های صنعتی و علائم تجاری، متقاضی می تواند تا زمانی که اظهارنامه او ثبت نشده، آن را مسترد کند. همچنین، پس از انتشار آگهی اظهارنامه و تا زمان ثبت مالکیت فکری، داوطلب از امتیازات و حقوقی برخوردار است که درصورت ثبت برخوردار خواهد بود.

هزینه ثبت در مرکز مالکیت فکری

همانطور که پیش تر اشاره گردید، انجام فرآیند و ثبت اظهارنامه حقوق مالکیت فکری در اداره مالکیت معنوی و طی کردن روند بررسی آن، مستلزم پرداخت هزینه های مربوطه می باشد. در این میان، ممکن است که این پرسش، برای افراد مطرح گردد که برای انجام فرآیند ثبت حقوق مالکیت فکری چه هزینه ها و مبالغی می بایست پرداخت شود؟ به همین منظور، در این بخش انواع هزینه ثبت مالکیت فکری و مبالغ آن ارائه گردیده است که به شرح زیر می باشد:

یکی از هزینه های ثبت مالکیت فکری، هزینه آگهی در روزنامه اصلی در نوبت اول و دوم می باشد. این هزینه با توجه به نوع روزنامه متفاوت است. طبیعی است که هزینه درج آگهی در روزنامه با تیراژ بالا، بیشتر و در روزنامه هایی که تعداد مخاطبان آن کمتر است، پایین تر می باشد.

پرداخت هزینه حق الثبت نیز از جمله مبالغی است که در طی ثبت آثار فکری، می بایست توسط فرد پرداخت گردد. این هزینه با توجه به حقیقی یا حقوقی بودن نوع شخصیت متقاضی و تعداد سال های آن، متفاوت است. با این حال، به طور کلی می توان بیان داشت که مطابق با تعرفه درج شده در سایت iripo.ssaa.ir، هزینه ثبت طرح صنعتی بین 50,000 تا 1,350,000 ریال، ثبت اختراع بین 10,000 تا 500,000، ثبت علائم تجاری بین 200,000 تا 2,400,000 ریال است. با توجه به این که مدت زمانی است که این هزینه ها در سایت، به روزرسانی نشده اند، انتظار می رود که مبلغ ثبت مالکیت فکری در سال جاری، دچار افزایش داده شده باشد.

توجه به این نکته ضروری است که نحوه پرداخت این هزینه ها برای اشخاص ایرانی و غیر ایرانی متفاوت می باشد. همه هزینه ها برای مالکین ایرانی، به صورت اینترنتی (در مراحل ثبت اظهارنامه و یا ثبت درخواست) به صورت آنلاین، دریافت می گردد، اما مالکین غیر ایرانی باید معادل ارزی کلیه هزینه ها و تعرفه های ثبتی علامت را به حساب اداره کل مالکیت صنعتی واریز و تصویر فیش را در مراحل ثبت اظهارنامه و یا درخواست ارسال نمایند. همچنین مبلغ هزینه های پرداختی برای اشخاص حقیقی و حقوقی متفاوت از یکدیگر می باشد.

استعلام ثبت مالکیت فکری

به منظور استعلام ثبت مالکیت فکری از سایت مرکز مالکیت معنوی و سامانه روزنامه رسمی کشور، شخص لازم است که از نحوه و مراحل استعلام مالکیت فکری آگاه بوده و اطلاعات لازم را در اختیار داشته باشد. به جهت آشنایی داوطلبان، در این قسمت، نحوه و چگونگی استعلام ثبت مالکیت فکری به همراه راهنمای تصویری آن ارائه گردیده است.

به منظور استعلام ثبت مالکیت فکری از سایت مرکز مالکیت معنوی، شخص در ابتدا لازم است که آدرس این سایت به نشانی ipm.ssaa.ir را در مرورگر خود وارد نموده و مطابق تصویر زیر بر روی گزینه جستجو کلیک نماید.

پس از انتخاب این گزینه، لیستی مطابق تصویر برای کاربر نمایش داده می شود که فرد برای استعلام مالکیت فکری، می بایست گزینه جست و جو در قسمت مربوطه را انتخاب نماید که در این قسمت، به طور مثال نحوه استعلام علامت تجاری آمده است.

پس از انتخاب این گزینه، اطلاعیه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نشان داده خواهد شد که لازم است فرد پس از مطالعه آن، گزینه "متوجه شدم" را از پایین صفحه انتخاب نماید.

در مرحله بعدی، برای این که شخص بتواند فرآیند استعلام مالکیت فکری را انجام دهد، می بایست اطلاعات پایه ای علامت را در قسمت های مربوطه وارد نموده و پس از درج کد امنیتی، بر روی عبارت جست و جو کلیک نماید. واضح است که هر چه اطلاعات دقیق تری در این قسمت وارد شود، نتیجه جست و جو نیز دقیق تر خواهد بود.

پس از کلیک بر روی گزینه جست و جو، کلیه علامات ثبت شده در حوزه مالکیت فکری جست و جو شده، برای فرد نمایش داده می شود. توجه به این نکته حائز اهمیت می باشد که فقدان موضوع مالکیت فکری مد نظر در قسمت  جست و جو به این معنی نیست که آن موضوع می تواند به طور صد در صدی به نام متقاضی ثبت شود. زیرا سایت مرکز مالکیت معنوی در بانک اطلاعاتی خود، تنها موضوعات مالکیت فکری را نمایش می دهد که مراحل ثبت آن تکمیل شده و آگهی گردیده است.

به منظور استعلام مالکیت فکری، در سایت روزنامه رسمی کشور، شخص در مرحله اول می بایست به نشانی این سامانه به آدرس rrk.ir مراجعه نموده و مطابق تصویر زیر بر روی گزینه "جست و جو در آگهی ها" کلیک نماید.

پس از انتخاب این گزینه، صفحه ای مطابق تصویر زیر برای کاربر نمایش داده شده و شخص می بایست با وارد کردن اطلاعات در خواستی، به استعلام مالکیت فکری مذکور اقدام نماید. توجه به این نکته ضروری است که پر کردن فیلدهای ستاره دار کفایت نموده و درج مابقی اطلاعات، تنها برای جست و جو دقیق تر می باشد.

پس از انتخاب گزینه جست و جو، لیست آگهی های مرتبط بر روی صفحه نمایش داده می شود و فرد می تواند به بررسی آن ها بپردازد. آنچه در این میان حائز اهمیت می باشد، این است که همانند سایت مرکز مالکیت معنوی، این سامانه نیز تنها موضوعات مالکیت فکری را نمایش می دهد که مراحل ثبت آن تکمیل شده و آگهی شده باشند. بنابراین، امکان مشاهده موضوعاتی که هنوز آگهی آن ها در سایت مرکز مالکیت معنوی موجود نیست، برای کاربران وجود نخواهد داشت.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و نحوه ثبت مالکیت فکری در کانال تلگرام آشاثبت عضو شوید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی آشاثبت نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان پیرامون اطلاع از شرایط و نحوه ثبت مالکیت فکری پاسخ دهند.